Σταυρός: «Τρόπαιο Nίκης»

«Σταυρός, ὁ φύλαξ πάσης τῆς οἰκουμένης, Σταυρός, ἡ ὡραιότης τῆς Εκκλησίας, Σταυρός, βασιλέων τό κραταίωμα, Σταυρός, πιστῶν τό στήριγμα, Σταυρός, ἀγγέλων ἡ δόξα καί τῶν δαιμόνων τό τραῦμα»

Ο βαρύς Σταυρός, ο οποίος μεταφέρθηκε στους ώμους του Κυρίου μας στην πορεία προς το Γολγοθά, κλείνει μέσα του μια ερμηνεία που έχει αντίκτυπο στη χριστιανική μας ζωή. Η Σταυρική θυσία είναι απόδειξη της Αγάπης του Χριστού προς τους ανθρώπους. Μόνο η απέραντη αυτή αγάπη θα μπορούσε να Τον οδηγήσει σ’ ένα φρικτό και αποτρόπαιο θάνατο πάνω στο Σταυρό.

Κι από τότε, που με τη δική Του θέληση θυσιάστηκε ο Θεάνθρωπος, καθώς κανείς δεν θα μπορούσε να Τον θανατώσει αν Εκείνος δεν το επέτρεπε, το καταραμένο σύμβολο της χειρότερης τιμωρίας μετατράπηκε σύμφωνα με τον ιερό Χρυσόστομο, σε σύμβολο ποθητό και αξιαγάπητο.

Η Εκκλησία μας, από τα αποστολικά χρόνια, περιβάλλει τον Σταυρό με μεγάλη τιμή. Δεν τον τιμά σαν ένα τυχαίο γεωμετρικό σχήμα, αλλά σαν σύμβολο της θυσίας στο Γολγοθά. Και δεν προσκυνούμε τον Σταυρό σαν Θεό, αλλά δείχνουμε τη διάθεση της ψυχής μας να προσκυνήσει τον Εσταυρωμένο Χριστό.

«ὁ σταυρός Σου, Χριστέ, εἶ καί ξύλον ὁρᾶται τῇ οὐσίᾳ, ἀλλά θείαν περιβέβληται δυναστείαν». Η πανίσχυρη δύναμη του Ιησού και η θεία Χάρη Του, μεταβιβάστηκαν με μυστικό και ακατάληπτο τρόπο στον Τίμιο Σταυρό Του. Ο Άγιος Μακάριος Μόσχας μας λέει πως πολλές φορές ένα και μόνο σημείο του σταυρού, όταν γίνεται με πίστη και έντονα βιώματα, είναι ισχυρότερο από πολλά λόγια προσευχής μπροστά στο θρόνο του Υψίστου. Γιατί υπάρχει το φως που καταυγάζει την ψυχή, η ιαματική δύναμη που θεραπεύει τα ασθενήματα των ψυχών και των σωμάτων. Ακόμα και στις θλίψεις, τους φόβους και τους πειρασμούς, ο άγιος μας προτρέπει να καταφεύγουμε στη δύναμη του Σταυρού και η ειρήνη της ψυχής θα ξαναγυρίσει, οι πειρασμοί θ’ απομακρυνθούν, η παρηγοριά της χάριτος του Θεού και η πνευματική ευφροσύνη θα πλημμυρίσουν την καρδιά.

Τότε που η κτίση σκοτίστηκε, το καταπέτασμα του ναού σκίστηκε για αν αποδειχθεί πως ήταν Θεός και άνθρωπος, δια του Σταυρού ο Κύριος έφερε τη συμφιλίωση του ανθρώπου με τον Ουράνιο Πατέρα. Γιατί ο διάβολος, εξαπατώντας τους πρωτοπλάστους, είχε χωρίσει το ανθρώπινο γένος από τον Θεό. Με την έλευση του Χριστού όμως, ο πονηρός έχασε την ελευθερία που είχε πρώτα κι έχει μόνο περιορισμένες δυνατότητες. Ο Σταυρός του Κυρίου, είναι τρόπαιο νίκης κατά του διαβόλου, πανίσχυρο όπλο κατά των πειρασμών. Ο αόρατος και αιώνιος εχθρός των πιστών, φοβόταν ακόμη και τον θάνατο του Ιησού. Γιατί πεθαίνοντας ο Κύριος Υψωμένος στον Σταυρό, διώχνει το διάβολο, ενώ το αίμα και το ύδωρ της πλευράς του νέου Αδάμ, πλένει τη γη, φέρνοντας τη λύτρωση και την κάθαρση του ανθρωπίνου γένους. Γι’ αυτό και το ιερό τούτο σύμβολο, σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη της Κρονστάνδης, ακόμα και η σκιά του μόνο προκαλεί τρόμο στους δαίμονες, αφού ο Σταυρός είναι η σκέπη του Εσταυρωμένου, είναι το σημείο του Χριστού. Τις μάχες μας με το διάβολο, μόνο με τη δύναμη που πηγάζει από τη Σταυρική Του θυσία μπορούμε να αντιμετωπίσουμε.

Η Ύψιστη Θεϊκή Του αγάπη, που θέλει τη σωτηρία των βροτών ανθρώπων, Τον οδήγησε στο μαρτύριο, σταυρώνοντας μαζί τις αμαρτίες και τα πάθη μας. Η Ανάσταση -το μόνο γεγονός στα Ευαγγέλια που μπορεί να γίνει μέρος της προσωπικής μας εμπειρίας- πηγάζει από τον Σταυρό και καθρεφτίζει την αιωνιότητα, που δεν είναι απλά μια πλούσια και όμορφη ζωή, είναι ο ίδιος ο Θεός. Είναι μια διαφορετική οντολογική και ουσιαστική διάσταση, στην οποία μοιραζόμαστε την ίδια την ζωή του Θεού, γινόμαστε μέτοχοι των ουρανίων αγαθών ή όπως λέει και ο Απόστολος Πέτρος «κοινωνοί θείας φύσεως».

Ολόκληρο το μυστήριο της σωτηρίας και της λύτρωσης του ανθρώπινου γένους βρίσκεται κρυμμένο στον Σταυρό του Χριστού. Αν ο Κύριος απλά πέθαινε, θα σήμαινε ότι το ανθρώπινο μίσος είναι ισχυρότερο από τη θεϊκή Αγάπη. Δεν σωζόμαστε επειδή πέθανε με σκληρό και βασανιστικό τρόπο. Ο θάνατος του Χριστού, έχει μια ποιότητα και μια βαρύτητα που ανήκει μόνο σ’ Αυτόν κι είναι μοναδικός, επειδή ο θεάνθρωπος Κύριος πέθανε ενώ μπορούσε να μην πεθάνει. Δεν είναι λοιπόν, μόνο η Ανάσταση Του το απίστευτο θαύμα, αλλά και ο θάνατος Του.

Ο Σταυρός του Χριστού μας δείχνει επίσης, πως η εφαρμογή των λόγων Του δεν είναι αδύνατη, αλλά μπορεί να πραγματωθεί. Πάνω στους ώμους του, ο Κύριος σήκωσε τον βαρύ Σταυρό στην πορεία προς τον Γολγοθά, για την σωτηρία των ανθρώπων. Το παράδειγμα Του ακολούθησαν και ακολουθούν αμέτρητοι άνθρωποι: μάρτυρες, ιερείς, μοναχοί, λαϊκοί, μικροί και μεγάλοι, άνθρωποι απλοί, ταπεινοί. Κι είναι αμέτρητοι οι σταυροί που ακολουθούν τον ίδιο ανηφορικό δρόμο, που οδηγεί στον ουράνιο θρόνο του Θεού. Όσο κι αν το αήττητο τρόπαιο του Χριστού είναι βαρύ και ασήκωτο από τις αμαρτίες μας, η χριστιανική ζωή είναι χαρά που βγαίνει από τη θυσία και το Σταυρό. Ανεκλάλητη χαρά για τη λύτρωση, τη θριαμβευτική νίκη του Χριστού, που πηγάζει από την Αγάπη και φέρνει την Ειρήνη Του. Η Εκκλησία, στη γιορτή του Σταυρού την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, προβάλλει το Σταυρό στολισμένο με άνθη, όπως στη ζωή, που εκτός από πόνο υπάρχουν και οι χαρές.

Τα θαύματα της Σταύρωσης και της Ανάστασης, αποτελούν μέγιστα ιστορικά γεγονότα, είναι όμως και σύγχρονα βιώματα, καθώς ο Κύριος βρίσκεται ανάμεσα μας και εξακολουθεί να μας δείχνει τη θαυματουργική δύναμη του Σταυρού Του. Ένα επαναλαμβανόμενο θαύμα, μόνο στην Ορθόδοξη Εκκλησία, που μαρτυράει αυτή τη δύναμη, είναι ο αγιασμός. Με τη σταυροειδή ευλογία του ιερέως και την τριπλή σταυροειδή βύθιση του σταυρού στο νερό, αυτό αγιάζεται και γίνεται «ιαματικόν ψυχών και σωμάτων και πάσης αντικειμενικής δυνάμεως αποτρεπτικόν», ενώ παραμένει αναλλοίωτο στο χρόνο.

Εκτός από θαύματα που έκαναν οι Άγιοι σφραγίζοντας με το σημείο του Σταυρού, ο ίδιος ο Κύριος με υπερφυσικά γεγονότα και θαυμαστές αποκαλύψεις, μας δείχνει πως το σημείο του Σταυρού αποτελεί το σύμβολο Του. Όπως, όταν εμφανίστηκε στον Άγιο Κωνσταντίνο ένας φωτεινός σταυρός στον ουρανό, με την επιγραφή «εν τούτω νίκα». Δίκαια λοιπόν, τιμούμε τόσο πολύ αυτό το σύμβολο. Γι’ αυτό και το συναντάμε στους ιερούς ναούς, στις εικόνες, στα ιερά άμφια και σκεύη. Σε όλες τις λατρευτικές πράξεις και τελετές, γίνεται το σημείο του σταυρού.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, στο Δεκάλογο της κατά Χριστόν Νομοθεσίας, μας προτρέπει: «Και δεν θα προσκυνήσεις μόνο την εικόνα του Κυρίου, αλλά και τον τύπο του Σταυρού Του. Γιατί είναι σημείο πανίσχυρο και τρόπαιο του Χριστού κατά του διαβόλου και όλης της δαιμονικής παρατάξεως. Γι’ αυτό τους πιάνει φρίκη και τρέπονται σε φυγή, όταν βλέπουν να γίνεται το σημείο του σταυρού. Και πριν τη Σταύρωση ακόμα, ο τύπος του Σταυρού δοξάστηκε πολύ από τους προφήτες και έκανε μεγάλα θαύματα. Αλλά και στη δευτέρα παρουσία του Κυρίου Ιησού Χριστού, που καρφώθηκε στον Σταυρό και που θα έρθει να κρίνει ζωντανούς και νεκρούς, θα προπορεύεται αυτό το μεγάλο και φοβερό σημείο Του, με δύναμη και λαμπρότητα πολλή. Δόξασε, λοιπόν, τώρα τον Σταυρό, για να τον ατενίσεις τότε με θάρρος και να δοξαστείς μαζί Του».

Η Εκκλησία μας αποδίδει δόξα και τιμή μεγάλη σ’ αυτό το ιερό σύμβολο, την εικόνα του Εσταυρωμένου. Η μεγάλη σημασία που έχει στη χριστιανική μας ζωή ο Σταυρός, αυτό το τρόπαιο νίκης, μας κάνει να ψάλλουμε:

«Σταυρός, ὁ φύλαξ πάσης τῆς οἰκουμένης
Σταυρός, ἡ ὡραιότης τῆς Εκκλησίας
Σταυρός, βασιλέων τό κραταίωμα
Σταυρός, πιστῶν τό στήριγμα
Σταυρός, ἀγγέλων ἡ δόξα καί τῶν δαιμόνων τό τραῦμα»

Ελευθερία Παλαιού
Βρεφονηπιοκόμος

Πηγές:
«Πορεία και Συνάντηση», Anthony Bloom, εκδ. Ακρίτας
«Πατερικές Εμπειρίες», αρχιμ. Νικήτα Εμμ. Βουτυρά, εκδ. Ζωή
«Το σημείο του Σταυρού, Δύναμη, Σημασία και Θαύματά Του»

Πηγή:Χριστιανική Φοιτητική Ένωση