Σήμερα, δεύτερη Κυριακή των Νηστειών, αγαπητοί μου αδελφοί, τιμάται το ιερό πρόσωπο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ενός μεγάλου Πατέρα της Εκκλησίας μας, που αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή και με όλη του τη δύναμη, ώστε να διατηρηθεί ανόθευτη η Ορθόδοξη πίστη μας. Με αφορμή την εορτή αυτή, διαβάζεται στους ναούς μας το Αποστολικό ανάγνωσμα που ακούσαμε πριν λίγο και που είναι παρμένο από την επιστολή του Παύλου προς τους Εβραίους. Για να το κατανοήσουμε όμως καλύτερα ας το αποδώσουμε ακόμη μια φορά στην καθημερινή μας γλώσσα.
Γράφει λοιπόν ο Απόστολος Παύλος: «Εσύ, Κύριε, αρχικά στερέωσες τη γη κι έργο δικό Σου είναι οι ουρανοί. Αυτοί θα εξαφανιστούν, ενώ Εσύ αιώνια παραμένεις. Τα πάντα θα παλιώσουνε σαν ρούχο. Σαν μανδύα θα τους τυλίξεις και θ’ αλλάξουν. Εσύ όμως παραμένεις πάντα ο ίδιος, τα χρόνια Σου ποτέ δεν θα τελειώσουν. Σε κανέναν απ’ τους αγγέλους δεν είπε ποτέ ο Θεός: «Κάθισε στα δεξιά μου, ωσότου υποτάξω τους εχθρούς σου κάτω από τα πόδια σου». Δεν είναι, λοιπόν, όλοι οι άγγελοι πνεύματα που υπηρετούν τον Θεό κι αποστέλλονται απ’ Αυτόν για να βοηθήσουν όσους μέλλουν να σωθούν; Γι’ αυτό κι εμείς πρέπει να μένουμε πιο σταθεροί στις αλήθειες που ακούσαμε, για να μην ξεστρατίσουμε ποτέ. Γιατί, αν ο λόγος που δόθηκε άλλοτε μέσω αγγέλων, αποδείχθηκε αληθινός, κι όσοι τον παρέβηκαν ή δεν υπάκουσαν σ’ αυτόν δέχθηκαν την τιμωρία που τους έπρεπε, πώς είναι δυνατόν εμείς να ξεφύγουμε, αν δείξουμε αμέλεια σε μια τόσο σπουδαία σωτηρία; Τη σωτηρία αυτή, που άρχισε να διακηρύττει ο Κύριος, μας τη βεβαίωσαν όσοι άκουσαν τον λόγο Του»(Εβραίους, κεφ. 1, στίχ. 10-14 & κεφ. 2, στίχ. 1-3).
Ανάμεσα στα πολλά βαθυστόχαστα και σημαντικά για τη σωτηρία μας που αναφέρει ο ιερός διδάσκαλός μας Παύλος, μας συμβουλεύει πως δεν πρέπει να δείχνουμε αμέλεια στο μείζον θέμα της σωτηρίας μας. Αυτή η σωτηρία που ξεκίνησε να πραγματοποιείται με το κήρυγμα του Ευαγγελίου από τον ίδιο τον Κύριό μας Ιησού Χριστό και τη Σταυρική Του Θυσία, για να ολοκληρωθεί, απαιτείται και η δική μας συμμετοχή σε αυτήν. Με ποιό τρόπο; Με το να εφαρμόζουμε το Ευαγγέλιο του Χριστού -δηλαδή το λόγο και το θέλημα του Θεού- στη ζωή μας. Κι αυτό φυσικά δεν είναι μια φιλάρεσκη απαίτηση του Θεού από τα πλάσματά Του, αλλά ο μόνος δρόμος και τρόπος της σωτηρίας που μας υποδεικνύει η ανεξάντλητη για μας αγάπη Του.
Δεν φτάνει με άλλα λόγια μόνο η θέληση του Θεού για τη σωτηρία μας αλλά και η δική μας θετική ανταπόκριση στη δική Του προσπάθεια και Θυσία. Και αυτή η ανταπόκριση δεν περιορίζεται φυσικά μόνο στη παραδοχή της ανάγκης της σωτηρίας ή στη θεωρητική αποδοχή του λυτρωτικού για μας έργου του Θεανθρώπου, αλλά προχωρά με πίστη και ελπίδα στην έμπρακτη βίωση της εν Χριστώ αγάπης που αποτελεί το μόνο ουσιαστικά κριτήριο για την κατάκτηση της Βασιλείας των Ουρανών.
Η βίωση όμως της εν Χριστώ ζωής δεν γίνεται χωρίς κόπο και θυσίες. Είναι ένας συνεχής αγώνας να αποβάλλουμε την αρρωστημένη αγάπη του «εγώ» από τη ζωή μας και να ανοίξουμε την καρδιά μας με αγάπη σε όλο τον κόσμο και σ’ Εκείνον που τον δημιούργησε. Και είναι γεγονός πως η αληθινή αγάπη μόνο μέσα από τον κόπο και τις θυσίες δύναται να υπάρξει. Ανέξοδη και άκοπη αγάπη δεν υπάρχει και όποιος νομίζει ότι μπορεί να αγαπά χωρίς να μετατρέπει την αγάπη αυτή σε έργα, πλανάται.
Όπως πλανάται αυτός που νομίζει πως η προσπάθειά του αυτή, ο αγώνας για τη σωτηρία θα είναι εύκολος και ανεμπόδιστος. Κι αυτό γιατί κάθε έργο πνευματικό πάντα θα συναντά αντίδραση από τον εχθρό κάθε αγαθού, και δυσκολίες. Ανάμεσα σ’ αυτές, η πιο πονηρή και ύπουλη είναι αυτή που προέρχεται από την δική μας αμέλεια, την ακηδία όπως αλλιώς την αποκαλούμε ή κοινώς την πνευματική τεμπελιά. Όταν δηλαδή, ενώ ξέρουμε ποιο είναι το θέλημα του Θεού, ενώ γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι για τη σωτηρία μας, εμείς δεν το πράττουμε αλλά αναβάλουμε συνεχώς γι’ αργότερα την εφαρμογή του στη ζωή μας.
Για την ακηδία, ο Όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης έγραψε στο περίφημο έργο του «Κλίμαξ»: «Ακηδία σημαίνει παράλυσις της ψυχής και έκλυσις του νου, οκνηρία και αδιαφορία προς την άσκησι, μίσος προς τις πνευματικές μας υποχρεώσεις. Αυτή μακαρίζει το κοσμικό φρόνημα, κατηγορεί το Θεόν ότι δεν είναι ευσπλαγχνικός και φιλάνθρωπος. Αυτή φέρνει ατονία την ώρα της ψαλμωδίας και αδυναμία την ώρα της προσευχής. ... Ενώ ιστάμεθα στην προσευχή, μας υπενθυμίζει διάφορα αναγκαία πράγματα και χρησιμοποιεί κάθε τέχνασμα, ώστε να μας αποτραβήξη από εκεί... Είναι ένας ψυχικός θάνατος που περιέχει όλα τα κακά. .... Η ακηδία και η οκνηρία κατορθώνουν να σκορπίσουν όλο τον πλούτο της ψυχής....».
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να είμαστε πιο επιμελείς στο σπουδαίο θέμα της σωτηρίας μας -όπως επιμελής υπήρξε και ο σήμερα τιμώμενος Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, καθώς και όλοι οι Άγιοι της Εκκλησίας μας- κι ας αποτινάξουμε από πάνω μας την καταστροφική αμέλεια. Αμήν.
αρχιμ.Διονύσιος Ανθόπουλος
