Κωνσταντίνος Χολέβας
Πολιτικός Επιστήμων
Δύο επέτειοι συγκινούν την εθνική μνήμη αυτές τις ημέρες. Στις 17 Μαίου συμπληρώθηκαν εκατό ακριβώς χρόνια από τη Συνθήκη του Λονδίνου της 17ης Μαίου 1913 (30 Μαίου με το νέο ημερολόγιο). Με τη Συνθήκη αυτή έληγε ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος υπέρ των Ορθοδόξων Χριστιανικών χωρών και με σημαντική ήττα των Οθωμανών Τούρκων. Η δεύτερη επέτειος είναι της 19ης Μαίου 1919 , όταν ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάσθηκε στη Σαμψούντα και κήρυξε τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού. Ήταν ένας κακός οιωνός για το μέλλον του Μικρασιατικού Ελληνισμού, που ξεριζώθηκε ολοκληρωτικά μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922.
Πηγή συνοδοιπορία
Η Συνθήκη του Λονδίνου δικαίωνε σε μεγάλο βαθμό τις θυσίες των Μακεδονομάχων του 1903-1908 και των στρατιωτών μας κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμου που ξεκίνησε στις 5.10.1912. Οι εύζωνοι, οι ιππείς, οι πυροβολητές και οι ναύτες μας είχαν μετά από σκληρές μάχες απελευθερώσει τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τα νησιά του Βορείου Αιγαίου. Οι Κρήτες Βουλευτές εισήλθαν από τον Οκτώβριο στο Ελληνικό Κοινοβούλιο καταργώντας στην πράξη την αυτονομία που είχε η Μεγαλόνησος. Με τη Συνθήκη αυτή η Οθωμανική Πύλη παραχωρούσε στις συμμαχικές χώρες Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, και Μαυροβούνιο όλα τα εδάφη δυτικά της γραμμής Αίνου- Μηδείας (στη Θράκη) με εξαίρεση την Αλβανία, η οποία ανακηρυσσόταν αυτόνομη μετά από πιέσεις της Ιταλίας και της Αυστρουγγαρίας.
Οι Μεγάλες Δυνάμεις ανελάμβαναν να διακανονίσουν το καθεστώς της Χερσονήσου του Άθω (ενσωματώθηκε στην Ελλάδα μετά από απαίτηση των 19 από τις 20 Μονές -πλήν της Ρωσικής), των νησιών του Αιγαίου πλην Δωδεκανήσου και τα σύνορα του ιδρυομένου νέου κράτους της Αλβανίας. Ως προς την Κρήτη αναγωρίσθηκε η επικυριαρχία της Ελλάδος, και με το άρθρο 4 της Συνθήκης η Τουρκία «παραιτείται υπέρ των συμμάχων ηγεμόνων πάντων των επί της νήσου κυριαρχικών δικαιωμάτων της». Η συνθήκη του Λονδίνου άφησε αρκετές ασάφειες και δεν καθόριζε επακριβώς τα εδάφη που κέρδιζε κάθε ένας από τους νικητές. Όλα αυτά ρυθμίσθηκαν με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, στις2 8 Ιουλίου 1913. Προηγήθηκε ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος, κατά τον οποίο Έλληνες, Σέρβοι και Ρουμάνοι νίκησαν την παράσπονδη Βουλγαρία.
Η επέτειος αυτής της Συνθήκης αφ’ ενός μεν μας γεμίζει με υπερηφάνεια για τη νίκη μας στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, αλλά αφ’ ετέρου μάς θλίβει, διότι μάς θυμίζει την ατυχή μοίρα της Βορείου Ηπείρου. Ενώ ο Στρατός μας απελευθέρωσε ολόκληρη την τουρκοκρατούμενη Ήπειρο, η Ιταλία και η Αυστριακή Αυτοκρατορία ήθελαν να δημιουργήσουν ένα τεχνητό κράτος για να ελέγχουν την είσοδο της Αδριατικής. Έτσι μάζεψαν διάφορες ετερόκλητες φυλές με αμφίβολη αλβανική συνείδηση και στα εδάφη τους προσήρτησαν την ελληνικότατη Βόρειο Ήπειρο. Ο Ελ. Βενιζέλος εκβιάσθηκε: Ή τη Χίο και Μυτιλήνη ή τη Βόρειο Ήπειρο. Τελικά απέσυρε τον Στρατό μας. Οι Βορειοηπειρώτες μετά από ένα χρόνο πήραν τα όπλα και κέρδισαν την Αυτονομία τους εντός Αλβανίας με το Πρωτόκολλο της Κερκύρας της 17ης Μαίου 1914. Άλλη μία σημαντική επέτειος του Μαίου, της οποίας η εκατονταετηρίδα συμπληρώνεται του χρόνου.
Η Γενοκτονία των Ποντίων αδελφών μας και το Ποντιακό αντάρτικο, το οποίο δεν είναι τόσο γνωστό στις νεώτερες γενιές μάς θυμίζει την Μεγάλη Ιδέα, την Ρωμηοσύνη της Ανατολής, τον Ποντιακό θρήνο για την Άλωση του 1453 που κατέληγε με την ελπίδα: «Η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο»! Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία (Ρωμανία από τη Νέα Ρώμη-Κωνσταντινούπολη) θα αναγεννηθεί. Ερχόμενοι ως πρόσφυγες στον ελλαδικό κορμό οι Πόντιοι έφεραν την Ορθόδοξη ευλάβειά τους, την επιχειρηματικότητά τους, τον μαχητικό πατριωτισμό τους, τα πανάρχαια έθιμά τους.
Άραγε ποιες εκδηλώσεις γίνονται στα σχολεία για τη Γενοκτονία των Ποντίων;
Η Συνθήκη του Λονδίνου δικαίωνε σε μεγάλο βαθμό τις θυσίες των Μακεδονομάχων του 1903-1908 και των στρατιωτών μας κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμου που ξεκίνησε στις 5.10.1912. Οι εύζωνοι, οι ιππείς, οι πυροβολητές και οι ναύτες μας είχαν μετά από σκληρές μάχες απελευθερώσει τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τα νησιά του Βορείου Αιγαίου. Οι Κρήτες Βουλευτές εισήλθαν από τον Οκτώβριο στο Ελληνικό Κοινοβούλιο καταργώντας στην πράξη την αυτονομία που είχε η Μεγαλόνησος. Με τη Συνθήκη αυτή η Οθωμανική Πύλη παραχωρούσε στις συμμαχικές χώρες Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, και Μαυροβούνιο όλα τα εδάφη δυτικά της γραμμής Αίνου- Μηδείας (στη Θράκη) με εξαίρεση την Αλβανία, η οποία ανακηρυσσόταν αυτόνομη μετά από πιέσεις της Ιταλίας και της Αυστρουγγαρίας.
Οι Μεγάλες Δυνάμεις ανελάμβαναν να διακανονίσουν το καθεστώς της Χερσονήσου του Άθω (ενσωματώθηκε στην Ελλάδα μετά από απαίτηση των 19 από τις 20 Μονές -πλήν της Ρωσικής), των νησιών του Αιγαίου πλην Δωδεκανήσου και τα σύνορα του ιδρυομένου νέου κράτους της Αλβανίας. Ως προς την Κρήτη αναγωρίσθηκε η επικυριαρχία της Ελλάδος, και με το άρθρο 4 της Συνθήκης η Τουρκία «παραιτείται υπέρ των συμμάχων ηγεμόνων πάντων των επί της νήσου κυριαρχικών δικαιωμάτων της». Η συνθήκη του Λονδίνου άφησε αρκετές ασάφειες και δεν καθόριζε επακριβώς τα εδάφη που κέρδιζε κάθε ένας από τους νικητές. Όλα αυτά ρυθμίσθηκαν με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, στις2 8 Ιουλίου 1913. Προηγήθηκε ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος, κατά τον οποίο Έλληνες, Σέρβοι και Ρουμάνοι νίκησαν την παράσπονδη Βουλγαρία.
Η επέτειος αυτής της Συνθήκης αφ’ ενός μεν μας γεμίζει με υπερηφάνεια για τη νίκη μας στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, αλλά αφ’ ετέρου μάς θλίβει, διότι μάς θυμίζει την ατυχή μοίρα της Βορείου Ηπείρου. Ενώ ο Στρατός μας απελευθέρωσε ολόκληρη την τουρκοκρατούμενη Ήπειρο, η Ιταλία και η Αυστριακή Αυτοκρατορία ήθελαν να δημιουργήσουν ένα τεχνητό κράτος για να ελέγχουν την είσοδο της Αδριατικής. Έτσι μάζεψαν διάφορες ετερόκλητες φυλές με αμφίβολη αλβανική συνείδηση και στα εδάφη τους προσήρτησαν την ελληνικότατη Βόρειο Ήπειρο. Ο Ελ. Βενιζέλος εκβιάσθηκε: Ή τη Χίο και Μυτιλήνη ή τη Βόρειο Ήπειρο. Τελικά απέσυρε τον Στρατό μας. Οι Βορειοηπειρώτες μετά από ένα χρόνο πήραν τα όπλα και κέρδισαν την Αυτονομία τους εντός Αλβανίας με το Πρωτόκολλο της Κερκύρας της 17ης Μαίου 1914. Άλλη μία σημαντική επέτειος του Μαίου, της οποίας η εκατονταετηρίδα συμπληρώνεται του χρόνου.
Η Γενοκτονία των Ποντίων αδελφών μας και το Ποντιακό αντάρτικο, το οποίο δεν είναι τόσο γνωστό στις νεώτερες γενιές μάς θυμίζει την Μεγάλη Ιδέα, την Ρωμηοσύνη της Ανατολής, τον Ποντιακό θρήνο για την Άλωση του 1453 που κατέληγε με την ελπίδα: «Η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο»! Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία (Ρωμανία από τη Νέα Ρώμη-Κωνσταντινούπολη) θα αναγεννηθεί. Ερχόμενοι ως πρόσφυγες στον ελλαδικό κορμό οι Πόντιοι έφεραν την Ορθόδοξη ευλάβειά τους, την επιχειρηματικότητά τους, τον μαχητικό πατριωτισμό τους, τα πανάρχαια έθιμά τους.
Άραγε ποιες εκδηλώσεις γίνονται στα σχολεία για τη Γενοκτονία των Ποντίων;
Πηγή: Συνοδοιπορία