π.Εφραίμ Παναούση
Προετοιμασίες για το χωριό των καλογήρων μικρές μα γι αυτούς τους ανθρώπους σημαντικές. Τα Καυσοκαλύβια: το δεύτερο μετά την Αγία Άννα μοναχικό χωριό που κάθεται χρόνους πολλούς στα πόδια του Άθωνα και αντικρύζει τα απέναντι νησιά που φαίνονται άμα έχει καλοσύνη .Στη σκιά του Άθωνα το ευλογημένο νησί του κυρ Αλέξανδρου και τα άλλα τα μικρότερα που τις νύχτες πιότερο ζωντανεύουν με τις φωτιές τους που ανάβουνε αντίκρυ των καλογήρων. Στα μέρη τούτα που έζησε ο Άγιος Μάξιμος που προφασιζόμενος τον μωρόν έκαιγε τις καλύβες του και κινούσε κάθε τόσο για καινούργια άβατα μέρη. Αργότερα εδώ σε δυσπρόσιτο σπήλαιο ήρθε ο Άγιος Ακάκιος και μόνασε μόνος μόνω τω Θεώ και έφτιαξε τη σκήτη όπως υπάρχει μέχρι τα σήμερα.
Δεν θα λάθευε κανένας αν έλεγε τα Καυσοκαλύβια , ιερό βήμα του Άθωνα. Από την Αγία Άννα μέχρι τον Άγιο Νείλο ο τόπος έχει τη χάρη και την ομορφιά μιας κούρμπας που αγκαλιάζει την Αγία Τράπεζα.
Πολλοί λένε για το τελευταίο Όρος μα δεν νομίζω πως έχουνε δίκιο. Γιατί έχω συναντήσει πολλούς ασκητές και μέσα στο μελλισολόι ενός Μοναστηριού μέχρι λαϊκούς αδελφούς στον κόσμο, που κρατάνε τριήμερα και έχουνε πολλές του Θεού περγαμηνές. Μα πάλι ας πάμε στα Καυσοκαλύβια του Γέρο Άθωνα τα μοναχικά μα όχι μόνα, κάτι από το χαμένο μας Παράδεισο.
Λοιπόν οι πατέρες θα πάρουνε τυρί και κρασί από την Αμμουλιανή με το μεγάλο πλοίο που δυσκολεύεται να πιάσει στον Αρσανά άμα έχει νοτιά. Και θα προμηθευτούνε αυγά και λίγη γιαούρτη για την ημέρα του Χριστού και όλη τη Λαμπροβδομάδα. Οι παππούληδες κατεβαίνουν με τα ντορβάδια κρεμασμένα στα σαμάρια των μουλαριών τον κατήφορο κι ύστερα ανεβαίνουνε υπομονετικά ψυθιρίζοντας την ευχή. Δύσκολος τόπος τα Καυσοκαλύβια μα πολύ ευλογημένα. Όλα τα ευλογημένα είναι δύσκολα.
Απ΄το Σάββατο του Λαζάρου γίνεται η πάστρα στο Κυριακό. Η καμπάνα θα χτυπήσει για παγκοινιά και ύστερα οι πατέρες θα ρθούνε στο Δικαιάτο για να καθαρίσουνε τα καντήλια και τα μπρούτζα. Να βρει ο δικός τους κόπος εκείνο τον κόπο των παλιών πατέρων και να τους στείλει μήνυμα σεμνό ότι και κείνοι βαστούνε την Εκκλησία όμορφη και τα καντήλια αναμμένα. Να χαρεί και κείνων η ψυχή τους ότι οι κόποι τους βρήκανε συνέχεια. Μονολόγιστη η ευχή και λιγοστά τα λόγια αυτές τις μέρες για να μην σκορπά ο νους παρά μόνο να στοιχίζεται σε εκείνα που του πρέπουν.
Οι ακολουθίες γίνονται στα μικρά εκκλησάκια των συνοδιών και οι κοινές ακολουθίες ξεκινούν την παραμονή της Κυριακής των Βαϊων. Η καμπάνα χτυπά μια ώρα πριν την ακολουθία ώστε να ετοιμαστούν και οι πατέρες από πιο μακριά ,για να έρθουν στην αγρυπνία.
Αμα έχει πέσει το βράδυ για τα καλά, βλέπεις τα μικρά φαναράκια να κατεβαίνουν από τα βράχια και να ζυγώνουν στο Κυριακό. “Καλή αγρυπνία. Καλή Μεγάλη Εβδομάδα” ανταλλάσεται με σέβας από τους νεώτερους στους γεροντότερους. Αφήνουν τα ντορβάδια ναι φτιάχνουν το ράσο πάνω από το ζωστικό και το κουκούλι πάνω από τον καλογερικό σκούφο και ξεκινάνε για το Κυριακό.
Στα Καυσοκαλύβια η Λιτή μοιάζει μονάχη της με Εκκλησιά. Όμορφη και αρχόντισσα σε υποδέχεται και σε καλωσορίζει με τα μαρτύρια των Αγίων και δυο όμορφες εικόνες ,σπάνια έργα της παλαιολόγιας εποχής του Χριστού και της Παναγίας. Θυμάμαι να λειτουργεί ο επίσκοπος Ροδοστόλου που ασκήτευε στους Αγίους Πάντες κοντά στη Λαύρα. Ήσυχα όλα και μεγαλειώδη. Οι ψαλμοί, τα αναγνώσματα οι πολυέλαιοι .
« Και πάντες αίροντες τον Σταυρόν Σου λέγομεν ωσαννά εν τοις υψίστοις».Σαν τελειώσει η αγρυπνία οι πατέρες γυρίζουν χαράματα στα κελλιά. Όχι πολλές δουλειές και τρεχάματα.
Κυριακή Βαϊων βράδυ,Μεγάλη Δευτέρα και Μεγάλη Τρίτη οι πατέρες ησυχάζουνε στα κελιά τους.Ακολουθίες στα εκκλησάκια.Από Μεγάλη Τετάρτη ξεκινά το Κυριακό.Το Ευχέλαιο και ξεκινά η ακολουθία .
Χρόνος δεν υπάρχει .Η Μεγάλη εβδομάδα είναι ώρα μεγάλης προσευχής.Το Όρος με μια λέξη το λες αγρυπνία. Κι ύστερα οι ακολουθίες της Μεγάλης Πέμπτης πρωί και βράδυ .Λίγοι λαϊκοί από τον κόσμο. Εδώ δεν φτάνουν ποτέ πολλοί από τον κόσμο. Ανάμεσά τους κάποιος Γερμανός καθηγητής που αγαπά να περπατά και να συνομιλεί σε σπαστά ελληνικά με τους πατέρες.
Εδώ ο επιτάφιος της Μεγάλης Παρασκευής δεν είναι τόσο όμορφος κατά πως είναι στις πόλεις και τις εκκλησιές του τόπου μας. Εδώ ο Χριστός θα γύρει σε ένα τραπέζι απλό ανθοστολισμένος με μαργαρίτες και δάφνες. Όλα ταιριάζουν με τον χώρο. Εδώ δεν υπάρχουνε πολλές παρηγοριές από τον κόσμο. Τα πάντα σου θυμίζουν την «άλλη πατρίδα».Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου η πρώτη Ανάσταση με μια γλυκιά προσμονή της μιάς των Σαββάτων.Και το βράδυ και πάλι ήσυχα.Θα διαβαστούν οι Πράξεις των Αποστόλων και όλα μοιάζουνε αλλιώς.Η νέα Εκκλησία που ξεπήδησε από τον κενό Τάφο.
Aνάσταση και φώς τούτη τη νύχτα που μοιάζει μέρα θαρρείς.Χρειάζεται καρδιά για να νιώσεις το μυστήριο .
Οι ιερείς λαμπροφορεμένοι τα ιερά τους σε ένα ήσυχο ταξίδι της προσευχής .Δεν βιάζεται κανείς. Τι άλλο σημαντικότερο υπάρχει;
Το Χριστός ανέστη κάπου διακόσιες τόσες φορές.Να το ακούσουν όλοι ζωντανοί και κεκοιμημένοι και να απαντήσουν Αληθώς Ανέστη.
Για τη νύχτα της Ανατάσεως αξίζει κάποιος να γίνει Ορθόδοξος έλεγε ο Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς.
Και μετά θα τελειώσει η Θεία Λειτουργία, θα ξεκινήσει κάθε μοναχός για το κελλί με το Άγιο Φως στη λαμπάδα και την καρδιά του.Κάπως έτσι γιορτάζεται το Πάσχα στα Καυσοκαλύβια. Χωρίς τα πολλά μα πάντα με το ένα.