Τα λυπηρά της ζωής του ανθρώπου ως οδός μετανοίας

“Όποιος υποφέρει τα λυπηρά, θα πετύχει και τα χαρούμενα. Και όποιος ανέχεται με καρτερικότητα τα θλιβερά συμβάντα, δεν θα στερηθεί και τα ευχάριστα”, μας διαβεβαιώνει ο άγιος Νείλος ο Ασκητής. Πολλές είναι οι αιτίες που αναστατώνουν την ψυχή σου, τα λυπηρά που μας βασανίζουν και μας πληγώνουν. 

Δοκιμασίες του παρελθόντος, οι δυσκολίες του παρόντος και οι φόβοι για το μέλλον. Κάποιες μπορεί να είναι μεγάλες, κάποιες μπορεί να φαίνονται μικρές. Ο θάνατος ενός προσφιλούς προσώπου, η οικονομική καταστροφή, η διάλυση ενός γάμου, η επίσκεψη ανίατης ασθένειας. 

Πηγή : Με παρρησία

Ίσως είχες την εντύπωση ότι ο Θεός έχει ετοιμάσει ένα θαυμάσιο σχέδιο για σένα και την οικογένειά σου που περιλαμβάνει οικονομική ευμάρεια, επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση, σωματική και ψυχική υγεία. 

Όμως αυτή είναι μια λανθασμένη εκτίμηση διότι ο Ιησούς Χριστός μάς προειδοποίησε: “ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε”(Ιωάν.16,33). 

Δεν μας είπε “ίσως” ή ότι “μπορεί να συμβεί”, αλλά ότι αυτό είναι βέβαιο. Παράλληλα όμως μάς διαβεβαίωσε ότι «ὑμῶν δὲ καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθμημέναι εἰσί. μὴ οὖν φοβηθῆτε·» (Ματθ.10,30-31) δηλαδή ο Θεός έχει μετρημένες ακόμη και τις τρίχες τον κεφαλιού μας όλες, τη στιγμή πού εμείς για μια απ’ αυτές δείχνουμε ή μικρή ή καμία φροντίδα και αγνοούμε τον αριθμό τους. Ο Θεός δηλαδή γνωρίζει κι αυτά ακόμη τα ελάχιστα πού μάς συμβαίνουν, στα οποία εμείς δίνουμε μικρή σημασία. Αφού λοιπόν ο Θεός τόσο πολύ ενδιαφέρεται για μάς και τόσο πολύ παρακολουθεί όσα μάς συμβαίνουν, δεν θα φροντίσει για καθετί πού αφορά στην υγεία μας, για κάθε θλίψη μας, για ό,τι έχει σχέση με το μέλλον των παιδιών μας, για τούς συγγενείς και φίλους μας, για το σώμα και την ψυχή μας, για την πνευματική μας πορεία και την αιώνια σωτηρία μας; Μας διδάσκει ο άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: «Ξέρετε, αυτὸ ποὺ λέει η Γραφή “καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς ὑμῶν ἠριθμημέναι εἰσί”, είναι πραγματικότητα. Έτσι είναι. Τίποτε στὴ ζωή μας δὲν είναι τυχαίο. Ο Θεὸς φροντίζει ακόμη καὶ γιὰ τὶς πιὸ μικρὲς λεπτομέρειες της ζωής μας. Δὲν αδιαφορεί γιὰ μας, δὲν είμαστε μόνοι στὸν κόσμο. Μας αγαπά πολύ, μας έχει στὸ νου του κάθε στιγμὴ καὶ μας προστατεύει. Πρέπει νὰ τὸ καταλάβουμε αυτὸ καὶ νὰ μὴ φοβόμαστε τίποτε».

  Το ερώτημα “γιατί συμβαίνουν τα λυπηρά γεγονότα στη ζωή μας” ανακύπτει από τότε που άνθρωπος αντιλαμβάνεται τη θέση του μέσα στον κόσμο, διατυπώνεται μέσα στο βιβλίο του Ιώβ και των Ψαλμών και ψελλίζεται από τα χείλη μας μέσα στο νοσοκομείο, μέσα στην οικονομική ανέχεια και ανεργία, μέσα στην κατάθλιψη, όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την απώλεια και το θάνατο. «Μη νομίζεις ότι κάθε θλίψη έρχεται στους ανθρώπους εξαιτίας των αμαρτιών. Υπάρχουν άνθρωποι που ευαρεστούν τον Θεό και όμως έχουν θλίψεις. Γιατί λέει η Γραφή: “Θα διωχτούν οι άνομοι και οι απόγονοι των ασεβών θα εξολοθρευτούν”(Ψαλμ. 36, 28), αλλ' επίσης λέει: “Όλοι όσοι θέλουν να ζουν με ευσέβεια στο όνομα του Ιησού Χριστού, θα υποστούν διωγμούς”( Β΄ Τιμ. 3, 12)»(Άγιος Μάρκος ο ασκητής).

Σκέψεις σκοτεινές μάς πνίγουν και προκαλούν στα βάθη της ψυχής μας αισθήματα αγωνίας. Εμείς δεν μπορούμε να δώσουμε μια ολοκληρωμένη απάντηση σε αυτό το «γιατί» διότι δεν μπορούμε να δούμε με τα μάτια του Θεού, να κατανοήσουμε το μέλλον ως παρόν όπως ο Θεός. Στην παρούσα ζωή δεν μπορούμε να εξηγήσουμε, να κατανοήσουμε το σχέδιο του Θεού και κατά συνέπεια να ερμηνεύσουμε ορθώς όλα όσα συμβαίνουν μέσα στη ζωή μας διότι τώρα η γνώση μας είναι περιορισμένη, τα πάντα τα βλέπουμε σαν μέσα από μεταλλικό καθρέπτη, «δι᾿ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι», όπως λέγει και ο Απ. Παύλος (Α΄Κορ.13,12), αμυδρά, θαμπά και ακαθόριστα, ώστε να μας μένουν πολλά ασαφή και σκοτεινά, άλυτα προβλήματα και απορίες.

Η χρήση της ανθρώπινης λογικής είναι ανήμπορη να δώσει εξηγήσεις ιδιαίτερα όταν ο άνθρωπος υποφέρει χωρίς την γνώση των αιτιών. Γι΄ αυτό το λόγο μάς προτρέπει ο άγιος Σιλουανός: «Κράτα το νου σου στον Άδη, και μην απελπίζεσαι». Όταν βυθιζόμαστε στην απόγνωση, όταν νιώθουμε ανήμποροι να αντιδράσουμε στη δοκιμασία, όταν έχει γκρεμιστεί κάθε ίχνος αισιόδοξης προοπτικής, τότε πράγματι η ψυχή μας ζει μέσα στον Άδη, βιώνουμε την υπερβατική κατάσταση της “εγκαταλείψεως” από το Θεό. Όμως δεν πρέπει να απελπιζόμαστε διότι αυτή «η κίνησις προς τα κάτω, προς το σκότος τα εξώτερον, είναι απαραίτητος εις πάντας ημάς, ίνα παραμείνωμεν σταθεροί εν τω πνεύματι της αυθεντικής χριστιανικής ζωής», μας διδάσκει ο Γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ, διότι εάν οι ρίζες του δέντρου δεν «εισέδυον εις τα σκοτεινά έγκατα της γης -ίσως τοσούτον βαθέως, όσον υψούται και η κορυφή», δεν θα μπορούσαν να το τρέφουν και να το στηρίζουν. Κατά τον ίδιο τρόπο, αυτή η είσοδος του ανθρώπου στην σκοτεινή άβυσσο των παθημάτων, στον Άδη των προβλημάτων της παρούσης ζωής, μας κάνει πιο δυνατούς, μας δίνει την ώθηση να ανυψωθούμε στα ύψη της πνευματικής ζωής.

Με άλλα λόγια, όπως μας διδάσκει ο Γέροντας Εφραὶμ Φιλοθεΐτης, ο πόνος εξαγνίζει την ψυχή, την κάνει ταπεινή, πονετική, αγαθή και έτσι καταστρώνεται το έδαφος για τη θεία επίσκεψη. Η ζωή του πιστού, η οδός προς τον ουρανό περνά μέσα από τον Άδη και αντανακλά την οδό του ίδιου του Χριστού ο Οποίος είναι Θεός ταπεινώσεως. «Εμφανίσθηκε ο Ιησούς στον ύπνο του οσίου Σιλουανού καθηλωμένος επάνω στο Σταυρό και του είπε: “Από τον Σταυρό δεν κατεβαίνουν, αλλά τους κατεβάζουν”» (Αρχιμ. Σωφρόνιος Σαχάρωφ).

«Αυτός μας κάνει να πονούμε και Αυτός μας θεραπεύει, χτυπά και με τα χέρια Του μας γιατρεύει πάλι, ταπεινώνει και ανυψώνει, θανατώνει και δίνει ζωή, κατεβάζει στον Άδη και ανεβάζει» (Άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος). «Στις ακούσιες θλίψεις είναι κρυμμένο το έλεος του Θεού, το οποίο τραβά σε μετάνοια εκείνον που δείχνει υπομονή και τον γλυτώνει από την αιώνια κόλαση», λέγει ο άγιος Μάρκος ο Ασκητής. «Ας μη λησμονούμε εκείνον πού έλεγε προς τον Κύριον: “Πόσες θλίψεις μου έδειξες! Θλίψεις πολλές και κακές! Δεν με εγκατέλειψες όμως, αλλά με επισκέφθηκες με στοργή και με εζωογόνησες και με ανύψωσες και πάλι μετά την πτώση μου από τα βάθη της γης όπου είχα πέσει” (Ψαλμ. 70, 20)», αναφέρει ο άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης.

Σε ερώτηση μιας μοναχής γιατί ο κόσμος υποφέρει σήμερα τόσο πολύ, ο άγιος Παΐσιος απήντησε ως εξής: «Από την αγάπη του Θεού! Ο Καλός Θεός με τις δοκιμασίες παιδαγωγεί σαν καλός Πατέρας τα παιδιά Του, από αγάπη, από θεία καλωσύνη, και όχι από κακότητα ούτε από κοσμική, νομική, δικαιοσύνη, γιατί θέλει να επιστρέψουν κοντά Του. Επειδή δηλαδή θέλει να σώσει τα πλάσματά Του και να κληρονομήσουν την ουράνια Βασιλεία Του, επιτρέπει τις δοκιμασίες, για να παλέψη ο άνθρωπος, να αγωνισθή και να δώση εξετάσεις στην υπομονή στους πόνους, ώστε να μην μπορή να Του πη ο διάβολος: “Πως τον ανταμείβεις αυτόν ή πως τον σώζεις, αφού δεν κοπίασε;”. Τον Θεό δεν Τον ενδιαφέρει αυτή η ζωή, αλλά η άλλη. Πρώτα μας φροντίζει για την άλλη ζωή και ύστερα γι’ αυτήν».

Πράγματι, ως ζωή συνεχούς μετανοίας, η ζωή του χριστιανού είναι ταυτόχρονα συμμετοχή στη Γεθσημανή και στη Μεταμόρφωση, στο Σταυρό και στην Ανάσταση. Όπως το περιέγραψε και ο απ. Παύλος, «ὡς ἀγνοούμενοι καὶ ἐπιγινωσκόμενοι, ὡς ἀποθνήσκοντες καὶ ἰδοὺ ζῶμεν, ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι, ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες, ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες» (Β΄ Κορ. 6,9-10), δηλαδή πολλὲς φορὲς φτάνουμε μέχρι το χείλος του θανάτου, κι όμως τελικά είμαστε ζωντανοί! Μας παιδαγωγεί με δοκιμασίες η αγάπη του Θεού, αλλά δεν μας αφήνει να χαθούμε. Στα μάτια των ανθρώπων η ζωή μας φαίνεται αξιολύπητη, εμείς όμως πάντοτε χαιρόμαστε για όλα. Μας θεωρούν φτωχούς, στην πραγματικότητα όμως είμαστε πάμπλουτοι· ζούμε, σαν να μην έχουμε τίποτα που να μας ανήκει, ενώ ουσιαστικά κατέχουμε τα πάντα. Μπορεί να θλιβόμαστε αλλά δεν μας καταβάλλουν οι θλίψεις, δεν φτάνουμε σε αδιέξοδο, «ἐν παντὶ θλιβόμενοι ἀλλ᾿ οὐ στενοχωρούμενοι» (Β΄ Κορ. 4,8). 

Το σημαντικό τελικά δεν είναι να εξηγήσεις το “γιατί” αλλά το “πώς” θα υπερβείς όλα αυτά τα λυπηρά γεγονότα, πώς θα αντεπεξέλθεις σ' όλα αυτές τις μαύρες σκέψεις οι οποίες σε περιτριγυρίζουν «ὥσπερ μέλισσαι κηρίον», όπως ψάλλουμε στον Μέγα παρακλητικό κανόνα προς την Κυρία Θεοτόκο, πώς θα φέρεις άξια το σταυρό, πως θα υπομείνεις άξια την οδύνη, μια οδύνη που στο τέλος μεταμορφώνεται σε χαρά και οδηγεί στη σωτηρία. «Θα λησμονήσω το παράπονό μου, θα παρατήσω το πένθος μου και θα παρηγορηθώ», αναφέρει ο πολύαθλος Ιώβ (Ιώβ 9,27).

Καταρχήν πρέπει να φιλοσοφήσουμε το νόημα της παρούσης ζωής και να αναζητήσουμε το λόγο που θλιβόμαστε και λυπούμαστε. Η απάντηση είναι ότι είμαστε προσκολλημένοι σε πράγματα που είναι πρόσκαιρα και παροδικά. Επιθυμούμε οικονομική άνοδο, σωματική ομορφιά, κοινωνική καταξίωση, μια άνετη, χωρίς κόπους, ζωή. Αυτή η επιθυμία μας όμως στηρίζεται πάνω σε μια αυταπάτη διότι έχουμε την εντύπωση ότι τα πράγματα αυτού του κόσμου διαρκούν αιώνια ενώ στην πραγματικότητα αποτελούν φευγαλέες διαδικασίες και απατηλά όνειρα.

Όταν ματαιώνονται οι κοσμικές μας επιθυμίες τότε βυθιζόμαστε στη λύπη. Αντίθετα, εάν αποσυνδεθούμε από την εμπαθή προσκόλληση στα υλικά αγαθά τότε θα κόψουμε και την κλωστή που συνδέει την ύπαρξή μας με την λύπη και τον πόνο. Γι’ αυτό το λόγο ο Ιώβ έμεινε ατάραχος όταν τα στερήθηκε όλα, διότι δεν ήταν προσκολλημένος στα υλικά αγαθά. Αν δούμε αυτή τη ζωή ως προετοιμασία για την αιωνιότητα θα κατανοήσουμε ότι είμαστε πρόσκαιροι και παροδικοί.

Είμαστε ένα όνειρο της στιγμής, έλεγε με το δικό του τρόπο ο άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος: “Ένα πέταγμα πουλιού που χάνεται στα ύψη. Ένα καράβι που διασχίζει το πέλαγος και σύντομα σβήνουν τα ίχνη του… σκόνη, αχνός, μια πρωινή δροσιά, ένα λουλούδι που δεν προλαβαίνει να ανθίσει και μαραίνεται… Τέτοια είναι η ζωή μας”.

Οι άγιοι πατέρες μας συμβουλεύουν ότι πρέπει να έχουμε μνήμη θανάτου κάθε στιγμή της ζωής μας διότι δεν γνωρίζουμε πότε θα εγκαταλείψουμε αυτόν τον κόσμο. Αυτή η μνήμη του θανάτου δεν μπορεί να αφορά τους ανθρώπους που έχουν κάποια ανίατη ασθένεια αλλά και όλους μας διότι δεν γνωρίζουμε την στιγμή που θα μάς καλέσει ο Κύριος να εγκαταλείψουμε τον παρόντα κόσμο. Αυτή η μνήμη του θανάτου προξενεί στον πιστό Χριστιανό την υπομονή στην κάθε θλίψη που συναντά διότι γνωρίζει ότι δεν έχει «ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν» επιζητεί(Εβρ13,14) και γι' αυτό δεν γογγύζει στις δοκιμασίες και αδικίες του προσωρινού αυτού κόσμου.

Όποιος φιλοσοφεί σωστά το μυστήριο του θανάτου, αντιμετωπίζει σωστά και όλα τα περιστατικά της ζωής του.  “Να θεωρείς αυτή τη ζωή πανηγύρι”, έλεγε ο άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος. «Αν την εκμεταλλευτείς σωστά, αν φερθείς σαν έξυπνος, φρόνιμος έμπορος, θα έχεις μεγάλο κέρδος. Διότι αντάλλαγμα των μικρών είναι τα μεγάλα και των ρεόντων και φευγαλέων, τα αιώνια. Με τα λίγα δηλαδή και παροδικά χρόνια της παρούσης ζωής μας μπορούμε, εάν τα ζήσουμε θεάρεστα, να κερδίσουμε την αιώνια Βασιλεία των Ουρανών». Σε αυτὸν τον κόσμο δεν έχουμε θέση κανείς. Ο πνευματικὸς κόσμος μάς περιμένει όλους. Περαστικοὶ είμεθα πάνω στη γη. (Γέρων Εφραὶμ Φιλοθεΐτης)

Ο χρόνος ρέει και μαζί και οι όμορφες στιγμές του. Πολλές φορές τα πάντα φαίνονται τέλεια και ιδανικά, επαγγελματική και οικονομική καταξίωση, μια όμορφη οικογένεια. Ξαφνικά, απροσδόκητες καταστάσεις διακόπτουν αυτήν την ευτυχία.  Ειδικότερα οι ασθένειες προκαλούν ισχυρό τράνταγμα. Η ζωή μας κλονίζεται∙ μαζί και η εμπιστοσύνη μας στο Θεό. «Κάθε αθέλητη θλίψη να σου γίνεται αφορμή να θυμάσαι το Θεό, και ποτέ δεν θα σου λείψει αφορμή προς μετάνοια», προτρέπει ο άγιος Μάρκος ο Ασκητής.

Αν την υγεία μας, τη σπαταλήσαμε σε ανώφελα έργα, καλούμαστε στην ασθένεια να σκύψουμε μέσα μας, να μετανοήσουμε ειλικρινά και να προσευχηθούμε θερμά. Μας διδάσκει ο άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: «Μὴ κατηγορεῖτε τὸν καρκίνο. Ξέρετε πόσους έστειλε στὸν Παράδεισο ὁ καρκίνος»; Ο άγιος Πορφύριος είχε για χρόνια καρκίνο και για μακρά περίοδο τον είχε «νικήσει». Έλεγε για το θέμα: «Ο καρκίνος είναι η καλύτερη αρρώστια. Με τις άλλες ασθένειες νομίζεις ότι θα τα καταφέρεις. Με αυτήν, όμως, καταλαβαίνεις ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να σε βοηθήσουν και πλέον βρίσκεσαι μόνος σου, αντιμέτωπος με τον Θεό. Γαντζώνεσαι από την ελπίδα και σώζεσαι».

Ο άγιος Διάδοχος Φωτικής, αναφέρει ότι αυτός που έχει μία χρόνια και ανίατη ασθένεια και την υπομένει στο κρεβάτι του πόνου δίχως να γογγύζει, αυτόν θα τον παραλάβει ο Κύριος κοντά Του ως έναν μεγαλομάρτυρα. Ο πόνος μάς αφυπνίζει να ενδιαφερθούμε καλύτερα για τη μετάνοια, την ταπείνωση, την αναθέρμανση της πίστης μας και τη συμπόνια του πλησίον μας. Ο πόνος, σωματικός ή ψυχικός, μας επισκέπτεται για κάποιο ιδιαίτερα σοβαρό λόγο, για να ξαναδούμε την πορεία, τους στόχους και τον σκοπό της εφήμερης ζωής μας. Αυτό αποτελεί αξιοπρέπεια και είναι αληθινά λυπηρό να μεταφράζεται ως "αξιοπρέπεια" η παραίτηση από τη ζωή λόγω μιας ανίατης ασθένειας, η αυτοκτονία ή όπως θέλουν κάποιοι να την ονομάζουν ευθανασία.

Η ευθανασία δεν είναι αξιοπρεπή παραίτηση από τη ζωή αλλά απελπισία και απόγνωση. Ακυρώνουμε το προσωπικό σχέδιο του Θεού για μας. Είναι παγίδα του σατανά για να κάνει τον άνθρωπο να απωλέσει τη σωτηρία του. Για τον χριστιανό ο οποίος έχει ως πρότυπο τους αγίους Μάρτυρες η απελπισία είναι ανεπίτρεπτη όπως και η αυτοκτονία ή ευθανασία. Ρώτησαν τον άγιο Παΐσιο, γιατί κάποιοι πού συναντούν δυσκολίες αυτοκτονούν και ο άγιος απάντησε ότι «αιτία είναι ο εγωισμός, ὁ οποίος οδηγεί στήν απελπισία. Ο διάβολος ψιθυρίζει στο αυτί του ανθρώπου “ἐν καιρῷ θλίψεως” ότι όλα τελείωσαν κι ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτε πια για το πρόβλημά του. Αυτό όμως είναι ένα μεγάλο ψέμμα του διαβόλου, που μας πολεμά με το ισχυρότερο όπλο του, την απελπισία! Κι αν ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει τίποτε, μπορεί όμως ο Παντοδύναμος Θεός, πού μας διαβεβαίωσε ότι “ἄνευ ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν”». 

Ο άνθρωπος καλείται να ελπίζει για την ίαση μέχρι την τελευταία στιγμή διότι υπάρχει πιθανότητα ο οργανισμός να ανανήψει από την ασθένεια, ίσως οι γιατροί σφάλλουν στις εκτιμήσεις τους. Θα αναφέρουμε ένα περιστατικό το οποίο έχει δημοσιευθεί στο διαδίκτυο: κάποιος Έλληνας ομογενής που ζούσε στην Αμερική το 1975 διαγνώστηκε με καθολικό καρκίνο σε τελευταίο στάδιο. Οι γιατροί τον διαβεβαίωσαν ότι είχε μόλις 6 μήνες ζωής. Ο άνθρωπος αυτός επέλεξε να φύγει από την Αμερική και να έρθει να πεθάνει στην πατρίδα του την Ικαρία. Γύρισε λοιπόν και άρχισε να ζει όσο καιρό ο Θεός του όριζε ακόμα, στην εκκλησία του, στο καφενείο του, και στο περιβόλι του να σκαλίζει τα φυτά του. Οι μήνες πέρασαν. Τα χρόνια έφυγαν. Κάποτε πήγε σε έλληνες γιατρούς στην Αθήνα και τον βρήκαν παντελώς υγιή και χωρίς ίχνος καρκίνου. Και μετά από 25 χρόνια σε μεγάλη πια ηλικία αποφάσισε να πάει στην Αμερική να επισκεφθεί τους γιατρούς του και να τους πει τι συνέβη. Πήγε λοιπόν στην Αμερική, αλλά δυστυχώς οι γιατροί είχαν πεθάνει. Αυτή είναι μια απλή ιστορία που αποδεικνύει απλά ότι για το τέλος του ανθρώπου τον τελευταίο λόγο τον έχει πάντα ο Θεός και κανείς άλλος.

Κατά τη διάρκεια των δύσκολων στιγμών της ζωής μου, όταν η ζωή μου φαίνεται γκρίζα και ζοφερή και το μέλλον χωρίς ελπίδα πρέπει να σκέφτομαι ότι τα πάντα βρίσκονται κάτω από την Θεία Πρόνοια. Εγώ δεν γνωρίζω γιατί είμαι ασθενής, γιατί ακόμη δεν έχω θεραπευθεί ή αν τελικά θεραπευθώ. Η εξέλιξη της ασθένειάς μου μπορεί να είναι απρόβλεπτη, είναι δύσκολο για μένα να πράξω κάτι και αυτή η αβεβαιότητα με αναστατώνει. Αναζητώ απαντήσεις και ίσως όπως ο Ιώβ αναστατώνομαι με όλα αυτά τα λυπηρά που συμβαίνουν γύρω μου αλλά όπως ο Ιώβ κατανοώ ότι ο Θεός έχει τον έλεγχο όλων όσων συμβαίνουν στη ζωή μου και σε όλο τον κόσμο. Αυτός γνωρίζει καλύτερα από εμένα. Δεν γνωρίζω το λόγο που επέτρεψε ο Θεός να με επισκεφθεί η λύπη και η θλίψη, ξέρω όμως ότι ο Θεός δεν πρόκειται να με εγκαταλείψει ποτέ. «Θα πρέπει να θεωρείς πώς καθετί πού συναντάς στην πορεία σου, μικρό ή μεγάλο, το στέλνει ό Θεός για να σε βοηθήσει στον αγώνα σου. Μονάχα αυτός γνωρίζει ότι σού είναι ωφέλιμο και ότι χρειάζεσαι σε κάθε περίσταση: επιτυχίες, αναποδιές, πειρασμούς, πτώσεις. Τίποτε δε συμβαίνει τυχαία και χωρίς να αποτελεί πολύτιμη ευκαιρία να διδαχτείς από αυτό. Πρέπει να το αποσαφηνίσεις καλά μέσα σου αυτό, γιατί έτσι μεγαλώνει η εμπιστοσύνη σου στον Κύριο πού αποφάσισες να ακολουθήσεις» (Tito Colliander).

Πρέπει με προσευχή να εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας και όλα τα ζητήματα της ζωής μας στην Θεία Πρόνοια, με προσευχή η οποία θα πρέπει να περιέχει όχι μόνο πίστη αλλά και ταπείνωση.

Αυτό το οποίο πρέπει να πράξουμε όλοι μας είναι να βρισκόμαστε κάθε λεπτό της ζωής μας σε κατάσταση μετανοίας ώστε να εκμεταλλευθούμε τον παρόντα πρόσκαιρο βίο για να μετανοήσουμε διότι  «το ψάρι, και να πιαστεί, αν σκίσει το δίχτυ και ορμήσει προς το βυθό, όσο βέβαια είναι ακόμα στο νερό, σώζεται. Αν όμως το τραβήξουν στη στεριά, τότε πια δεν μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του. Έτσι κι εμείς. Όσο είμαστε σ’ αυτή τη ζωή, έχουμε πάρει τη δύναμη και την εξουσία από το Θεό να σπάσουμε μόνοι μας τις αλυσίδες των θελημάτων του εχθρού, να πετάξουμε το φορτίο των αμαρτιών μας με τη μετάνοια και να σωθούμε, κερδίζοντας τη Βασιλεία των Ουρανών. Αν όμως μας προφτάσει το φοβερό εκείνο πρόσταγμα, αν η ψυχή χωριστεί από το σώμα και το σώμα μπει στον τάφο, τότε δεν μπορούμε πια να βοηθήσουμε τον εαυτό μας – όπως ακριβώς συμβαίνει και με το ψάρι, πού το τράβηξαν απ’ το νερό και το έκλεισαν μέσα σε δοχείο» (άγιος Εφραίμ ο Σύρος).

Αρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζή Δρ.Θ