Ο
Μάνθος Ριζάρης (1764-1824) και ο Γεώργιος Ριζάρης
(Γεώργιος Ραδιόνωφ Ριζάρης) (1769-1842) υπήρξαν εθνικοί
ευεργέτες, έμποροι και μέλη της
Φιλικής Εταιρείας.
Οι αδελφοί Ριζάρη κατάγονταν από το
Μονοδένδρι Ζαγορίου και από μικρή ηλικία έμειναν ορφανοί.
Αρχικά ο Μάνθος πήγε στη Μόσχα, για να δουλέψει για ένα διάστημα
σε ένα θείο τους. Στη συνέχεια ξεκίνησε δικές του επιχειρήσεις
και γρήγορα έκανε περιουσία. Το 1806 πήγε κοντά του και ο
αδελφός του ο Γεώργιος. Ασχολήθηκαν από κοινού με το εμπόριο και
σταδιακά κατάφεραν να δημιουργήσουν μεγάλη περιουσία.
Ο Μάνθος μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία το
1817 και από τότε συνέβαλε στην οικονομική ενίσχυση της
Επανάστασης με κάθε μέσο: ενίσχυσε τον
Αλέξανδρο Υψηλάντη με 30.000 ρούβλια και καθ όλη την
διάρκεια του αγώνα προσέφερε πάνω από 50.000 ρούβλια συνολικά
για τους σκοπούς της Επανάστασης. Ο Μάνθος, που υπήρξε ο
θεμελιωτής της περιουσίας πέθανε το 1824 στην Ρωσία.
Πηγή : Ήπειρος τόπος ευεργετών
Και τα δύο αδέλφια στήριξαν τον αγώνα για
την ανεξαρτησία, με την οικονομική ενίσχυση απόρων ατόμων και
ορφανών και δυστυχισμένων από τις κακουχίες του πολέμου
οικογενειών. Μετά τον θάνατο του Μάνθου, ο Γεώργιος,
εγκαθίσταται στην Οδησσό απ’ όπου ενήργησε για την ίδρυση της
"Σχολής των Ελληνικών Μαθημάτων" στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το
Μονοδένδρι. Το σχολείο στεγάστηκε στο πατρικό τους σπίτι, στο
οποίο τρόφιμοι υπήρξαν πολλά ορφανά παιδιά.
Το
1837 ο Γεώργιος εγκαθίσταται στην Αθήνα, κύριος σκοπός του ήταν
να πραγματοποιήσει το όνειρο του ιδίου και του αδελφού του: να
ιδρυθεί εκκλησιαστική ακαδημία στην ελεύθερη Ελλάδα. Το 1843
μετά τον θάνατο του Γεώργιου Ριζάρη ιδρύεται ιερατική σχολή, η
οποία ονομάστηκε
Ριζάριος Ιερατική Σχολή, σύμφωνα με τη διαθήκη του 1840-1841
και αποδοχή των προτάσεών του από την Πολιτεία το 1841. Αρχικά η
σχολή βρίσκονταν κοντά στο σημερινό ξενοδοχείο Hilton, σήμερα
λειτουργεί στο Χαλάνδρι, ως ανώτερο εκκλησιαστικό φροντιστήριο.
Επίσης ευεργετήθηκε η ιδιαίτερη πατρίδα
τους το Μονοδένδρι (και όχι μόνο), με την ίδρυση της
Ριζαρείου χειροτεχνικής σχολής και συνέβαλαν επίσης στην
συντήρηση του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου.
Τα κληροδοτήματά τους συνεχίζουν ακόμη και
σήμερα να προσφέρουν σημαντικό έργο.