ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΚΑΙ ΘΕΟΜΗΤΩΡ
π. Δημητρίου Μπόκου
«Χαῖρε σκηνὴ τοῦ Θεοῦ καὶ Λόγου»
«Οὗτος κεῖται εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον» (Λουκ. 2, 34). Εἶναι τὰ λόγια ποὺ ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Θεοδόχος εἶπε στὴν Παναγία, ὅταν αὐτὴ ἐναπόθεσε στὰ χέρια του βρέφος 40 ἡμερῶν τὸν Χριστὸ (Ὑπαπαντή).
Μπροστὰ σ’ αὐτόν, τῆς εἶπε, ὅλοι θὰ παίρνουν κάποια θέση. Εἴτε θετική, εἴτε ἀρνητική. Δὲν θὰ μπορεῖ νὰ τὸν προσπεράσει ἀδιά-φορα κανείς.
Ἔτσι καὶ ἔγινε. Γύρω ἀπ’ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ στήθηκαν οἱ μεγαλύτερες διαμάχες, συζητήσεις, θεολογικὲς ἀναζητήσεις ὅλων τῶν αἰώνων. Ἡ Ἐκκλησία ἀποδύθηκε σὲ μεγάλους ἀγῶνες γιὰ νὰ διαφυ-λάξει τὴν πίστη ποὺ παρέλαβε γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Σύνοδοι οἰκουμενικὲς καὶ θεοφόροι πατέρες ἀσχολήθηκαν διεξοδικὰ μὲ τὸ ἐρώτημα: Ποιὸν τελικὰ γέννησε ἡ Παναγία;
Ξεκινώντας ἀπὸ τὸ λάθος νὰ θέλουν νὰ ἐξηγήσουν λογικὰ τὰ πράγματα ποὺ εἶναι ἔξω καὶ πάνω ἀπὸ τὴ λογικὴ οἱ αἱρετικοί, ἔλεγαν πὼς ἡ Παναγία γέννησε ἕναν ἁπλὸ ἄνθρωπο. Ὁ Χριστὸς δὲν ἦταν Θεὸς ἀλλὰ ἄνθρωπος.
Ἄλλοι ἔλεγαν ὅτι αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος-Χριστὸς μετὰ τὴ γέννησή του ἑνώθηκε μὲ τὸν Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἔχουμε δηλαδὴ δύο Χρι-στούς: Τὸν Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Θεοῦ ποὺ γεννήθηκε ἀπ’ τὸν Θεὸ-Πατέρα καὶ τὸν ἄνθρωπο-Χριστὸ ποὺ γεννήθηκε ἀπὸ τὴν Παναγία. Δύο διαφορετικὰ πρόσωπα ποὺ μετὰ ἑνώθηκαν μεταξύ τους. Γι’ αὐτὸ καὶ ἰσχυρίζονταν, ὅτι δὲν πρέπει νὰ λέγεται Θεοτόκος ἡ Παναγία, ἀλλὰ ἀνθρωποτόκος, Χριστοτόκος.
Ἄλλοι ἔλεγαν ὅτι στὸν Χριστὸ ἑνώθηκαν ὄχι δύο πρόσωπα, ἀλλὰ δύο φύσεις, ἡ θεία καὶ ἡ ἀνθρώπινη, μετὰ τὴν ἕνωση ὅμως ἡ ἀνθρώπινη χάθηκε. Ἀπορροφήθηκε, διαλύθηκε μέσα στὴ θεία φύση, ἔπαψε πιὰ νὰ ὑπάρχει. Μετὰ τὴν ἕνωση ἔμεινε μόνο μία φύση, ἡ θεία. Αὐτοὶ ὀνομάστηκαν μονοφυσίτες.
2 ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΚΑΙ ΘΕΟΜΗΤΩΡ
Τί διδάσκει ἡ Ἐκκλησία;
Τὴν πίστη τῶν Ἀποστόλων. Ὅτι δηλαδὴ ὁ Χριστὸς εἶναι ὄχι δύ-ο, ἀλλὰ ἕνα καὶ μόνο πρόσωπο. Ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ. Γεννημέ-νος ἀπὸ τὸν Πατέρα «πρὸ πάντων τῶν αἰώνων», ἴσος, συνάναρχος καὶ ὁμοούσιος μὲ αὐτόν. Θεὸς τέλειος, ὅπως ὁ Πατέρας καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Αὐτὸς ὁ Θεὸς Λό-γος κατεβαίνει στὴν κοιλιὰ τῆς Παναγίας. Παίρνει ἀπ’ αὐτὴν ἀνθρώ-πινη φύση. Δὲν ἔχουμε δύο χωριστὰ πρόσωπα, ἕνα Θεὸ καὶ ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἑνώνονται, ἀλλὰ ἕνα καὶ μόνο πρόσωπο, τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, ποὺ στὴ θεία του φύση προσθέτει καὶ τὴν ἀνθρώπινη. Ὁ ἴδιος εἶναι καὶ Θεὸς καὶ ἄνθρωπος.
Ἀπὸ τὴν Παναγία δὲν γεννιέται ἕνας ἄλλος, ἁπλὸς ἄνθρωπος, ποὺ θὰ ἑνωθεῖ ἐν συνεχείᾳ μὲ τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἴδιος ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ Πατρὸς γεννιέται καὶ ἀπὸ τὴν Παναγία παίρνοντας σάρκα ἀπὸ αὐτήν.
Ὁ Χριστὸς δηλαδή, ποὺ λέγεται καὶ «Θεὸς Λόγος» καὶ «Λό-γος τοῦ Θεοῦ», ἔχει δύο γεννήσεις: α). Μία ὡς Θεός, πρὸ τῶν αἰώνων (ἄχρονη) ἀπὸ τὸν Θεὸ Πατέρα του. β). Καὶ μία ὡς ἄνθρωπος, ἐν χρόνῳ, σὲ συγκεκριμένη χρονικὴ στιγμή, ἀπὸ τὴν Παρθένο μητέρα του. Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ γίνεται καὶ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου, τῆς Παναγίας. Στὴν πρώτη γέννηση γεννᾶται ἀμή-τωρ, στὴ δεύτερη ἀπάτωρ.
Ἡ Παναγία λοιπὸν εἶναι Θεοτόκος καὶ Θεομήτωρ, ἀφοῦ γεννᾶ ὡς ἄνθρωπο τὸν ἴδιο τὸν Υιὸ τοῦ Θεοῦ.
Ἔτσι τὸ ἴδιο πρόσωπο, ὁ Χριστός, ἀποκτᾶ δύο φύσεις, ἀπο-λύτως ἑνωμένες, ἀλλὰ καὶ ἀπολύτως διακριτὲς ἐπάνω του. Ἀδιαίρετες μέν, ἀλλὰ καὶ ἀσύγχυτες. Δὲν χάνεται καμμιὰ μέσα στὴν ἄλλη. Ἀντιθέτως! Διατηροῦνται ἀναλλοίωτες, πλήρεις, ὁλόκληρες, μὲ ὅλα τὰ ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα ἡ κάθε μία.
Μιὰ ὑπέροχη περιγραφὴ τοῦ ἐκστατικοῦ αὐτοῦ γεγονότος δίνει τὸ δογματικὸ ἀναστάσιμο Θεοτοκίο τοῦ Γ΄ ἤχου. «Πῶς μὴ θαυμάσω-μεν τὸν θεανδρικόν σου Τόκον, πανσεβάσμιε; Πεῖραν γὰρ ἀνδρὸς μὴ δεξαμένη, πανάμωμε, ἔτεκες ἀπάτορα Υἱὸν ἐν σαρκί, τὸν πρὸ αἰώνων ἐκ Πατρός γεννηθέντα ἀμήτορα, μηδαμῶς ὑπομείναντα τροπήν, ἢ φυρμόν, ἢ διαίρεσιν, ἀλλ’ ἑκατέρας οὐσίας τὴν ἰδιότητα σώαν φυλάξαντα…»
ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΚΑΙ ΘΕΟΜΗΤΩΡ 3
Αὐτὴ εἶναι ἡ πίστη τῶν Ἀποστόλων, τῶν Πατέρων, τῆς Ἐκκλη-σίας.
Ἡ ἴδια αὐτὴ πίστη ἀπαράλλακτη διατρανώνεται καὶ μέσα στὸν θεσπέσιο ὕμνο τῆς Παναγίας, τοὺς Χαιρετισμούς. Σταθερὰ καὶ ἀτα-λάντευτα τονίζεται συχνὰ-πυκνὰ ἐκεῖ, ὅτι αὐτὸς ποὺ κατέβηκε καὶ ἐσκήνωσε στὴ μήτρα τῆς Θεοτόκου, παίρνοντας «δούλου μορφήν», εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Κτίστης καὶ Θεός.
Ἡ Παναγία γίνεται σκηνή, κατοικία, οἶκος, ναὸς τοῦ Θεοῦ καὶ Λόγου. Ὁ πρωτοστάτης ἀρχάγγελος βλέπει τὸν ἴδιο τὸν Κύριο νὰ σωματώνεται, νὰ παίρνει δηλαδὴ ἀνθρώπινη μορφὴ μέσα της. Στὰ σπλάχνα της «βρεφουργεῖται ὁ Κτίστης».
Γίνεται ἐπίσης κλίμακα ἡ Παναγία μὲ τὴν ὁποία κατεβαίνει στὴ γῆ ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Ἔχει πλέον «θεοδόχον τὴν μήτραν» ἡ Παρθένος καὶ «θεοδόχον γαστέρα», ἀφοῦ μέσα της δέχεται Θεὸ καὶ ὄχι ἄνθρωπο. Στὰ χέρια της κρατάει αὐτὸν ποὺ ἔπλασε «χειρὶ τοὺς ἀνθρώπους», τὸν ὑψηλὸ Θεὸ ποὺ φανερώθηκε «ἐπὶ γῆς (ὡς) ταπεινὸς ἄνθρωπος».
Στὰ χέρια τοῦ πρεσβύτη Συμεὼν «ἐπεδόθη ὡς βρέφος» αὐτὸς ποὺ ἀποκαλύπτεται στὴ συνέχεια ὅτι εἶναι «καὶ Θεὸς τέλειος».
Κι ἐμεῖς;
Ἀκολουθώντας τὴν πίστη τῶν πατέρων μας, «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις πατράσιν», ἀναγνωρίζουμε ὅτι:
«Θεοτόκος ἐστὶν ἡ ἁγία Μαρία».
Καὶ ἀναφωνοῦμε: «Ὦ πανύμνητε μῆτερ, ἡ τεκοῦσα τὸν πάντων ἁγίων ἁγιώτατον Λόγον» (καὶ ὄχι ἁπλῶς κάποιον ἄνθρωπο), σῶσε μας ἀπὸ κάθε συμφορὰ καὶ λύτρωσε ἀπὸ τὴ μέλλουσα κόλαση ὅλους ἐμᾶς, ποὺ σὲ τιμοῦμε ὡς Θεοτόκο καὶ μὲ πίστη ψάλλουμε:
«Χαῖρε σκηνὴ τοῦ Θεοῦ καὶ Λόγου».
Παρασκευὴ Ἀκαθίστου
19 Ἀπριλίου 2013
______________________________________________________________________«Ἀ ν τ ι ύ λ η» - Ἱ. Ν. Ἁγ. Βασιλείου, 481 00 Πρέβεζα
Tηλ. 26820-23075 / 25861 / 6980 898 504. E-mail: antiyli.gr@gmail.com
Διαδίδω τὴν «Ἀ ν τ ι ύ λ η»
Ἐκτυπώνω/προωθῶ σὲ φιλικά μου e-mails