Η περίοδος ποὺ προηγεῖται τῆς ἁγίας καὶ Μεγάλης Ἑβδομάδος καὶ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας καὶ μᾶς προετοιμάζει γιὰ τὰ μεγάλα αὐτὰ γε γονότα ὀνομάζεται Σαρακοστή. Καὶ ὀνομάζεται ἔτσι ἐξαιτίας τῶν σαράντα ἡ μερῶν νηστείας ποὺ περιλαμβάνει. Εἶναι μία κατεξοχὴν πνευματικὴ περίοδος τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, κατὰ τὴν ὁποία τόσο ἡ κατανυκτικὴ ὑμνογραφία, ὅσο καὶ οἱ αὐξημένες λατρευτικὲς εὐκαιρίες, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴ νηστεία, ὑποβοηθοῦν ὅλους μας σὲ μεγαλύτερη συγκέντρωση στὸν πρώτιστο σκοπὸ τῆς ζωῆς μας, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὴν κατάκτηση τῆς αἰωνίου ζωῆς. Τὸ ὅλο κλίμα τῆς πνευματικῆς αὐτῆς περιόδου προσφέρεται γιὰ περισσότερη ἐνδοσκόπηση, λεπτομερέστερο αὐτοέλεγχο, μὲ μοναδικὴ ἐπιδίωξη τὴ βαθιὰ μετάνοιά μας γιὰ τὰ πεπραγμένα καὶ τὶς ἐλλείψεις τοῦ βίου μας.
Πηγή : Χριστιανική φοιτητική δράση
Εἶναι ἀλήθεια, βέβαια, πὼς οἱ περισσό τεροι ἄνθρωποι οὔτε γνωρίζουν, ἀλλὰ καὶ δὲν συντονίζονται μὲ τὸ πνεῦμα τῆς περιόδου αὐτῆς, γιὰ νὰ ἀποκομίσουν καὶ τοὺς πνευματικοὺς καρπούς της. Δυστυχῶς, ἡ ζωὴ καὶ οἱ ἐπιλογές μας ἔχουν πάψει πρὸ πολλοῦ νὰ καθορίζονται, νὰ ἐμπνέονται καὶ νὰ καθοδηγοῦνται ἀπὸ τὴ ζωὴ τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας.
Μπορεῖ λοιπὸν σήμερα κάποιος νὰ ὑπόκειται σὲ αὐστηρότατη δίαιτα χάριν τῆς ὀμορφιᾶς τοῦ σώματος ἢ τῆς ὑγείας, τῆς εὐεξίας καὶ μακροζωίας, νὰ ἀρνεῖται ὅμως νὰ τηρήσει τὴ νηστεία τῆς Ἐκκλησίας μας χάριν τῆς πνευματικῆς ὠφελείας. Μπορεῖ νὰ ἐπισκέπτεται ἐπ’ ἀμοιβῇ κάποιον ψυχολόγο ἢ νὰ «διασκεδάζει» μὲ τὶς ὧρες στὴν τηλεόραση, ἐνῶ ἀρνεῖται νὰ συναντήσει κάποιον Πνευματικὸ γιὰ νὰ δεχθεῖ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν στὸ Μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως. Προτιμᾶ νὰ παραμιλᾶ μόνος του παρὰ νὰ προσεύχεται. Ἀρνεῖται πεισματικὰ νὰ δώσει, νὰ προσφέρει ἢ νὰ μοιραστεῖ κάτι, ἐνῶ διεκδικεῖ διαρκῶς νὰ πάρει ὅ,τι θεωρεῖ ὅτι τοῦ ἀνήκει. Ἀποφεύγει ἐπιμελημένα τὴ μόνωση, γιατὶ δὲν θέλει νὰ δεῖ τὸν ἐαυτό του. Τρομάζει μπροστὰ στὸν συνειδησιακὸ ἔλεγχο καὶ στὰ ἀναπάντητα ἐρωτήματα ποὺ σφυροκοποῦν τὴν ὕπαρξή του.
Ἡ κατανυκτικὴ περίοδος τῆς ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς βοηθεῖ πολὺ τὶς ψυχὲς στὴ σωστὴ κατεύθυνση τῆς ζωῆς. Βοηθεῖ στὸν ἐντοπισμὸ τῶν παθῶν, τῶν ἐλλείψεων καὶ τῶν ἐλαττωμάτων μας. Φωτίζει ἐσωτερικὲς πληγὲς καὶ ἀποκαλύπτει πνευματικὰ προβλήματα ποὺ μπορεῖ ἄλλοτε νὰ εἶναι ἀπωθημένα μέσα μας καὶ ἄλλοτε ἀδιευκρίνιστα. Λειτουργεῖ διαρκῶς ὡς συν εχὴς πρόσκληση γιὰ προσωπικὴ μεταμόρφωση.
Τὸ πνεῦμα της εἶναι πνεῦμα βαθιᾶς, ἐπίπονης καὶ ἀγωνιστικῆς ἀναζήτησης, ἔτσι ὅπως ἐκφράζεται ἀπὸ τὴν Εὐχὴ τοῦ ἁγίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου σὲ κάθε σχεδὸν ἱερὴ Ἀκολουθία τῆς Σαρακοστῆς.
Μᾶς ζητάει ἡ εὐχὴ νὰ ἐγκαταλείψουμε τὸ πνεῦμα τῆς ἀργίας, τῆς περιεργείας, τῆς φιλαρχίας καὶ τῆς ἀργολογίας καὶ νὰ ἐγκολπωθοῦμε τὸ πνεῦμα τῆς σωφροσύνης, τῆς ταπεινοφροσύνης, τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς ἀγάπης. Καὶ τελειώνει ἡ ὡραία αὐτὴ προσευχὴ μὲ παράκληση πρὸς τὸν Θεό: «Δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰπταίσματα καὶ μὴ κατακρίνειν τὸν ἀδελφόν μου».
Ἕνας ἀγώνας δηλαδὴ νὰ ἀφήσουμε τὴν κατάκριση, τὸν σχολιασμὸ τῶν ἄλλων, τὸ κουτσομπολιὸ καὶ νὰ κοιτάξουμε τὸ δικό μας ἐσωτερικό, τὶς δικές μας ἀδυναμίες, τὶς δικές μας πτώσεις καὶ ἀνομίες. Εἶναι πορεία ἡ Σαρακοστή. Ὄχι μόνο μιᾶς συγκεκριμένης χρονικῆς περιόδου ἀλλὰ καὶ μιᾶς θεραπευτικῆς προόδου. Δὲν προσβλέπει στὴν τήρηση κάποιων ἐξωτερικῶν καὶ γι’ αὐτὸ μόνο ὑποβοηθητικῶν κανόνων, ἀλλὰ οὐσιαστικότερα στὴν ἀπόκτηση ταπεινοῦ φρονήματος, αὐτογνωσίας καὶ μετάνοιας.
Γι’ αὐτὸ καὶ σὰν τέτοια δὲν εἶναι μελαγχολικὴ περίοδος, ἀλλὰ περίοδος ποὺ ἔχει τὸ στοιχεῖο τῆς χαρᾶς, ποὺ μᾶς φέρνει πιὸ κοντὰ στὸν Θεό, στὸν συνάνθρωπο καὶ στὸν ἴδιο μας τὸν ἄγνωστο ἑαυτό.
Ἂς ἐκμεταλλευθοῦμε τὸ πνεῦμα καὶ τὰ μηνύματά της, ἕτσι ὥστε βαθύτερα προετοιμασμένοι καὶ πιὸ συνειδητὰ μετανοημένοι νὰ ζήσουμε τὰ ἄχραντα Πάθη τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ καὶ τὴν τριήμερη Αὐτοῦ θεία Ἀνάσταση.
Μπορεῖ λοιπὸν σήμερα κάποιος νὰ ὑπόκειται σὲ αὐστηρότατη δίαιτα χάριν τῆς ὀμορφιᾶς τοῦ σώματος ἢ τῆς ὑγείας, τῆς εὐεξίας καὶ μακροζωίας, νὰ ἀρνεῖται ὅμως νὰ τηρήσει τὴ νηστεία τῆς Ἐκκλησίας μας χάριν τῆς πνευματικῆς ὠφελείας. Μπορεῖ νὰ ἐπισκέπτεται ἐπ’ ἀμοιβῇ κάποιον ψυχολόγο ἢ νὰ «διασκεδάζει» μὲ τὶς ὧρες στὴν τηλεόραση, ἐνῶ ἀρνεῖται νὰ συναντήσει κάποιον Πνευματικὸ γιὰ νὰ δεχθεῖ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν στὸ Μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως. Προτιμᾶ νὰ παραμιλᾶ μόνος του παρὰ νὰ προσεύχεται. Ἀρνεῖται πεισματικὰ νὰ δώσει, νὰ προσφέρει ἢ νὰ μοιραστεῖ κάτι, ἐνῶ διεκδικεῖ διαρκῶς νὰ πάρει ὅ,τι θεωρεῖ ὅτι τοῦ ἀνήκει. Ἀποφεύγει ἐπιμελημένα τὴ μόνωση, γιατὶ δὲν θέλει νὰ δεῖ τὸν ἐαυτό του. Τρομάζει μπροστὰ στὸν συνειδησιακὸ ἔλεγχο καὶ στὰ ἀναπάντητα ἐρωτήματα ποὺ σφυροκοποῦν τὴν ὕπαρξή του.
Ἡ κατανυκτικὴ περίοδος τῆς ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς βοηθεῖ πολὺ τὶς ψυχὲς στὴ σωστὴ κατεύθυνση τῆς ζωῆς. Βοηθεῖ στὸν ἐντοπισμὸ τῶν παθῶν, τῶν ἐλλείψεων καὶ τῶν ἐλαττωμάτων μας. Φωτίζει ἐσωτερικὲς πληγὲς καὶ ἀποκαλύπτει πνευματικὰ προβλήματα ποὺ μπορεῖ ἄλλοτε νὰ εἶναι ἀπωθημένα μέσα μας καὶ ἄλλοτε ἀδιευκρίνιστα. Λειτουργεῖ διαρκῶς ὡς συν εχὴς πρόσκληση γιὰ προσωπικὴ μεταμόρφωση.
Τὸ πνεῦμα της εἶναι πνεῦμα βαθιᾶς, ἐπίπονης καὶ ἀγωνιστικῆς ἀναζήτησης, ἔτσι ὅπως ἐκφράζεται ἀπὸ τὴν Εὐχὴ τοῦ ἁγίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου σὲ κάθε σχεδὸν ἱερὴ Ἀκολουθία τῆς Σαρακοστῆς.
Μᾶς ζητάει ἡ εὐχὴ νὰ ἐγκαταλείψουμε τὸ πνεῦμα τῆς ἀργίας, τῆς περιεργείας, τῆς φιλαρχίας καὶ τῆς ἀργολογίας καὶ νὰ ἐγκολπωθοῦμε τὸ πνεῦμα τῆς σωφροσύνης, τῆς ταπεινοφροσύνης, τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς ἀγάπης. Καὶ τελειώνει ἡ ὡραία αὐτὴ προσευχὴ μὲ παράκληση πρὸς τὸν Θεό: «Δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰπταίσματα καὶ μὴ κατακρίνειν τὸν ἀδελφόν μου».
Ἕνας ἀγώνας δηλαδὴ νὰ ἀφήσουμε τὴν κατάκριση, τὸν σχολιασμὸ τῶν ἄλλων, τὸ κουτσομπολιὸ καὶ νὰ κοιτάξουμε τὸ δικό μας ἐσωτερικό, τὶς δικές μας ἀδυναμίες, τὶς δικές μας πτώσεις καὶ ἀνομίες. Εἶναι πορεία ἡ Σαρακοστή. Ὄχι μόνο μιᾶς συγκεκριμένης χρονικῆς περιόδου ἀλλὰ καὶ μιᾶς θεραπευτικῆς προόδου. Δὲν προσβλέπει στὴν τήρηση κάποιων ἐξωτερικῶν καὶ γι’ αὐτὸ μόνο ὑποβοηθητικῶν κανόνων, ἀλλὰ οὐσιαστικότερα στὴν ἀπόκτηση ταπεινοῦ φρονήματος, αὐτογνωσίας καὶ μετάνοιας.
Γι’ αὐτὸ καὶ σὰν τέτοια δὲν εἶναι μελαγχολικὴ περίοδος, ἀλλὰ περίοδος ποὺ ἔχει τὸ στοιχεῖο τῆς χαρᾶς, ποὺ μᾶς φέρνει πιὸ κοντὰ στὸν Θεό, στὸν συνάνθρωπο καὶ στὸν ἴδιο μας τὸν ἄγνωστο ἑαυτό.
Ἂς ἐκμεταλλευθοῦμε τὸ πνεῦμα καὶ τὰ μηνύματά της, ἕτσι ὥστε βαθύτερα προετοιμασμένοι καὶ πιὸ συνειδητὰ μετανοημένοι νὰ ζήσουμε τὰ ἄχραντα Πάθη τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ καὶ τὴν τριήμερη Αὐτοῦ θεία Ἀνάσταση.
Απόσπασμα από το Περιοδικό “Ο Σωτήρ”, Τεύχος 1 Μαρτίου 2014