Της Στέλλας Αναγνώστου - Δάλλα
Στην Ιστορία του ο Θουκυδίδης, διασώζει μια πάρα πολύ
εύστοχη περιγραφή για το ποιος μπορούσε να θεωρηθεί σαν «σύμμαχος» κατά τους
αρχαίους Έλληνες. Συγκεκριμένα, στο
κεφάλαιο 1.44, στην μεγάλη εκείνη διαμάχη μεταξύ Κορίνθου και Αθήνας, για τα
δικαιώματα πάνω στην Κέρκυρα, οι Αθηναίοι, λέει, προσπάθησαν να κάνουν έναν
διπλωματικό ελιγμό, που θα τους εξασφάλιζε μεν την φιλία των Κερκυραίων, αλλά
δεν θα τους έφερνε και σε απ’ ευθείας ρήξη με τους Κορινθίους που απαιτούσαν τα
αποικιακά τους δικαιώματα πάνω στην Κέρκυρα, ώστε να μην θεωρηθεί ότι παραβίαζαν
έτσι την συμφωνία ειρήνης με τους Πελοποννησίους.
Είπαν, λοιπόν, οι Αθηναίοι, ότι θα παραχωρούσαν στους
Κερκυραίους κάποια «αμυντική» βοήθεια, αλλά όχι «πλήρη συμμαχία», γιατί κάτι
τέτοιο θα σήμαινε πλήρη συνένωση και υποχρέωση να «έχουν τους ίδιους φίλους και
τους ίδιους εχθρούς». Σε μια συμ-μαχία
δηλαδή, αναγκαστικά, όποιος είναι φίλος του ενός, είναι φίλος και του άλλου, κι
όποιος είναι εχθρός του ενός, είναι και εχθρός του άλλου: «τους αυτούς εχθρούς και φίλους νομίζειν».
Αυτή η κοινή στάση ως το ποιος είναι εχθρός, και ποιος
φίλος, δείχνει κατά βάθος, και μια κοινή ερμηνεία του κόσμου. Μια κοινή αντίληψη ως προς το καλό και το
κακό, το οικείο και το ξένο.
Αυτή η κοινή στάση, αυτή η συμ-μαχία είναι, κατά την γνώμη
μου, και ο πυρήνας της χαράς μέσα στην Εκκλησία. Το «ότι τους αυτούς εχθρούς και φίλους
νομίζομεν». Και κατά βάθος, όλοι οι
εχθροί συνοψίζονται σε έναν και γνωστό, όπως και οι φίλοι. Οι πολλοί, οι αναρίθμητοι φίλοι, για Έναν κοινό
Φίλο, Προστάτη και Αρχηγό βρίσκονται εκεί, και Ενός το λάβαρο ακολουθούν. Εκείνο που δεσπόζει πάνω στον Γολγοθά, και
φαίνεται από παντού. Και οδηγεί σε νίκη,
και σε ανάσταση, και σε ζωή. Νυν και αεί
και εις τους αιώνας των αιώνων…
.