Πώς
μπορεί να ζήσει η σύγχρονη οικογένεια την Σαρακοστή;
Το
ερώτημα αυτό απασχολεί πολλά ζευγάρια, τα οποία θα ήθελαν να ακολουθήσουν το
λειτουργικό πρόγραμμα της Εκκλησίας κατ’ αυτή την ευλογημένη περίοδο.
Η εργασία
όμως και οι υποχρεώσεις επιτρέπουν συνήθως την συμμετοχή στην ακολουθία των
Χαιρετισμών, στην θεία λειτουργία των Κυριακών και κάποτε στις βραδινές
προηγιασμένες, όπου τελούνται. Ακόμη, το φαγητό γίνεται νηστίσιμο. Οι καρδιές
είναι ανοιχτές στην μελέτη του λόγου του Θεού, συνήθως στον κατανυκτικό
εσπερινό.
Το ραδιόφωνο και το Διαδίκτυο μεταδίδουν ομιλίες. Εξομολόγηση. Άσκηση. Όμως η δίψα για σχέση με
τον Θεό δεν καλύπτεται και πάντοτε ένα αίσθημα είτε ενοχής είτε απογοήτευσης
συνοδεύει τον νου, καθώς διαπιστώνει ότι όλα αυτά καλά είναι, αλλά δεν φτάνουν.
Γιατί στην εκκοσμικευμένη ζωή και πραγματικότητα τα πάντα σχεδόν λειτουργούν
αυτόματα, με ταχύτητα, χωρίς ανάσα. Έτσι η Σαρακοστή περνά γρήγορα και το όποιο
πνευματικό κεφάλαιο, έστω και αν συγκεντρωθεί, εξανεμίζεται γρήγορα.
Παρόλα
αυτά η οικογένεια μπορεί να βρει τρόπους να δει την Σαρακοστή, εκτός από το
τυπικό της, στην ουσιαστική της διάσταση. Εννοείται ότι η νηστεία βοηθά, όχι
μόνο ως αλλαγή διατροφής, αλλά και ως ευκαιρία να συγκεντρώνονται τα μέλη γύρω
από το τραπέζι συχνότερα, καθώς η νηστεία της τροφής μπορεί να συνδυασθεί με
νηστεία από εξόδους, από διασκεδάσεις, από το Διαδίκτυο, από την τηλεόραση.
Η
προσευχή μπορεί να γίνει αφετηρία εσωτερικής ανάνηψης, καθώς αυτός που
απευθύνεται στον Θεό ησυχάζει εν τη καρδία του και μπορεί να δει τα σωστά και
τα λάθη του. Η Σαρακοστή ακόμη μπορεί να γίνει εφαλτήριο αγάπης και
συγχωρητικότητας. Να καταλάβουμε καλύτερα και να ζήσουμε τον λόγο της
ενανθρώπισης και τον τρόπο του Σταυρού, δηλαδή την έγνοια για τον κάθε άνθρωπο,
που μπορεί να ξεκινήσει από τους δικούς μας. Να βρούμε λίγο χρόνο να ακούσουμε
ο ένας τον άλλον στην οικογένεια, αφήνοντας κατά μέρος την κατανάλωση των
πάντων.
Να γίνει η Σαρακοστή ευκαιρία για ενότητα και αυθεντική κοινωνικότητα,
που έρχονται μέσα από την συμφιλίωση και την πάλη εναντίον των κακών λογισμών.
Και να μπορέσουμε, μέσα από το μυστήριο της μετανοίας να αφήσουμε κατά μέρος
ό,τι μας χωρίζει από τον Θεό και τον αδελφό μας.
Οι γονείς μπορούν όχι μόνο να
μιλήσουν αλλά και να δείξουν την σημασία της Σαρακοστής ως τρόπου μετανοίας,
επιστροφής στον Θεό και εμπιστοσύνης στην πρόνοιά Του όταν μειώσουν τις
εντάσεις, όταν ησυχάσουν μελετώντας, όταν εκζητήσουν την πνευματική χαρά που
δίνει ο τρόπος της Εκκλησίας. Η προσευχή για τα παιδιά βοηθά. Η μετοχή των
ίδιων στην θεία ευχαριστία. Το ξεκίνημα της μέρας με το «Δόξα τω Θεώ» και το
τέλειωμά της με το «Κύριε των δυνάμεων μεθ’ ημών γενού». Και το αίσθημα της
αντίστασης στις προκλήσεις του κοσμικού πνεύματος, το οποίο γεννά αφορμές
πειρασμών στο ξεδίπλωμα της άνοιξης, ώστε ο άνθρωπος να μην έχει τον νου του
στον Θεό, αλλά στην αυτονομημένη πορεία της ζωής του.
Η Σαρακοστή είναι για όλους. Οι
μικρότεροι μπορούν να προπονηθούν με την προσευχή, με την νηστεία όσο ευλογεί ο
πνευματικός της οικογένειας, τον εκκλησιασμό. Οι μεγαλύτεροι μπορούν να
προσθέσουν την αγάπη, την ελεημοσύνη, την ομόνοια. Για να γίνει η περίοδος αυτή
όντως αλλαγή τρόπου ζωής!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
Στο φύλλο της Τετάρτης 21 Φεβρουαρίου 2018