Ιστορική κριτική και ιστορική συνείδηση. Αφιέρωμα μνήμης στη γενοκτονία των Ποντίων

Tης Στέλλας Αναγνώστου Δάλλα

Γενοκτονία είναι το να εξοντώνεις μια ομάδα ανθρώπων, όχι για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που είναι.  Στην περίπτωση της Γενοκτονίας Του Ποντιακού Ελληνισμού, ισχύει το ίδιο που ίσχυσε και στην περίπτωση ολόκληρης της Μικρασιατικής καταστροφής, και της εξόντωσης όλου συνολικά του Ελληνικού στοιχείου, στη Μικρά Ασία, την Προποντίδα, και την Ανατολική Θράκη, διωγμός που ολοκληρώθηκε και με τα «Σεπτεμβριανά» στην Κωνσταντινούπολη το 1955.  Ο λόγος λοιπόν αυτής της εξόντωσης είναι ότι όλοι αυτοί οι πληθυσμοί ήταν Έλληνες και Χριστιανοί Ορθόδοξοι.

Ο όρος «Γενοκτονία», προέκυψε μετά τη δίκη των Ναζί στη Νυρεμβέργη.  Μέχρι τότε, ο όρος που επικρατούσε ήταν «Εγκλήματα Κατά της Ανθρωπότητας».  Τώρα ας αναλογιστούμε λίγο, κι ας δούμε αν υπήρξαν ποτέ βαναυσότερα και πολυανθρωπότερα σε θύματα τέτοια εγκλήματα, απ’ όσα έχουν γίνει ιστορικά εις βάρος των Χριστιανών, και συγκεκριμένα, εις βάρος των Ελλήνων Ορθοδόξων, από την Ενετοκρατία, Τουρκοκρατία, Βαυαροκρατία, τους Βούλγαρους κομιτατζήδες στη Μακεδονία, και τους συνεργούς του Κεμάλ.

Βεβαίως δεν απορούμε καθόλου, γιατί γνωρίζουμε καλά, ότι το χέρι του κάθε φονιά το κρατάει ο Διάβολος.  Κι ο Διάβολος, όλες του τις προσπάθειες εναντίον της Ορθόδοξης Εκκλησίας τις καταβάλλει.  Όλοι οι άλλοι εκάστοτε μακελλάρηδες του Ορθόδοξου Ελληνισμού, δεν είναι παρά οι πρόθυμοι συνεργοί του.

Λοιπόν:  Δύο μπορεί να είναι οι λόγοι που κάνουμε αναδρομές και αναφορές, κι αφιερώματα.  Ο πρώτος είναι η κριτική.  Η αναζήτηση των αιτίων, των υπαιτίων, των λαθών, των ευθυνών, των προδοτών.  Τέτοιοι υπάρχουν πάντα.  Αλλοιώς, καταστροφές, ο Ελληνισμός δεν θα γνώριζε.  Και δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά.  Άρα έχει νόημα η έρευνα.

Ο δεύτερος λόγος είναι για μένα ο πιο σημαντικός:  η διαμόρφωση ιστορικής συνείδησης.  Ιστορική συνείδηση, σημαίνει να μπορείς να βλέπεις μια μεγάλη εικόνα, πίσω από τα επιμέρους περιστατικά.  Να βλέπεις το κρυμμένο σχέδιο και τις προεκτάσεις του.  Να βλέπεις αν αυτό το σχέδιο συνεχίζεται, πώς συνεχίζεται, και πώς σε αγγίζει σήμερα.  Και τι μπορείς να κάνεις.

Όταν έλεγε ο Ηρόδοτος για τα σπουδαία έργα των ανθρώπων «ίνα μη εξίτηλα γένηται»,δεν μιλούσε μόνο για τη μνήμη του μεγαλείου.  Μιλούσε για το μάθημα που βγαίνει απ’ αυτό.

Λοιπόν, η Γενοκτονία των Ποντίων, είναι μέρος του σχεδίου εξόντωσης του Ορθοδόξου Ελληνισμού, εκδίωξής του από τους αιώνιους τόπους του, και εκμηδενισμού κάθε δυνάμεώς του, πρώτα στη λεκάνη της Μεσογείου, και δεύτερον, απανταχού της Γης.  Κι ας αναρωτηθεί ο καθένας μας, αν αυτό ολοκληρώθηκε, αν συνεχίζεται, και τι μπορούμε να κάνουμε.

Πάμε λοιπόν στα γεγονότα που αφορούν τον Πόντο.

Μετά τον Κριμαϊκό πόλεμο, 18/2/1856:  έκδοση του «Χάτι Χουμαγιούν», αυτοκρατορικού φιρμανιού, που έδινε ίσα δικαιώματα σε όλους τους κατοίκους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ανεξαρτήτως θρησκεύματος.  Αρχίζει η τεράστια άνθιση και ευημερία του Ελληνισμού.

1908:  Πτώση του τελευταίου Σουλτάνου, Αμπντούλ Χαμίτ του Β’.  Ιδρύεται στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη το εθνικιστικό κόμμα «Ένωση και πρόοδος», με αρχηγό τον Εβραϊκής καταγωγής Κεμάλ Αττατούρκ, και στελέχη, επίσης Εβραίους εξισλαμισθέντες, δηλαδή «ντονμέδες», τους:  Εμβέρ, Ταλαάτ, Ραχμή(Νομάρχης Σμύρνης), και Ναζήμ.  Σύνθημα:  Ελευθερία- ισότητα- δικαιοσύνη, το ίδιο δηλαδή με των Διαφωτιστών.  Σκόπευε ακριβώς τα αντίθετα, και τα έπραξε.  Εξ αρχής εκπονούν πρόγραμμα ξερριζώματος και εξόντωσης των Ελληνικών πληθυσμών της Μ. Ασίας, και αντικατάστασής τους με Γερμανούς εποίκους.  Το πρόγραμμα εκπονείται από τον επίσης εξωμότη, Νεεμάν-Φον-Σάνδερς- πασσά.

Όταν κανείς δεν γνωρίζει ακόμη τίποτε απ’ αυτά, ο φωτισμένος Πατριάρχης, Ιωακείμ ο Γ’, διαβλέπει ήδη κινδύνους για το Γένος.

Μάρτιος 1914:  Πρώτες διώξεις και σποραδικές δολοφονίες Ελλήνων, ειδικά, προσώπων που είχαν λάβει μέρος στον πόλεμο του ’12- ’13, κατά της Τουρκίας.  Επίσης προκρίτων, με ψευδή κατηγορητήρια.

Απρίλιος 1914:  Αρχίζει αδυσώπητος διωγμός του Ελληνικού στοιχείου, σε Κυδωνίες και Ερυθραία, όπου το Ελληνικό στοιχείο είναι πιο συμπαγές.

9/5/1914:  ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ:  Επιστολή Βενιζέλου προς Πρεσβευτή Τουρκίας στην Ελλάδα, Γκαλήπ Κεμαλή:

«Έλαβον την επιστολήν την οποίαν η υμετέρα Εξοχότης ευηρεστήθη να μοι απευθύνη, κατόπιν συνομιλίας ήν έσχομεν τελευταίως, δια να μοι προτείνει ΝΑ ΚΆΝΩΜΕΝ ΑΝΤΑΛΛΛΑΓΗΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΟΥ ΒΙΛΑΕΤΙΟΥ ΣΜΥΡΝΗΣ ΔΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΝΟΜΕΝΟΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΙΔΕΑΝ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑΝ Ως ΑΤΟΜΙΚΗΝ ΥΜΩΝ ΜΟΙ ΕΞΕΦΡΑΣΑΤΕ, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΡΡΗΘΕΙΣΑΝ ΣΥΝΔΙΑΛΕΞΙΝ ΗΜΩΝ…..Δι’ αυτής, θα ετίθετο οριστικώς τέρμα εις την κατάστασιν των πραγμάτων εν Θράκη, εάν η συμφωνία εξετείνετοσυμφώνως προς νύξιν ήτις εγένετο…. Και οι οποίοι (πληθυσμοί) εθελουσίως θα μετηνάστευον, κλπ, κλπ, κλπ…»

Ταυτόχρονα, στίφη Βαζιβουζούκων, συνεχίζουν να καταστρέφουν Ελληνικές ανθούσες πόλεις.

14/5/1914:  Ταλαάτ (Υπουργός Εσωτερικών), προς Ραχμή Βαλή, της Σμύρνης:

«Επείγουσα πολιτική ανάγκη, επιβάλλει όπως οι Έλληνες οι κατοικούντες εις όλας τας ακτάς της Μικρασίας, εξαναγκασθούν να εκκενώσουν τας εστίας των, δια να εγκατασταθούν εις τα βιλαέτια Ερζερούμ και Χαλδαίας.  ΕΑΝ ΑΡΝΗΘΟΥΝ Ν’ ΑΝΑΧΩΡΗΣΩΣΙΝ ΕΙΣ ΤΑ ΑΝΑΦΕΡΌΜΕΝΑ ΜΕΡΗ, ΕΥΑΡΕΣΤΗΘΕΊΤΕ ΝΑ ΔΩΣΕΤΕ ΠΡΟΦΟΡΙΚΑΣ ΟΔΗΓΙΑΣ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ, ΝΑ ΥΠΟΧΡΕΩΣΟΥΝ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΝΑ ΕΚΠΑΤΡΙΣΘΟΥΝ.  ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΔΥΝΑΝΤΑΙ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΚΟΠΟΝ ΑΥΤΟΝ, ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΟΥΝ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΕΚΤΡΟΠΑ».(!!!!!)

Οι Έλληνες ιεράρχες και ο Στέφανος Δραγούμης αντιδρούν εντονότατα, χαρακτηρίζοντας το σχέδιο απάισιο, φρικαλέο, εξευτελιστικό, ανήκουστο και πρωτοφανές ανθρωπομέτρημα ανταλλαγής εύρωστων και υψηλού επιπέδου κοινωνιών, με υπανάπτυκτους μουσουλμανικούς, οι οποίοι θα καρπώνονταν τον πλούτο τους.

27/5/1914.  Η Εκκλησία κηρύττεται «υπό διωγμόν».

Εν τω μεταξύ συνεχίζεται ο αφοπλισμός των Ελλήνων (τους αφαιρείται ακόμη και το κυνηγετικό τους όπλο), η καταπίεση των προυχόντων, και ο εξοπλισμός των, άοπλων μέχρι τότε, τούρκων χωρικών.

1^η Φάση Διωγμών Ποντίων:  Από την είσοδο της Τουρκίας στον πόλεμο κατά των Συμμάχων, 11/1914, μέχρι τη σύναψη της Ανακωχής στις 31/10/1918

6/1915:  Σφαγή Αρμενίων, και πρώτες βιαιοπραγίες κατά Ποντίων.

11/1916:  Εμβέρ και Ταλαάτ, θέτουν σε εφαρμογή σχέδιο «ΑΜΕΣΗΣ ΕΞΟΝΤΩΣΗΣ ΑΝΔΡΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΑΠΟ 16-60 ΕΤΩΝ, ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΞΟΡΙΑΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΠΑΙΔΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΣΤΑ ΕΝΔΟΤΕΡΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ, ΜΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΑΔΙΑΚΗΣ ΣΦΑΓΗΣ ΚΑΙ ΕΞΟΝΤΩΣΗΣ».  Σε 15 ημέρες, ξεκίνησε η εφαρμογή του σε Σαμψούντα και Πάφρα.

Η Τραπεζούντα γλύτωσε προσωρινά, γιατί από τον Απρίλιο του 1916 είχε καταληφθεί από τη Ρωσία.  Όταν η κατοχή αυτή έληξε τον Φεβρουάριο του 1918, οι μισοί σχεδόν, κάτοικοι της Τραπεζούντας, κατέφυγαν στη Ρωσία, ακολουθώντας τους Ρώσους.

Εδώ, να δούμε λίγο την μεγάλη εικόνα.  Όσο στο τιμόνι της Ρωσίας βρίσκεται ο Τσάρος, αλλά και μετά, η διοίκηση του Αλεξάντρ Κερένσκυ, τηρείται πολιτική υπεράσπισης των Χριστιανικών πληθυσμών.  Γι’ αυτό έχουμε Ποντίους ν’ ακολουθούν τους Ρώσους και να καταφεύγουν στη Ρωσία.  Το 1917 όμως έγινε η Ρωσική Επανάσταση, και η νέα κυβέρνηση των μπολσεβίκων, υπό τους Τρότσκυ και Λένιν (και οι δύο εβραϊκής καταγωγής), παρέδωσε την κυριαρχία των επίμαχων εδαφών, στους τρείς, επίσης εβραϊκής καταγωγής, τούρκους πασάδες, τους Ταλαάτ, Εμβέρ, και Τζεμάλ.  Στη συνέχεια, στον Κεμάλ.  Αυτόπου ακολούθησε, ήταν οι σφαγές, των Ποντίων, Αρμενίων, και Ασσυρίων.  Όλοι χριστιανικοί πληθυσμοί.  Πόντιοι, 450.000, Αρμένιοι 1.500.000, Ασσύριοι 250.000.  Τελικά, οι ελληνικοί πληθυσμοί της Μικράς Ασίας, ανέρχονται σε 2.850.000.

Ο Πόντος κάνει έκκληση στον Βενιζέλο για ένωση με την Ελλάδα.  Ο Βενιζέλος αρνείται, με το πρόσχημα ότι ο Πόντος είναι μακρυά, και δεν μπορεί να τον υποστηρίξει.  Γενικά, υποστηρίζει τη δημιουργία ομοσπονδίας με την Αρμενία.

Οι σφαγές συνεχίζονται.

Στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης, στις 30/12/1918, ο Βενιζέλος ζητά επίσημα την ενσωμάτωση με την Αρμενία.  Αντίθετα, ο Μητροπολίτης Χρύσανθος (Φιλιππίδης), υποβάλλει ξεχωριστό υπόμνημα, για τη δημιουργία Ελληνικού Ανεξάρτητου Κράτους Πόντου.

Οι σφαγές συνεχίζονται.  Τα παιδιά των δολοφονημένων, οδηγούνται ήδη σε τουρκικά ορφανοτροφεία για να υποβληθούν σε τουρκο-ισλαμική παιδεία.

Από την πλευρά της κυβέρνησης Βενιζέλου, το Ποντιακό ζήτημα, εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως μεμονωμένο ζήτημα του Πόντου, κι όχι σαν μέρος ενός ευρύτερου εθνικού ζητήματος.

Πολλά μπορούμε να πούμε και να δείξουμε.  Οι αριθμοί είναι άψυχοι.  Οι νεκροί όμως είναι ψυχές ανθρώπων που είχαν οικογένειες, σπίτια, χωράφια, δουλειές,  χαρές και ελπίδες.  Τους τα πήραν όλα.  Κι όσοι έμειναν, ήταν απ’ έξω μόνο ζωντανοί.  Μέσα τους, όλος τους ο κόσμος, είχε πεθάνει.  Κράτησαν όμως πεισματικά την πίστη τους.  Αυτήν δεν την ξερριζώνει κανείς με τη βία, μόνο αν την παραδώσει.  Οι πρόγονοί μας, δεν την παρέδωσαν.

Η Σάντα, ήταν ένα συγκρότημα 7 χωριών, σε ορεινό όγκο, με φυσική οχύρωση, και ελεύθερη ζωή.  Αν και αγροτική, είχε μεγάλη έφεση στα γράμματα, και έβγαλε πολλούς πνευματικούς ανθρώπους.

Το 1918, όσο ακόμη προήλαυνε ο ρωσικός στρατός, λεηλατήθηκε από τους Τούρκους, τακτικός στρατός, τσέτες, και αγρότες από τα γύρω χωριά.

Μετά την κατάρρευση του ρωσικού μετώπου, 600 φεύγουν ακολουθώντας τον ρωσικό στρατό.  400, μένουν για άμυνα.  Εγκαθιστούν νυχτερινά φυλάκια στο χωριό Χαραζάντων, 30’ από το 1^ο τουρκικό χωριό.  Τα αντάρτικα σώματα, προστατεύουν τα χωριά, με συνεχείς εναλλαγές φρουρών.

Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1921, ολόκληρη τουρκική μεραρχία, μαζί με πυροβολικό, 800 τσέτες, και 8000 οπλισμένους τούρκους χωρικούς, κυκλώνουν την Σάντα από δύο διευθύνσεις.  Η μάχη κράτησε όλη μέρα με τους αντάρτες του Ευκλείδη.  Το βράδυ, οι αντάρτες ειδοποίησαν τα γυναικόπαιδα να κρυφτούν στο δάσος Πογιαχανέ, για προστασία.  Κρύφτηκαν σε μια μεγάλη σπηλιά.  Τα μονοπάτια φυλούσαν Τσέτες.  Το πρωί, θα έκαναν την τελική επίθεση, και τη βέβαιη ομαδική σφαγή.  120 παλληκάρια μόνο φυλούσαν τα γυναικόπαιδα, κι αυτά άοπλα.  Υπήρχε μόνον ένα ελεύθερο μονοπάτι διαφυγής, πολύ επικίνδυνο, και μέσα από το δάσος.  Έπρεπε να φύγουν σιωπηλά πριν ξημερώσει, πριν τους αντιληφθούν.  Κάποια μωρά έκλαιγαν.  Κινδύνευαν όλοι να προδοθούν.  Οι στιγμές ήταν κρίσιμες.  Φρικιαστικές.  Οι Σουλιώτισσες του Πόντου, πήραν την αλλόφρονη απόφαση.  Δύο, τα έπνιξαν με τα χέρια τους.  Πέντε άλλα, ζήτησαν από τους αντάρτες να τα σκοτώσουν.  Δεν άντεχαν…  Ο στρατηγός Ευκλείδης, δεν το ήξερε.  Διέφυγαν όλοι μέσα στη νύχτα, σε άκρα σιωπή.  Άλλοι προς το Ερζερούμ, στην ενδοχώρα, κι άλλοι στην Τραπεζούντα.

Όταν οι Τούρκοι αξιωματικοί έφθασαν το πρωί στην σπηλιά, αντίκρυσαν 7 σκοτωμένα βρέφη.  Ο επικεφαλής είπε:  «Άνθρωποι που σκότωσαν τα παιδιά τους, είναι αδύνατον να πιαστούν.  Άρα, περιττό να μείνουμε άλλο εδώ».

2^η φάση διωγμών:  1919-1922.

Πώς εξοντώνονταν οι Έλληνες του Πόντου;  Με σφαγές, βιασμούς, βασανιστήρια.  Με εξανδραποδισμούς στα τάγματα εργασίας, τα λεγόμενα «αμελέ- ταμπουρού».  Μακρές και εξαντλητικές πορείες μέσα στον Χειμώνα, από έρημα μέρη, για να μην βρεθεί χωριό να τους συντρέξει.  Πείνα, δυσεντερία, δίψα, κακουχίες, ξύλο.  Αρρώστειες, ψείρες, κοριοί, τύφος, χολέρα.  Λουτρώνες:  αναγκαστικά λουτρά σε καυτό νερό, δήθεν για λόγους υγείας.  Τους ανάγκαζαν να γδυθούν και τους έκλεβαν τα ρούχα.  Γυμνούς τους έβγαζαν έξω μετά στο κρύο για «καταμέτρηση και έλεγχο».  Τους πιο υγιείς, τους χαρακτήριζαν αρρώστους, και στους έστελναν δήθεν στο νοσοκομείο.  Τους εκτελούσαν στο δρόμο, και τους ανέφεραν μετά ως νεκρούς από αρρώστεια.  Οι υπόλοιποι, πέθαιναν από πνευμονία.

4/21919.  Βενιζέλος προς Πρόεδρο Αμερικής Γούντροου Ουίλσον:  «…οι Πόντιοι ήθελαν ανεξαρτησία, κι εκείνος αντιτάχθηκε, γιατί ήθελε την ένωση με την Αρμενία».

19/5/1919:  Απόβαση Κεμάλ στην Σαμψούντα.  Η Ελλάδα ΔΕΝ στέλνει ενισχύσεις στους Πόντιους αντάρτες.

31/6/1919:  Ο μητροπολίτης Χρύσανθος στέλνει αγωνιώδες υπόμνημα προς τον Βρεττανό Πρωθυπουργό, για να επιτραπεί η συγκρότηση Ποντιο-αρμενικών στρατιωτικών ταγμάτων, για την επιβολή τάξης στον Πόντο.  ΄Λαμβάνει αρνητική απάντηση.

11/1919:  Στην Αθήνα, ο συνταγματάρχης Καθενιώτης, ζητά από τον Βρεττανό Πρεσβευτή, να επιτραπεί να σταλεί στο Βατούμ, το τάγμα Ποντίων που υπήρχε στον Ελληνικό στρατό.  Λαμβάνει επίσης αρνητική απάντηση.  Τον Ιανουάριο του 1920, επαναλαμβάνει το αίτημα, επειδή οι Τούρκοι Εθνικιστές, είχαν πλέον ενισχυθεί και από μπολσεβίκους, και χρειαζόταν να υπάρχει κάποιο έδαφος ελεύθερο, στο οποίο να μπορούν να καταφεύγουν οι Έλληνες πρόσφυγες από τη Ρωσία.  Πάλι αρνητική απάντηση.  Ο συντ. Καθενιώτης απέδωσε τη στάση αυτή στο γεγονός ότι ήταν Σλαυόφιλος και Βουλγαρόφιλος.  Πάλι διαφεύγει η μεγάλη εικόνα.

Παράλληλα, τον Ιανουάριο πάλι του 1920, λόγω της συνέχισης των σφαγών, ο μητροπολίτης Χρύσανθος υπογράφει με τον πρόεδρο της Αρμενίας, Αλέξανδρο Χατισιάν, συμφωνία για ίδρυση Ποντο-Αρμενικού κράτους.  Το στρατιωτικό σκέλος υπογράφηκε από τον συνταγμ. Καθενιώτη, αλλά η συμφωνία δεν ίσχυσε ποτέ, γιατί η Αρμενία διαπνεόταν από ιμπεριαλιστικό πνεύμα σε βάρος των συμφερόντων του Πόντου.  Αυτό κατήγγειλε ο Κ. Κωνσταντινίδης, ηγέτης του Ποντιακού κινήματος, και πρόεδρος του Παμποντίου Συνεδρίου Μασσαλίας.

Στο τέλος του 1921, ο Βρεττανός Αρμοστής στην Κωνσταντινούπολη, Σερ Χόρας Ράμπολντ, πληροφορεί τον Υπουργό Εξωτερικών, Κέρζον:  «…φαίνεται ότι οι Τούρκοι δρουν βάσει προμελετημένου σχεδίου.

Ο Πρωθυπουργός Λόϋντ- Τζώρτζ, είπε εκ των υστέρων, σε λόγο του προς το αγγλικό Κοινοβούλιο:  «…στον Πόντο, δεκάδες χιλιάδες Έλληνες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, απελαύνονταν και πέθαιναν.  Ήταν καθαρή, ηθελημένη  εξολόθρευση.  Η λέξη δεν είναι δική μου.  Είναι όσα ανέφερε η Αμερικανική αποστολή….».  Τα ίδια είπαν παράλληλα, και οι απεσταλμένοι των Σοβιετικών.

Ο σερ Γουίνστον Τσώρτσιλ, στο βιβλίο του «Η Παγκόσμια Κρίση», μιλάει για τρομακτικούς εκτοπισμούς Ελλήνων στην Τραπεζούντα και τη Σαμψούντα.

Ο Αμερικανός ταγματάρχης Γιόουελ, μιλώντας για τον Πόντο του ’21, λέει:  «…πτώματα, πτώματα παντού, σε όλο το μήκος της πορείας των εκτοπιζομένων.  Φρίκη και πτώματα».

Ο Αμερικανός δημοσιογράφος, Γκίμπονς, λέει:  «…η πεδιάδα της Μαλάτειας, ήταν ολόκληρη στρωμένη με πτώματα Ελλήνων».

Οι Σοβιετικοί προμήθευαν τον τουρκικό στρατό, με όπλα, χρήματα και συμβούλους.  Η τουρκική αντεπίθεση του 1921 εναντίον των Ελληνικών στρατευμάτων στο Μικρασιατικό μέτωπο , οργανώθηκε από τον Μ. Φρούνζε, στρατιωτικό απεσταλμένο των Σοβιετικών.  Ο ίδιος αναφέρει:

«…όλη η πλούσια και πυκνοκατοικημένη περιοχή του Πόντου, ερημώθηκε σε απίστευτο βαθμό.  Από τον Ελληνικό πληθυσμό της Σαμψούντας- Σινώπης- Αμάσειας, απέμειναν μόνον μερικές ανταρτοομάδες στα βουνά.  Ο Οσμάν Αγάς, ο πιο θηριώδης αρχηγός των Λαζών, πέρασε δια πυρός και σιδήρου, όλην την περιοχή.  Βάρβαρα σκοτωμένοι Έλληνες, γέροι, παιδιά και γυναίκες,  τους είχαν απαγάγει από τα σπίτια τους, και τους είχαν σκοτώσει στους δρόμους».

Όταν τα ανέφερε αυτά στον Κεμάλ, τα αρνήθηκε, αλλά δικαιολογήθηκε λέγοντας ότι «ο τουρκικός λαός ήταν εξοργισμένος από την αυθάδεια των Ποντίων, να θέλουν Ποντιακό κράτος μέσα στην Τουρκία».!!!

Εδώ οφείλουμε να προσθέσουμε τα εξής:

Τον Οκτώβριο του 1921, οι Γάλλοι παρέδωσαν δωρεάν στους Κεμαλικούς, 10.000 στρατιωτικές ενδυμασίες, 2000 ίππους, και πολλά πυρομαχικά.  Με τη Γαλλοτουρκική συμφωνία, οι Γάλλοι εκκένωσαν την Κιλικία.  Έτσι, ο Κεμαλικός στρατός, ελευθερώθηκε από το νοτιοανατολικό μέτωπο, και έρριξε όλες του τις δυνάμεις κατά των Ελλήνων, τους οποίους είχαν εγκαταλείψει όλοι οι «Σύμμαχοι».

Οι Άγγλοι και οι Γάλλοι, λησμόνησαν εντελώς τη διακήρυξη που είχαν κάνει στις 8 Νοεμβρίου του 1918, ότι «σκοπός τους ήταν η πλήρης και οριστική απελευθέρωση των λαών που από μακρού χρόνου καταδυναστεύονταν από τους Τούρκους»!!!!  Επίσης λησμονήθηκε και η ανακοίνωση του Αριστείδη Μπριάν, Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας και εκπροσώπου των συμμαχικών κυβερνήσεων, ο οποίος είχε πεί προς την κυβέρνηση της Αμερικής:  «…ο κόσμος όλος γνωρίζει, ότι ο σκοπός του πολέμου επιβάλλει στους Συμμάχους, την απελευθέρωση των λαών που κύπτουν κάτω από την αιματηρή κυριαρχία των Τούρκων.»!!!!!

Μια επίσης «διαφωτιστική» παρένθεση ακόμη:  Στην αφήγηση του μαρτυρίου του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης στη Γαλλική Βουλή, το ακροατήριο έμεινε ασυγκίνητο.  Ο βουλευτής Αλεξάντρ Ισραέλ κάγχασε, ο Κλωζέλ μυκτήρισε, και ο Σάρλ Μπαρόν είπε ότι οι Τούρκοι είναι πολιτισμένοι, ενώ οι Έλληνες βάρβαροι!  Ο βουλευτής Τισσερέ επετέθη εναντίον των Ελλήνων, λέγοντας ότι είχαν ληστέψει την Τουρκία!  Ο δε περίφημος Φράνκλιν Μπουγιόν, αυτός που το 1921, με τη συνθήκη της Άγκυρας, παρέδωσε όλο το Γαλλικό πολεμικό υλικό της Κιλικίας στους Κεμαλικούς, διαμαρτυρήθηκε που κάποιοι αποκάλεσαν τους Τούρκους ληστές, ενώ στην Τουρκία θεωρούνταν ήρωες»!!!!!!

Κατά προσέγγιση αποτίμηση θυμάτων, πρώτης περιόδου:  171.000                                                     Κατά προσέγγιση αποτίμηση θυμάτων δευτέρας περιόδου:  120.000                                                  Σύνολο:  300.000 περίπου ελληνικές ζωές, κατ’ άλλους 350.000.  Κάτι παραπάνω δηλαδή, από το σύνολο του πληθυσμού του Πόντου, ο οποίος μετά διασπάρηκε  και έχασε τη συνοχή του, μακρυά από τις πατρογονικές εστίες και τους αθώους συγγενείς του που δολοφονήθηκαν.

Αφήνω σε άλλους να περιγράψουν με πόσους και ποιους τρόπους πραγματοποιήθηκαν αυτές οι δολοφονίες.  Ένα να θυμίσω μόνο:  Με τέτοιους γείτονες, με τέτοιους «συμμάχους», και με πολιτική ηγεσία που δεν διαπνέεται από γνήσια φιλοπατρία, η Ελλάδα συνεχώς θα μικραίνει και θα κατακρεουργείται.  Και ας μην παρηγορούμαστε, ότι ο εχθρός είναι, τάχα, μακρυά.  Δεν είναι.  Το πόσο κοντά, ας ψάξουμε να το βρούμε μόνοι μας.  Επίσης και το τι θα κάνουμε ο καθένας μας, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας.  Γιατί γι’ αυτό θα λογοδοτήσουμε μια μέρα, ενώπιον Θεού και προγόνων.  Τίποτε άλλο να μην φοβόμαστε.

Στέλλα Ν. Αναγνώστου-Δάλλα.

Υ.Γ. 1.  Η Ανταλλαγή πληθυσμών, έγινε το 1923 τελικά, αντί του 1914.  Ούτε 10 χρόνια μετά.  Τον Οκτώβριο του 1931, ο Βενιζέλος καταδικάζει επίσημα, την εξέγερση των Κυπρίων κατά των Άγγλων κατακτητών, ως «στρεφόμενη εναντίον Συμμάχων»!!!!  Το 1932, στέλνει επιστολή στον πρόεδρο της επιτροπής των Βραβείων Νόμπελ, και προτείνει τον Κεμάλ Αττατούρκ, για Νόμπελ Ειρήνης….!!!!!!

Υ.Γ. 2.  Αναγνώριση Γενοκτονίας Ποντίων, από την Ελληνική Βουλή, το 1994.  Επίσημη ημέρα μνήμης της, η 19^η Μαίου.  Επίσημη ημέρα μνήμης της Μικρασιατικής Καταστροφής, η 14^η Σεπτεμβρίου.  Χώρες που αναγνώρισαν τη Γενοκτονία:  Κύπρος, Αρμενία, Σουηδία, κάποιες δημοκρατίες της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ., κάποιες πολιτείες των Η.Π.Α.,, Ν. Αυστραλία, Αυστρία, Ολλανδία, και η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών.  Αναλογιστείτε ποιες χώρες λείπουν απ’ αυτόν τον κατάλογο…