Οι Επισκέψεις του Αποστόλου Παύλου στους Φιλίππους

Μεγάλος της πίστεως και της ιστορίας υπήρξε ο Απόστολος Παύλος. Γι' αυτό επιτυχημένα τον χαρακτήρισαν ως τον 'πρώτο μετά τον Ένα'. Κάθε πτυχή της ζωής, της δράσης και της διδασκαλίας του είναι ενδιαφέρουσα. Ιδιαίτερα για το πλήρωμα της τοπικής εκκλησίας των Φιλίππων, της οποίας υπήρξε ο ιδρυτής και φωτιστής της. Αξίζει να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στις επισκέψεις του Αποστόλου Παύλου στους Φιλίππους, διότι ο αριθμός τους σχετίζεται άμεσα με την ιεραποστολική του μέριμνα, με τους εσώψυχους δεσμούς του Πνευματικού Πατέρα προς τα παιδιά του, τους χριστιανούς της Εκκλησίας των Φιλίππων.Πρώτη επίσκεψη (τέλη 49 μ.Χ.)

Ένα έτος μετά την έναρξη (θέρος 48 μ.Χ.), της δευτέρας αποστολικής περιοδείας ο Παύλος και οι συνεργάτες του Σίλας και Τιμόθεος, στους οποίους προστέθηκε και ο Λουκάς, επισκέπτονται για πρώτη φορά τους Φιλίππους, πόλιν κολωνίαν, πρώτη δηλαδή από τις Ρωμαϊκές αποικίες στη Μακεδονία. Από το 16ο κεφάλαιο των Πράξεων των Αποστόλων πληροφορούμεθα όσα προηγήθηκαν της επισκέψεως και όσα συνέβησαν μετά την άφιξη του Παύλου στην πόλη.
Με λεπτομέρειες μαθαίνουμε για το αποκαλυπτικό όραμα της Τρωάδας, που εσήμανε την απαρχή της διδαχής του Ευαγγελίου στη Μακεδονία και την υπόλοιπη Ευρώπη και το θαλάσσιο ταξίδι από την Τρωάδα μέσω της Σαμοθράκης και της Νεαπόλεως (σημερινή Καβάλα), που τελικά δια της Εγνατίας οδού έφερε τους Αποστόλους στους Φιλίππους. Στη συνέχεια παρακολουθούμε την συνάντησή τους "έξω της πόλεως παρά τον ποταμόν" με τις "σεβόμενες τον θεόν" γυναίκες και την εγκατάστασή τους στο σπίτι της πορφυροπώλιδος Λυδίας, μετά από επίμονες παρακλήσεις της και αφού προηγουμένως δέχθηκε το κήρυγμα του Παύλου με τον φωτισμό του Κυρίου. Ακολουθεί το θαύμα της θεραπείας της μαντευομένης παιδίσκης, η σύλληψη και η δίκη στην Αγορά με την κατηγορία ότι ταράσσουν την πόλη κηρύττοντας ιδέες και ξένα στους Ρωμαίους ήθη, οι ραβδισμοί και ο εγκλεισμός τους στη φυλακή. Ακόμη οι προσευχές και οι δοξολογίες των φυλακισμένων, ο ισχυρός σεισμός, που τους ελευθερώνει, η σωτηρία του δεσμοφύλακα που ήταν έτοιμος να αυτοκτονήσει, η κατήχησή του και η βάπτιση όλης της οικογένειάς του. Τέλος η αποφυλάκιση των Αποστόλων και η συνάντησή τους με τους ολίγους πιστούς στο σπίτι της Λυδίας, όπου ευχαριστούν τον Θεό. Ενώ ο Λουκάς παραμένει στους Φιλίππους, ο Παύλος και ο Σίλας αναχωρούν μέσω της Αμφιπόλεως και Απολλωνιάδος στη Θεσσαλονίκη και στη λοιπή Ελλάδα.
Κατ' αυτή την πρώτη επίσκεψη στους Φιλίππους ιδρύεται η πρώτη Εκκλησία στο Ευρωπαϊκό έδαφος. Μια τοπική εκκλησία που όχι μόνο δεν δημιουργεί πράγματα, αλλά δείχνει πάντοτε στοργή, αφοσίωση και αγάπη στο φωτιστή της. Γι' αυτό ο Απόστολος Παύλος συνεχίζει να επικοινωνεί με τους Φιλιππησίους, είτε με απεσταλμένους είτε με επιστολές, είτε αυτοπροσώπως σε νέες επισκέψεις.

Δεύτερη επίσκεψη (Φθινόπωρο 56 μ.Χ.)

Ενώ διαρκεί η τρίτη αποστολική περιοδεία (ʼνοιξη 52-ʼνοιξη 57 μ.Χ.) και αφού ο Απόστολος Παύλος περιώδευσε "την Γαλατικήν χώραν και την Φρυγίαν, στηρίζων εις την πίστην όλους τους μαθητάς" (Πραξ. 18,23) και επί δυο χρόνια στην Έφεσσο διδάσκει το λόγο του Κυρίου σε Ιουδαίους και Έλληνες, σκέπτεται να επισκεφθεί την Μακεδονία και την Αχαϊα. Αναβάλλει όμως το ταξίδι του και στέλνει τον Τιμόθεο και τον Έραστο, που συναντώνται με τους Χριστιανούς των Φιλίππων. Την επιθυμία του πραγματοποιεί το επόμενο έτος, μετά τις ταραχές που ξέσπασαν στην Έφεσο σε βάρος του από την συντεχνία των αργυροκόπων και ιδιαίτερα του Δημητρίου (Πραξ. 19,23-40). Το φθινόπωρο του 56 μ.Χ. , "όταν κατέπαυσεν ο θόρυβος προσκάλεσε ο Παύλος τους μαθητές, τους αποχαιρέτησε και ανεχώρησε για την Μακεδονία" (Πραξ. 20,1). Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του για τους Φιλίππους τον φέρνει για δεύτερη φορά κοντά στους Φιλιππησίους αδελφούς. Εδώ συναντάται με τον Τίτο που επιστρέφοντας από την Κόρινθο του φέρνει καλές ειδήσεις και εδώ στους Φιλίππους γράφει τη δεύτερη προς Κορινθίους επιστολή. Μετά τις επισκέψεις του "εις τα μέρη εκείνα" (Πραξ. 20,2) δηλαδή τους Φιλίππους, τη Θεσσαλονίκη και τη Βέροια, ο Απόστολος Παύλος κατευθύνεται στην Αχαϊα και την Κόρινθο.

Τρίτη επίσκεψη (Απρίλιος 57 μ.Χ.)

Στην Κόρινθο ο Απόστολος Παύλος παραμένει ένα τρίμηνο. Θέλοντας να επιστρέψει στη Συρία και τα Ιεροσόλυμα με πλοίο, αλλάζει τα σχέδιά του όταν πληροφορείται τη συνομωσία των Ιουδαίων που ήθελαν να τον σκοτώσουν κατά το ταξίδι του (Πραξ. 20,3). Έτσι επιστρέφει δια ξηράς και φθάνει στους Φιλίππους τις παραμονές του Πάσχα, 8 Απριλίου 57μ.Χ. Μετά τον εορτασμό των αζύμων ο Απόστολος Παύλος και οι συνοδοί του από τη Νεάπολη με πλοίο φθάνουν στην Τρωάδα, όπου τους περιμένουν και άλλοι συνεργάτες, που νωρίτερα είχαν φύγει από τους Φιλίππους (Πραξ. 20.4-5). Όλοι τους είχαν προορισμό να φθάσουν στα Ιεροσόλυμα, κομίζοντας το προϊόν εράνου από τις εκκλησίες της Μακεδονίας και της Αχαϊας για τους Χριστιανούς των Ιεροσολύμων (Ρωμ. 15,16. Β'Κορ. 9,5. Α'Κορινθ. 16,1-4) .

Τέταρτη επίσκεψη (μετά την ʼνοιξη του 63 μ.Χ.)

Η ένταση της ζωής και της δράσης του Αποστόλου Παύλου κορυφώνεται στα τελευταία χρόνια της ζωής του. Κατά το έτος 62 μ.Χ. αφήνεται ελεύθερος στη Ρώμη μετά από δύο χρόνια φυλακής, όπως μας πληροφορούν οι πράξεις των Αποστόλων. "Έμεινε δε ο Παύλος διετίαν όλην εν ιδίω μισθώματι..." και εδώ σταματούν τη διήγησή τους. Για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων του μαθαίνουμε από σκόρπιες πληροφορίες των Ποιμαντικών επιστολών του. Σύμφωνα με αυτές ο Παύλος αρχίζει την τέταρτη περιοδεία του στις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου και της Μακεδονίας. Στην Α' προς Τιμόθεον επιστολή του (κεφ. 1,3) γράφει " όταν πήγαινα εις την Μακεδονία σε παρεκάλεσα να παραμείνεις εις την Έφεσον, δια να παραγγείλης εις μερικούς να μη διδάσκουν ξένες διδασκαλίες..." Η έμμεση μαρτυρία του ίδιου του Παύλου αποκαλύπτει ότι μετά τα ελαφρά δεσμά του φθάνει στην Έφεσο, από εκεί στην Τροία και έπειτα στην προσφιλέστατη πόλη των Φιλίππων. Εκπληρώνει έτσι την υπόσχεση που δίνει στους Φιλιππησίους κατά την οποία "ελπίζω -τους γράφει- εις τον Κύριον Ιησούν να σας στείλω γρήγορα τον Τιμόθεον, δια να είμαι και εγώ ήσυχος, όταν μάθω νέα σας...έχω δε την πεποίθησιν εις τον Κύριον ότι εγώ ο ίδιος γρήγορα θα έλθω" (Φιλιπ. 2,19-24).

Πέμπτη επίσκεψη (προ του χειμώνος του 64 μ.Χ.)

Μετά την προηγούμενη επίσκεψή του ο Παύλος διαχειμάζει στη Νικόπολη και από κει επισκέπτεται περιοχές της Δαλματίας. Πριν από τον χειμώνα του 64 μ.Χ. επιστρέφοντας στη Ασία ο Παύλος και οι συνοδοί του, περνούν και πάλι από τους Φιλίππους, απ' όπου παίρνει και τον Λουκά. Στον επόμενο σταθμό, που ήταν η Τρωάδα αιφνίδια συλλαμβάνεται από Ρωμαίους και οδηγείται στη Ρώμη (ʼνοιξη-Θέρος 65 μ.Χ.). Τον περιμένει εκεί αυστηρά φυλακή και ύστερα μαρτυρικός θάνατος (τέλος 65 ή αρχές 66 μ.Χ.).
Μέσα από τα προαναφερθέντα στοιχεία προβάλλουν οι αναμφισβήτητοι δεσμοί ανάμεσα στον Απόστολο Παύλο και τους Φιλιππησίους. Πνευματικοί και εσώψυχοι δεσμοί με πλούσιους καρπούς αγάπης και αφοσιώσεως, που διαχρονικά βιώνονται στο Μυστήριο της Αγίας Εκκλησίας μας.