(το κείμενο είναι κατάλληλο και για παιδιά)
Ο άγιος Μάμας είναι ένας από τους παιδομάρτυρες- τα παιδιά δηλαδή που αγάπησαν πολύ το Χριστό και έδωσαν και τη ζωή τους για Αυτόν!
Οἱ γονεῖς τοῦ Θεοδοτὸς καὶ Ρουφίνα ζοῦσαν στὴ Γάγγρα τῆς Παφλαγονίας καὶ ἤσαν χριστιανοὶ μὲ μεγάλη κοινωνικὴ θέση. Τὴν ἐποχὴ αὐτὴ ὁ αὐτοκράτορας Αὐρηλιανὸς κίνησε σκληρὸ διωγμὸ ἐνάντια στοὺς χριστιανοὺς (270-275 μ.Χ.). Μεταξὺ τῶν πρώτων συνελήφθη ὁ Θεοδοτὸς κι ἀφοῦ ἀνακρίθηκε κι ὁμολόγησε τὸν Χριστό, ρίχτηκε στὶς φυλακὲς τῆς Καισαρείας.
Πηγή : ΑντέχουμεἩ σύζυγός του, ἡ ἐνάρετη Ρουφίνα, σὰν ἔμαθε τὴ φυλάκιση τοῦ συντρόφου της, ἂν καὶ ἦταν ἑτοιμόγεννη, ἔτρεξε νὰ τὸν συναντήσει. Ἐκεῖ μὲ παρρησία ὁμολόγησε καὶ αὐτὴ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, ποὺ φλόγιζε τὴν καρδία της, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ κλεισθεῖ στὴ φυλακή. Δύο ἀδελφὲς ψυχές, εὐγενικὲς κι ἀγαπημένες, ἑνωμένες στὴ χαρὰ καὶ στὸν πόνο. Μία νύχτα ἡ Ρουφίνα ἐκεῖ στὴ σκοτεινὴ κι ὑγρὴ φυλακή, ἔφερε στὸν κόσμο τὸ παιδάκι της. Ἡ καρδιὰ τῆς σκίρτησε ἀπὸ χαρά. Ὅταν πῆρε τὸ παιδάκι της νὰ τὸ δείξει στὸν σύζυγό της, τὸν καλὸ Θεοδοτό, τὸν βρῆκε νεκρό. Τὰ μαρτύρια τὰ πολλὰ ποὺ δοκίμασε γιὰ τὴν πίστη καὶ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, τὸν ὁδήγησαν πρόωρα στὸν θάνατο. Ἡ πονεμένη μάνα μὲ συντριβὴ ψυχῆς ἔβαλε τὸ παιδὶ στὴν ἀγκαλιά του, γονάτισε δίπλα του κι ἔκαμε μὲ δάκρυα τὴν προσευχή της. Ὕστερα ἔγειρε δίπλα του γιὰ νὰ μὴ σηκωθεῖ ποτές. Τὴν ἴδια νύχτα παρέδωσε κι αὐτὴ τὸ πνεῦμα. Ἡ ψυχὴ τῆς πέταξε κοντὰ στὸν Χριστό, ποὺ ἀγάπησε μὲ τὴν καρδιά της. Τὰ βάσανα καὶ οἱ ταλαιπωρίες τῆς φυλακῆς τὴν ὁδήγησαν τόσο γρήγορα στὸν οὐρανό, κοντὰ στὸν μάρτυρα σύζυγό της. Καὶ τὸ παιδί της; Ὀρφανό, πεντάρφανο μένει τώρα! Τί ἄραγε θὰ γίνει;
Μία εὐσεβὴς γυναίκα, ἡ Ἀμμία Ματρώνα ὁδηγημένη ἀπὸ ἕνα ἄγγελο πηγαίνει στὴ φυλακή. Παίρνει τὰ λείψανα τῶν μαρτύρων γονιῶν καὶ τὰ ἐνταφιάζει μὲ σεβασμό. Ὕστερα παίρνει στὸ σπίτι καὶ τὸ παιδὶ κι ἀναλαμβάνει μὲ προθυμία καὶ στοργὴ τὴν ἀνατροφή του. Ἀπὸ τὰ πρῶτα ψελλίσματά του «μάμα-μάμα» τοῦ ἔδωκε τὸ ὄνομα Μάμας. Κοντὰ στὴν καινούργια μανούλα τοῦ τὸ παιδὶ μεγάλωσε μὲ τῆς πίστης τ’ ἅγιο «κι ἄφθαρτο μάννα». Καὶ τὸ τίμησε. Ὄχι μόνο ὁ ἴδιος ἀπὸ παιδὶ ἀγωνιζόταν νὰ ζεῖ τὴ χριστιανικὴ ζωή, ἀλλὰ καὶ φρόντιζε τὰ ὅσα μάνθανε, νὰ…τὰ διδάσκει καὶ στὰ παιδιὰ τῆς ἡλικίας του. Ὑπεράξιο παιδὶ ἀξίων γονιῶν, μὰ κι ὑπέροχης θετῆς μητέρας του.
Ἡ διαγωγὴ αὐτὴ καὶ ὁ ζῆλος τοῦ μικροῦ ἱεραποστόλου δὲν ἄργησαν νὰ γίνουν γνωστά. Κάποια μέρα μερικοὶ ἐχθροί της πίστεως τὸν ἐπίασαν καὶ τὸν ὁδήγησαν μπροστὰ στὸν σκληρὸ ἡγεμόνα Δημοκριτο. Ἐκεῖνος, σὰν εἶδε τὸ παιδί, προσπάθησε μὲ κολακεῖες στὴν ἀρχὴ κι ἀπειλὲς ἀργότερα νὰ τὸν μεταπείσει ἀπὸ τὶς ἀρχὲς καὶ τὴν πίστη του. Μὰ δὲν μπόρεσε. Ὅλες του οἱ προσπάθειες πῆγαν χαμένες. Τότες ἄρχισαν τὰ βασανιστήρια. Τὸ ξύλο, τὸ πλήγωμα τοῦ κορμιοῦ μὲ σιδερένια νύχια, τὸ κάψιμο τῶν πληγῶν μὲ ἀναμμένες λαμπάδες καὶ τέλος τὸ ρίξιμο στὴ θάλασσα μὲ μία σιδερένια σφαίρα δεμένη στὸν λαιμό.
Οἱ βάρβαρες πράξεις τοῦ χριστομάχου πῆγαν ἄδικα. Ἡ σφαίρα κόπηκε καὶ τὸ παιδὶ μὲ τὴ βοήθεια ἑνὸς Ἀγγέλου βγῆκε στὴ στεριὰ κι ἀνέβηκε σ’ ἕνα βουνὰ τῆς Καισαρείας. «Ἄλλαι μὲν βουλαὶ ἀνθρώπων, ἄλλα δὲ Θεὸς κελεύει». Στὸ μέρος αὐτὸ ὁ πιστὸς κι ἡρωικὸς Μάμας ἔζησε μέχρι τὰ δεκαπέντε του χρόνια μὲ συντροφιὰ τὰ λιοντάρια καὶ τ’ ἄλλα ἄγρια ζῶα. Τὰ ἐξημέρωσε καὶ τὰ ἐβοσκοῦσε καὶ τ’ ἄρμεγε γιὰ νὰ τρέφεται, μὰ καὶ νὰ φιλοξενεῖ κι ἐκείνους ποὺ τὸν ἐπισκέπτονταν, γιὰ ν’ ἀκούσουν τὰ λόγια του καὶ νὰ διδαχθοῦν. Λένε ότι οι ελαφίνες έτρεχαν να του δώσουν το γάλα τους!
Δὲν πέρασε ὅμως πολὺς καιρὸς κι ἡ παρουσία τοῦ φλογεροῦ κι ἀληθινὰ πιστοῦ ἐφήβου ἔγινε καὶ πάλι γνωστή. Γιὰ δεύτερη φορὰ οἱ ἐχθροί του Χριστοῦ πῆγαν καὶ τὸν ἐπίασαν. Γιὰ ἄλλη μία φορὰ τὰ μαρτύρια ἐπαναλήφθηκαν σκληρότερα κι ἀγριότερα. Μὰ καὶ αὐτὴ τὴ φορὰ τίποτα δὲν ἔκαμαν. Ὁ μάρτυρας ἔμεινε καὶ τώρα ἄκαμπτος. Καμιὰ δύναμη δὲν στάθηκε ἱκανὴ νὰ τὸν λυγίσει καὶ νὰ τὸν ἀλλάξει. Οὔτε οἱ δελεαστικὲς ὑποσχέσεις, οὔτε κι οἱ ἀπειλές, μὰ οὔτε καὶ τὸ ξέσχισμα τοῦ κορμιοῦ, οὔτε καὶ τὸ ἀναμμένο καμίνι. Ὁ νεαρὸς μάρτυρας μὲ τὸ χαμόγελο στὰ χείλη τὰ ἀντιμετώπισε ὅλα ψάλλοντας. Όταν έριξαν επάνω του άγρια ζώα, τα τελευταία όχι μόνο δεν τον κατασπάραξαν αλλά ούτε και τον πείραξαν. Σύμφωνα με την παράδοση ένα λιοντάρι τον δέχθηκε στη ράχη του και τον μετέφερε μακρά των άλλων θηρίων.(για αυτό και στις εικόνες τον ζωγραφίζουν πάνω σε ένα λιοντάρι).
Τὰ βασανιστήρια συνεχίστηκαν. Μὰ ὁ δεκαπεντάχρονος ἔφηβος ἔμεινε ἀλύγιστος. Ταπεινωμένος καὶ ντροπιασμένος ὁ ἀσεβὴς ἡγεμόνας ἀπὸ τὸ θάρρος καὶ τὴν ἀντοχὴ τοῦ ἔδωσε διαταγὴ νά, τὸν θανατώσουν. Κι ὁ δήμιος μὲ μία σιδερένια τρίαινα (τρικάνι) τὸν κτύπησε στὴν κοιλιά. Ὁ γενναῖος ἀθλητὴς ἔπεσε κάτω κι ἀφῆκε τὴν ἁγνὴ ψυχή του νὰ πετάξει κοντὰ σ’ Ἐκεῖνον, ποὺ ἀγάπησε καὶ πόθησε καὶ λάτρεψε, μὰ καὶ κοντὰ στοὺς μάρτυρες γονεῖς του.
Ας έχουμε την χάρη και την ευλογία του. Αμήν!
****************************************************************************************************
Ἀπολυτίκιο Ἦχος δ’
Ὃ μάρτυς σου Κύριε, ἐν τὴ ἀθλήσει αὐτοῦ τὸ στέφος ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἔκ σοὺ τοῦ Θεοῦ ἠμῶν ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν ἔθραυσε καὶ δαιμόνων, τὰ ἀνίσχυρο θράση. αὐτοῦ ταῖς ἰκεσίαις, Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχᾶς ἠμῶν.
Ἐξήγηση: Ὁ ἅγιος Μαμᾶς, Κύριε, μὲ τὴν ἄθληση τοῦ ἔλαβε ἀπὸ Σένα τὸν Παντοδύναμο Θεό μας τὸ ἄφθαρτο κι ἀμάραντο στεφάνι τῆς αἰώνιας ζωῆς· γιατί μὲ τὴ βοήθειά σου κατανίκησε τοὺς ἐχθρούς του καὶ διέλυσε τὶς ἀνίσχυρες πλεκτάνες τῶν δαιμόνων. Μὲ τὶς δεήσεις του, Σὲ παρακαλοῦμε, Χριστὲ καὶ Θεέ μας, σῶσε τὶς ψυχές μας.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιο Ἦχος ἃ’
Τῆς Παφλαγόνου τὸ κλέος, καὶ Γαγγραίων τὸ στήριγμα, φύλαξ καὶ φρουρὸς τῶν Κυπρίων, ἀνεδείχθης, Μαμὰ ἔνδοξε. Τὴν Θάλασσαν διῆλθες ὥσπερ ζῶν, καὶ ταύτης τρικυμίας χαλινῶν, θαυμασίως λάρνακά σου, Μόρφου τὴ πάλει, Μάρτυς κατεστήριξας- διὸ ἐν τὴ μνήμη σου, σοφέ, εὐῶδες μύρον βρύει ἐξ αὐτῆς. Δόξα Θεῶ τῷ ἐνεργούντι, διὰ σου πάσιν ἰάματα.
Ἐξήγηση: Δοξασμένε Ἅγιε Μάμα, καύχημα τῆς Παφλαγονίας καὶ στήριγμα τῶν κατοίκων τῆς Γάγγρας ἀναδείχθηκες καὶ τῶν Κυπρίων προστάτης καὶ φύλακας. ἀφοῦ πέρασες τὴ θάλασσα σὰν νάσουνα ζωντανός, κι ἀφοῦ χαλίνωσες τὶς τρικυμίες της, ἔφθασες στὴν πόλη τῆς Μόρφου κατὰ ἕνα τρόπο θαυμαστὸ κι ἀφῆκες ἐκεῖ τὴ θήκη μὲ τ’ ἅγια σου λείψανα. Γιὰ τοῦτο καὶ τὴν ἥμερά της μνήμης σου πηγάζει καὶ τρέχει ἀπ’ αὐτὴ μύρο εὐωδιαστό. Δοξασμένος νὰ ‘ναι ὁ Θεός, ποὺ προσφέρει μὲ τὴ χάρη σου σὲ ὅλους θεραπεῖες.
στοιχεία από: http://www.pigizois.net/kiprioi_agioi/mamas.htm