Ή χριστιανική ζωή είναι ασκητική αγώνας να ελευθερωθούμε από το ζυγό της αμαρτίας και την κυριαρχία των παθών προσπάθεια να φθάσουμε με τη χάρη του Κυρίου στον αγιασμό και στη θέωση. Στον αγώνα αυτό σημαντικότατη θέση κατέχει και ή νηστεία.
Ή νηστεία είναι εντολή του Θεού αρχαιότατος θεσμός της Εκκλησίας· όπλο από τα βασικότερα της εν Χριστώ ζωής. Με τη νηστεία πού κάνουμε:
* αποκρούουμε τις επιθέσεις του διαβόλου
* χαλιναγωγούμε τις άτακτες επιθυμίες της σάρκας
* καθαρίζουμε την ψυχή μας από τα διάφορα πάθη
* αποδιώκουμε τους αισχρούς λογισμούς
* βοηθούμαστε στην προσευχή
* ενισχυόμαστε στον αγώνα για την απόκτηση των χριστιανικών αρετών.
Ή νηστεία είναι εντολή του Θεού αρχαιότατος θεσμός της Εκκλησίας· όπλο από τα βασικότερα της εν Χριστώ ζωής. Με τη νηστεία πού κάνουμε:
* αποκρούουμε τις επιθέσεις του διαβόλου
* χαλιναγωγούμε τις άτακτες επιθυμίες της σάρκας
* καθαρίζουμε την ψυχή μας από τα διάφορα πάθη
* αποδιώκουμε τους αισχρούς λογισμούς
* βοηθούμαστε στην προσευχή
* ενισχυόμαστε στον αγώνα για την απόκτηση των χριστιανικών αρετών.
πηγή :Αγιος Γεώργιος Χαιδαρίου
Ή σημασία πού έχει για τη χριστιανική ζωή ή νηστεία οδήγησε την Εκκλησία μας στο να καθορίσει με σοφία και τον χρόνο και τον τρόπο με τον όποιο οι ορθόδοξοι χριστιανοί οφείλουμε να νηστεύουμε. Στη συνέχεια παραθέτουμε τις εκκλησιαστικές νηστείες ολοκλήρου του έτους. (Όποιος θέλει να πληροφορηθεί περισσότερα, μπορεί να συμβουλευτεί το χρησιμότατο βιβλίο του αδελφού μας, Άρχιμ. Συμεών Κούτσα, Ή νηστεία της Εκκλησίας, το οποίο έχει εκδώσει ή Αποστολική Διακονία).
1. ΤΕΤΑΡΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Από τα αποστολικά χρόνια ακόμη oι ήμερες της Τετάρτης και της Παρασκευής, συνδεδεμένες με τα άγια Πάθη του Κυρίου μας, απέκτησαν μιαν ιδιαίτερη σημασία. Έχουν πένθιμο χαρακτήρα. Και ορίστηκαν ως ήμερες νηστείας.Τετάρτη και Παρασκευή, λοιπόν, νηστεύουμε όλο τον χρόνο. Και νηστεία γι' αυτές τις δύο ήμερες — ιδιαίτερα κατά τις περιόδους νηστείας (τις Σαρακοστές) — σημαίνει φαγητό χωρίς λάδι.
Αν κατά τις ήμερες της Τετάρτης ή της Παρασκευής συμπέσει κάποια εορτή, τότε έχουμε, όπως λέμε, κατάλυση, δηλαδή τρώμε και δεν νηστεύουμε. Αν συμπέσει εορτή Αγίου, τρώμε λάδι-
Όλες τις άλλες ήμερες της εβδομάδας μπορούμε να καταλύουμε από όλα-
Το Σάββατο και την Κυριακή δεν γίνεται ποτέ αυστηρή νηστεία, δηλαδή χωρίς λάδι. Το μοναδικό Σάββατο ολοκλήρου του έτους πού νηστεύουμε και το λάδι είναι το Μέγα Σάββατο, λόγω της μεγάλης ιερότητας της ημέρας.
2. ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ
Είναι ή μεγαλύτερη και ή πιο αυστηρή περίοδος νηστείας. Αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει την Κυριακή του Πάσχα. Σύμφωνα με τους Κανόνες της Εκκλησίας μας επιβάλλεται νά νηστεύουμε το λάδι όλες τις ήμερες, πλην Σαββάτου και Κυριακής. Αν ορισμένοι τώρα τρώνε λάδι και άλλες ήμερες (Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη), αυτό θα πρέπει νά γίνεται μόνο για λόγους αδυναμίας («δι'άσθένειαν σωματικήν») και ύστερα από έγκριση του Πνευματικού τους.Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής καταλύουμε:
* ψάρι κατά την εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όποια μέρα κι αν τύχει, και την Κυριακή των Βαΐων
* λάδι των αγίων Τεσσαράκοντα μαρτύρων (9 Μαρτίου) και κατά την εορτή της Συνάξεως του αρχαγγέλου Γαβριήλ (26 Μαρτίου) .
3. Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
Δεύτερη μακρά περίοδος νηστείας είναι ή νηστεία των Χριστουγέννων, γνωστή στη γλώσσα του λαού μας και ως σαράντα (η)μερο. Αρχίζει την 15η Νοεμβρίου και λήγει την 24η Δεκεμβρίου.
* Κατά τη νηστεία αυτή καταλύουμε ψάρι -
* Ψάρι καταλύουμε επίσης και στην εορτή των Είσοδίων της Θεοτόκου, οποιαδήποτε ήμερα κι αν πέσει.
* Από την 18η μέχρι και την 24η Δεκεμβρίου, παραμονή της εορτής, επιτρέπεται ή κατάλυση οίνου και ελαίου μόνο, φυσικά εκτός των ήμερων Τετάρτης και Παρασκευής πού παρεμβάλλονται και κατά τις όποιες τηρούμε άνέλαιη νηστεία.
* Επίσης συνηθίζουμε νά νηστεύουμε αυστηρότερα την πρώτη ήμερα της νηστείας (15 Νοεμβρίου), καθώς και την παραμονή της εορτής (24 Δεκεμβρίου), έκτος βέβαια κι αν πέσουν Σάββατο ή Κυριακή.
4. Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
Ή διάρκεια αυτής της νηστείας εξαρτάται κάθε χρόνο από την κινητή εορτή του Πάσχα. Αρχίζει τη Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει σταθερά την 28η Ιουνίου, παραμονή της εορτής των αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Ό τρόπος με τον οποίο τηρούμε τη νηστεία αυτή είναι ο ίδιος με τη νηστεία των Χριστουγέννων. Απέχουμε από κρέας, γαλακτερά και αυγά και τρώμε ψάρι, αν θέλουμε, όλες τις ήμερες, πλην τής Τετάρτης και τής Παρασκευής κατά τις οποίες έχουμε αυστηρή νηστεία.
* Το ίδιο ισχύει -
* Ψάρι καταλύουμε και κατά την εορτή του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου (24 Ιουνίου), οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει.
* Αν ή εορτή των αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου πέσει ήμερα Τετάρτη ή Παρασκευή, καταλύουμε μόνο ψάρι.
5. Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Ή νηστεία αύτη, με την οποία τιμούμε την Παναγία μας, αρχίζει την 1η και λήγει την 14η Αυγούστου. Είναι νηστεία αυστηρή, όπως εκείνη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Εφόσον μπορούμε, νηστεύουμε από λάδι όλες τις ήμερες, πλην Σαββάτου και Κυριακής. Ψάρι καταλύουμε μόνο κατά την εορτή της Μεταμορφώσεως.
* Κατάλυση ιχθύος και μόνο έχουμε και κατά την ήμερα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, εάν αύτη συμπέσει Τετάρτη ή Παρασκευή.
6. ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΝΗΣΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ
α) 5 Ιανουαρίου, παραμονή των Θεοφανείων. Με αυτήν προετοιμαζόμαστε πνευματικά για νά συμμετάσχουμε στον εορτασμό της μεγάλης Δεσποτικής εορτής των Θεοφανείων και παράλληλα για νά πιούμε τον Μεγάλο Αγιασμό.
β) 14 Σεπτεμβρίου, Ύψωσις του Τιμίου Σταύρου.
Ή ήμερα έχει σταυρώσιμο χαρακτήρα και κατά τα Τυπικά «φέρει τα Ίσα της αγίας και Μεγάλης Παρασκευής».
γ) 29 Αυγούστου, 'Απότομη τής τιμίας κεφαλής του Προδρόμου Ιωάννου.
Κατά τις ήμερες αυτές δεν τρώμε λάδι, έκτος εάν συμπέσουν Σάββατο ή Κυριακή. 7. ΑΠΟΛΥΤΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ
Έκτος από τις περιόδους νηστείας ή Εκκλησία μας καθόρισε και περιόδους απόλυτες, κατά τις όποιες τρώμε από όλα όλες τις ήμερες· και την Τετάρτη και την Παρασκευή πού περιλαμβάνονται σ' αυτές τις περιόδους. Τέτοιες περίοδοι είναι ol έξης:
α) Το Δωδεκαήμερο.
Είναι ή περίοδος από τις 25 Δεκεμβρίου μέχρι τις 6 Ιανουαρίου με εξαίρεση την παραμονή των Θεοφανείων, κατά την οποία, όπως προαναφέραμε, έχουμε αυστηρή νηστεία.
β) Ή Διακαινήσιμος εβδομάδα.
Αρχίζει την Κυριακή του Πάσχα και λήγει την αμέσως επομένη Κυριακή του Θωμά.
γ) Ή εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δηλαδή από την Κυριακή τής Πεντηκοστής μέχρι την επομένη Κυριακή των Άγιων Πάντων.
δ) Οι τρείς πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου.
Στις απόλυτες περιόδους μπορούμε νά συμπεριλάβουμε και τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου. Για τις εβδομάδες αυτές προβλέπονται τα έξης:
* Την πρώτη εβδομάδα (του Τελώνου και Φαρισαίου) τρώμε όλες τις ήμερες από όλα.
* Την δεύτερη εβδομάδα (Κυριακή Άσωτου -
* Την τρίτη εβδομάδα (τής Τυρινής) τρώμε από όλα έκτος από κρέας όλες τις ήμερες και την Τετάρτη και την Παρασκευή.
Όπως προαναφέραμε, ή νηστεία τής Τετάρτης και τής Παρασκευής όλο τον χρόνο είναι αυστηρή και άνέλαιη -
Ψάρι τρώμε βασικά κατά τις εορτές τής Παναγίας και του Τιμίου Προδρόμου. Με κατάλυση ελαίου τιμούμε τη μνήμη ορισμένων Αγίων πού, όπως λέμε στη λειτουργική γλώσσα, έχουν Δοξολογία και κατά την εορτή των οποίων τελείται πάντοτε ή θεία Λειτουργία.
Σημειώνουμε ακόμη ότι ψάρι καταλύουμε και την Τετάρτη τής Μεσοπεντηκοστής, καθώς και την Τετάρτη τής Αποδόσεως του Πάσχα.
Κατάλυση οίνου κ΄ ελαίου -
Κατάλυση ιχθύος επίσης την Τετάρτη ΜεσοΠεντηκοστής, και Τετ. αποδόσεως Πάσχα
Γιατί νά νηστεύουμε;
Ασφαλώς όχι για νά φανούμε στους ανθρώπους, ότι νηστεύουμε. Ό Κύριος μας. πριν αρχίσει τη δημόσια δράση του. νήστεψε σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες. Ή νηστεία αύτη πού έκανε, έδωσε αφορμή στον Σατανά για νά τον πειράξει. Παρόμοια και μες. ας έτοιμαζώμαστε και ας προγυμναζόμαστε στους αγώνες εναντίον των πνευματικών αντιπάλων. Σε μία αμφίβολη πολεμική συμπλοκή, τονίζει ο Μ. Βασίλειος, ή παρουσία συμμάχου στο πλευρό ενός εμπολέμου, προκαλεί την ήττα του άλλου. Το πνεύμα και ή σάρκα βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση. Με ποιόν θα συμμαχήσεις; "Αν συμμαχήσεις με τη σάρκα θα εξασθένηση το πνεύμα. Ενώ αν συμμαχήσεις με το πνεύμα θα υποδούλωσης τη σάρκα. Εφ' όσον λοιπόν θέλεις νά ισχυροποίησης το πνεύμα σου, δάμασε τη σάρκα με τη νηστεία. Με τη νηστεία δείχνουμε τον σεβασμό και την υπακοή στον Δημιουργό και Κύριο μας. Γιατί ή πρώτη εντολή πού έδωσε στους πρωτοπλάστους, τον "Αδάμ και την Εύα. ήταν εντολή νηστείας.
Μέσα στον αληθινό σκοπό της νηστείας υπάρχει ή αγάπη. Ή αγάπη μας πρώτα-
Ακόμα νηστεύουμε γιατί διδαχθήκαμε από τον Κύριο μας ότι: «Τούτο το γένος (των δαιμονίων) ούκ εκπορεύεται εί μή έν προσευχή και νηστεία» (Ματθ. ιζ' 21). Ή νηστεία λοιπόν διώχνει τα δαιμόνια των παθών πού κυριεύουν και πολεμούν τη σάρκα μας και μολύνουν την ψυχή μας. Είναι για μας ή νηστεία όπλο και φάρμακο.Είναι πράγματι και πολύτιμο φάρμακο ή νηστεία, γιατί προφυλάσσει και θεραπεύει την αρρώστια τής ψυχής και του σώματος. Ή γαστριμαργία, ή καταστρεπτική αυτή πολυφαγία, αποχαυνώνει τον άνθρωπο και βλάπτει ανεπανόρθωτα την υγεία του.
Ή νηστεία, λοιπόν, είναι ένα από τα μέσα. για να κατασιγάσουν τα πάθη. Επειδή υποβάλλει σε εκούσιες στερήσεις δοκιμάζει την ηθική δύναμη και δαμάζει τα άτακτα σκιρτήματα τής σάρκας. Ό απόστολος Παύλος κάνει λόγο για τη χαλιναγώγηση του σώματος και των επιθυμιών. «Ύποπιάζω μου τό σώμα και δουλαγωγώ μήπως άλλοις κηρύξας, αυτός αδόκιμος γένομαι» (Α' Κορινθ. θ' 27).Γυμνάζω, λέει, το σώμα μου και το υποβάλλω σε στερήσεις, μήπως και άλλοι, στους οποίους έκήρυξα, βραβευθούν και εγώ αποδοκιμασθώ.
Πόσο ρεαλιστική και βαθιά ψυχολογημένη και ή παρατήρηση ενός ασκητού, πού έζησε τον πέμπτο αιώνα: «Θα ρωτήσει κανείς από αυτούς, πού βαριούνται τη νηστεία: Είναι αμαρτία ή χρησιμοποίηση τής τροφής: Ασφαλώς όχι. Ή τροφή δεν είναι αμαρτία. Ή αμαρτία μπορεί να έλθει σαν επακόλουθο τής τροφής».
Ή νηστεία άλλωστε έχει ένα πλατύ περιεχόμενο. Ή Εκκλησία μας δεν την στενεύει μονάχα στην τροφή. Την βλέπει με ευρύτητα θαυμαστή.
Σ' αυτό το σημείο ιδιαίτερα επιμένει ο λόγος τού Θεού και ή πατερική σοφία και φρόνηση. Ή νηστεία δεν πρέπει νά είναι ένας ξηρός τύπος. Είναι προπάντων διάθεση ψυχής. Συνδυάζεται πάντα με τις άλλες αρετές, την εγκράτεια, την προσευχή, την μετάνοια. «Τιμή γάρ νηστείας ουχί σιτίων αποχή, άλλά αμαρτημάτων άναχώρησις», τονίζει ο ιερός Χρυσόστομος.
Σε τίποτα, λοιπόν, δεν μάς ωφελεί αν δεν είναι έκφραση ειλικρινούς μετανοίας. Ίσα-
Επομένως ή νηστεία, ως πνευματικός αγώνας, ως αυτοκυριαρχία, ως εγκράτεια, ως άσκηση, πρέπει νά είναι καθημερινό μας μέλημα. "Όχι μόνο υπόθεση Σαρακοστής, άλλά ρυθμιστής ζωής.
1. ΤΕΤΑΡΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Από τα αποστολικά χρόνια ακόμη oι ήμερες της Τετάρτης και της Παρασκευής, συνδεδεμένες με τα άγια Πάθη του Κυρίου μας, απέκτησαν μιαν ιδιαίτερη σημασία. Έχουν πένθιμο χαρακτήρα. Και ορίστηκαν ως ήμερες νηστείας.Τετάρτη και Παρασκευή, λοιπόν, νηστεύουμε όλο τον χρόνο. Και νηστεία γι' αυτές τις δύο ήμερες — ιδιαίτερα κατά τις περιόδους νηστείας (τις Σαρακοστές) — σημαίνει φαγητό χωρίς λάδι.
Αν κατά τις ήμερες της Τετάρτης ή της Παρασκευής συμπέσει κάποια εορτή, τότε έχουμε, όπως λέμε, κατάλυση, δηλαδή τρώμε και δεν νηστεύουμε. Αν συμπέσει εορτή Αγίου, τρώμε λάδι-
Όλες τις άλλες ήμερες της εβδομάδας μπορούμε να καταλύουμε από όλα-
Το Σάββατο και την Κυριακή δεν γίνεται ποτέ αυστηρή νηστεία, δηλαδή χωρίς λάδι. Το μοναδικό Σάββατο ολοκλήρου του έτους πού νηστεύουμε και το λάδι είναι το Μέγα Σάββατο, λόγω της μεγάλης ιερότητας της ημέρας.
2. ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ
Είναι ή μεγαλύτερη και ή πιο αυστηρή περίοδος νηστείας. Αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει την Κυριακή του Πάσχα. Σύμφωνα με τους Κανόνες της Εκκλησίας μας επιβάλλεται νά νηστεύουμε το λάδι όλες τις ήμερες, πλην Σαββάτου και Κυριακής. Αν ορισμένοι τώρα τρώνε λάδι και άλλες ήμερες (Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη), αυτό θα πρέπει νά γίνεται μόνο για λόγους αδυναμίας («δι'άσθένειαν σωματικήν») και ύστερα από έγκριση του Πνευματικού τους.Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής καταλύουμε:
* ψάρι κατά την εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όποια μέρα κι αν τύχει, και την Κυριακή των Βαΐων
* λάδι των αγίων Τεσσαράκοντα μαρτύρων (9 Μαρτίου) και κατά την εορτή της Συνάξεως του αρχαγγέλου Γαβριήλ (26 Μαρτίου) .
3. Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
Δεύτερη μακρά περίοδος νηστείας είναι ή νηστεία των Χριστουγέννων, γνωστή στη γλώσσα του λαού μας και ως σαράντα (η)μερο. Αρχίζει την 15η Νοεμβρίου και λήγει την 24η Δεκεμβρίου.
* Κατά τη νηστεία αυτή καταλύουμε ψάρι -
* Ψάρι καταλύουμε επίσης και στην εορτή των Είσοδίων της Θεοτόκου, οποιαδήποτε ήμερα κι αν πέσει.
* Από την 18η μέχρι και την 24η Δεκεμβρίου, παραμονή της εορτής, επιτρέπεται ή κατάλυση οίνου και ελαίου μόνο, φυσικά εκτός των ήμερων Τετάρτης και Παρασκευής πού παρεμβάλλονται και κατά τις όποιες τηρούμε άνέλαιη νηστεία.
* Επίσης συνηθίζουμε νά νηστεύουμε αυστηρότερα την πρώτη ήμερα της νηστείας (15 Νοεμβρίου), καθώς και την παραμονή της εορτής (24 Δεκεμβρίου), έκτος βέβαια κι αν πέσουν Σάββατο ή Κυριακή.
4. Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
Ή διάρκεια αυτής της νηστείας εξαρτάται κάθε χρόνο από την κινητή εορτή του Πάσχα. Αρχίζει τη Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει σταθερά την 28η Ιουνίου, παραμονή της εορτής των αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Ό τρόπος με τον οποίο τηρούμε τη νηστεία αυτή είναι ο ίδιος με τη νηστεία των Χριστουγέννων. Απέχουμε από κρέας, γαλακτερά και αυγά και τρώμε ψάρι, αν θέλουμε, όλες τις ήμερες, πλην τής Τετάρτης και τής Παρασκευής κατά τις οποίες έχουμε αυστηρή νηστεία.
* Το ίδιο ισχύει -
* Ψάρι καταλύουμε και κατά την εορτή του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου (24 Ιουνίου), οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει.
* Αν ή εορτή των αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου πέσει ήμερα Τετάρτη ή Παρασκευή, καταλύουμε μόνο ψάρι.
5. Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Ή νηστεία αύτη, με την οποία τιμούμε την Παναγία μας, αρχίζει την 1η και λήγει την 14η Αυγούστου. Είναι νηστεία αυστηρή, όπως εκείνη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Εφόσον μπορούμε, νηστεύουμε από λάδι όλες τις ήμερες, πλην Σαββάτου και Κυριακής. Ψάρι καταλύουμε μόνο κατά την εορτή της Μεταμορφώσεως.
* Κατάλυση ιχθύος και μόνο έχουμε και κατά την ήμερα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, εάν αύτη συμπέσει Τετάρτη ή Παρασκευή.
6. ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΝΗΣΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ
α) 5 Ιανουαρίου, παραμονή των Θεοφανείων. Με αυτήν προετοιμαζόμαστε πνευματικά για νά συμμετάσχουμε στον εορτασμό της μεγάλης Δεσποτικής εορτής των Θεοφανείων και παράλληλα για νά πιούμε τον Μεγάλο Αγιασμό.
β) 14 Σεπτεμβρίου, Ύψωσις του Τιμίου Σταύρου.
Ή ήμερα έχει σταυρώσιμο χαρακτήρα και κατά τα Τυπικά «φέρει τα Ίσα της αγίας και Μεγάλης Παρασκευής».
γ) 29 Αυγούστου, 'Απότομη τής τιμίας κεφαλής του Προδρόμου Ιωάννου.
Κατά τις ήμερες αυτές δεν τρώμε λάδι, έκτος εάν συμπέσουν Σάββατο ή Κυριακή. 7. ΑΠΟΛΥΤΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ
Έκτος από τις περιόδους νηστείας ή Εκκλησία μας καθόρισε και περιόδους απόλυτες, κατά τις όποιες τρώμε από όλα όλες τις ήμερες· και την Τετάρτη και την Παρασκευή πού περιλαμβάνονται σ' αυτές τις περιόδους. Τέτοιες περίοδοι είναι ol έξης:
α) Το Δωδεκαήμερο.
Είναι ή περίοδος από τις 25 Δεκεμβρίου μέχρι τις 6 Ιανουαρίου με εξαίρεση την παραμονή των Θεοφανείων, κατά την οποία, όπως προαναφέραμε, έχουμε αυστηρή νηστεία.
β) Ή Διακαινήσιμος εβδομάδα.
Αρχίζει την Κυριακή του Πάσχα και λήγει την αμέσως επομένη Κυριακή του Θωμά.
γ) Ή εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δηλαδή από την Κυριακή τής Πεντηκοστής μέχρι την επομένη Κυριακή των Άγιων Πάντων.
δ) Οι τρείς πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου.
Στις απόλυτες περιόδους μπορούμε νά συμπεριλάβουμε και τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου. Για τις εβδομάδες αυτές προβλέπονται τα έξης:
* Την πρώτη εβδομάδα (του Τελώνου και Φαρισαίου) τρώμε όλες τις ήμερες από όλα.
* Την δεύτερη εβδομάδα (Κυριακή Άσωτου -
* Την τρίτη εβδομάδα (τής Τυρινής) τρώμε από όλα έκτος από κρέας όλες τις ήμερες και την Τετάρτη και την Παρασκευή.
Όπως προαναφέραμε, ή νηστεία τής Τετάρτης και τής Παρασκευής όλο τον χρόνο είναι αυστηρή και άνέλαιη -
Ψάρι τρώμε βασικά κατά τις εορτές τής Παναγίας και του Τιμίου Προδρόμου. Με κατάλυση ελαίου τιμούμε τη μνήμη ορισμένων Αγίων πού, όπως λέμε στη λειτουργική γλώσσα, έχουν Δοξολογία και κατά την εορτή των οποίων τελείται πάντοτε ή θεία Λειτουργία.
Σημειώνουμε ακόμη ότι ψάρι καταλύουμε και την Τετάρτη τής Μεσοπεντηκοστής, καθώς και την Τετάρτη τής Αποδόσεως του Πάσχα.
Κατάλυση οίνου κ΄ ελαίου -
Κατάλυση ιχθύος επίσης την Τετάρτη ΜεσοΠεντηκοστής, και Τετ. αποδόσεως Πάσχα
Γιατί νά νηστεύουμε;
Ασφαλώς όχι για νά φανούμε στους ανθρώπους, ότι νηστεύουμε. Ό Κύριος μας. πριν αρχίσει τη δημόσια δράση του. νήστεψε σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες. Ή νηστεία αύτη πού έκανε, έδωσε αφορμή στον Σατανά για νά τον πειράξει. Παρόμοια και μες. ας έτοιμαζώμαστε και ας προγυμναζόμαστε στους αγώνες εναντίον των πνευματικών αντιπάλων. Σε μία αμφίβολη πολεμική συμπλοκή, τονίζει ο Μ. Βασίλειος, ή παρουσία συμμάχου στο πλευρό ενός εμπολέμου, προκαλεί την ήττα του άλλου. Το πνεύμα και ή σάρκα βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση. Με ποιόν θα συμμαχήσεις; "Αν συμμαχήσεις με τη σάρκα θα εξασθένηση το πνεύμα. Ενώ αν συμμαχήσεις με το πνεύμα θα υποδούλωσης τη σάρκα. Εφ' όσον λοιπόν θέλεις νά ισχυροποίησης το πνεύμα σου, δάμασε τη σάρκα με τη νηστεία. Με τη νηστεία δείχνουμε τον σεβασμό και την υπακοή στον Δημιουργό και Κύριο μας. Γιατί ή πρώτη εντολή πού έδωσε στους πρωτοπλάστους, τον "Αδάμ και την Εύα. ήταν εντολή νηστείας.
Μέσα στον αληθινό σκοπό της νηστείας υπάρχει ή αγάπη. Ή αγάπη μας πρώτα-
Ακόμα νηστεύουμε γιατί διδαχθήκαμε από τον Κύριο μας ότι: «Τούτο το γένος (των δαιμονίων) ούκ εκπορεύεται εί μή έν προσευχή και νηστεία» (Ματθ. ιζ' 21). Ή νηστεία λοιπόν διώχνει τα δαιμόνια των παθών πού κυριεύουν και πολεμούν τη σάρκα μας και μολύνουν την ψυχή μας. Είναι για μας ή νηστεία όπλο και φάρμακο.Είναι πράγματι και πολύτιμο φάρμακο ή νηστεία, γιατί προφυλάσσει και θεραπεύει την αρρώστια τής ψυχής και του σώματος. Ή γαστριμαργία, ή καταστρεπτική αυτή πολυφαγία, αποχαυνώνει τον άνθρωπο και βλάπτει ανεπανόρθωτα την υγεία του.
Ή νηστεία, λοιπόν, είναι ένα από τα μέσα. για να κατασιγάσουν τα πάθη. Επειδή υποβάλλει σε εκούσιες στερήσεις δοκιμάζει την ηθική δύναμη και δαμάζει τα άτακτα σκιρτήματα τής σάρκας. Ό απόστολος Παύλος κάνει λόγο για τη χαλιναγώγηση του σώματος και των επιθυμιών. «Ύποπιάζω μου τό σώμα και δουλαγωγώ μήπως άλλοις κηρύξας, αυτός αδόκιμος γένομαι» (Α' Κορινθ. θ' 27).Γυμνάζω, λέει, το σώμα μου και το υποβάλλω σε στερήσεις, μήπως και άλλοι, στους οποίους έκήρυξα, βραβευθούν και εγώ αποδοκιμασθώ.
Πόσο ρεαλιστική και βαθιά ψυχολογημένη και ή παρατήρηση ενός ασκητού, πού έζησε τον πέμπτο αιώνα: «Θα ρωτήσει κανείς από αυτούς, πού βαριούνται τη νηστεία: Είναι αμαρτία ή χρησιμοποίηση τής τροφής: Ασφαλώς όχι. Ή τροφή δεν είναι αμαρτία. Ή αμαρτία μπορεί να έλθει σαν επακόλουθο τής τροφής».
Ή νηστεία άλλωστε έχει ένα πλατύ περιεχόμενο. Ή Εκκλησία μας δεν την στενεύει μονάχα στην τροφή. Την βλέπει με ευρύτητα θαυμαστή.
Σ' αυτό το σημείο ιδιαίτερα επιμένει ο λόγος τού Θεού και ή πατερική σοφία και φρόνηση. Ή νηστεία δεν πρέπει νά είναι ένας ξηρός τύπος. Είναι προπάντων διάθεση ψυχής. Συνδυάζεται πάντα με τις άλλες αρετές, την εγκράτεια, την προσευχή, την μετάνοια. «Τιμή γάρ νηστείας ουχί σιτίων αποχή, άλλά αμαρτημάτων άναχώρησις», τονίζει ο ιερός Χρυσόστομος.
Σε τίποτα, λοιπόν, δεν μάς ωφελεί αν δεν είναι έκφραση ειλικρινούς μετανοίας. Ίσα-
Επομένως ή νηστεία, ως πνευματικός αγώνας, ως αυτοκυριαρχία, ως εγκράτεια, ως άσκηση, πρέπει νά είναι καθημερινό μας μέλημα. "Όχι μόνο υπόθεση Σαρακοστής, άλλά ρυθμιστής ζωής.
