Μεγάλη Δευτέρα εσπέρας

 

Πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη

῾Τήν ὥραν, ψυχή, τοῦ τέλους ἐννοήσασα καί τήν ἐκκοπήν τῆς συκῆς δειλιάσασα, τό δοθέν σοι τάλαντον φιλοπόνως ἔργασαι, ταλαίπωρε, γρηγοροῦσα καί κράζουσα. Μή μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ᾽.
1. Τό παραπάνω κοντάκιο τῆς Μ. Τρίτης σέ λίγες γραμμές μᾶς θέτει στήν πορεία τῆς ἀληθινῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. ῾Μή μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ᾽: μᾶς καλεῖ ὁ ὑμνογράφος, δηλ. ἡ ᾽Εκκλησία μας, νά μή μείνουμε ἔξω ἀπό τό νυμφώνα τοῦ Χριστοῦ. Ποιός εἶναι ὁ νυμφώνας; Μά ὁ ἴδιος ὁ Χριστός καί ἡ σχέση μας μαζί Του. ᾽Εκεῖνος εἶναι ὁ νυμφίος καί ὁ κάθε πιστός ἡ νύμφη ψυχή. Σκοπός μας εἶναι ἀκριβῶς νά παραμένουμε πάντοτε ἑνωμένοι μαζί Του, ὅπως συμβαίνει στή σχέση τοῦ νυμφίου μέ τή νύμφη. Αὐτό συνιστᾶ καί τόν Παράδεισο καί τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Γι᾽ αὐτό ἄλλωστε καί ἦλθε καί ἔγινε ἄνθρωπος: νά μᾶς παραλάβει καί νά μᾶς ἐνσωματώσει στό ἅγιο Σῶμα Του, τήν ᾽Εκκλησία. Νά μᾶς κάνει κλαδιά στό δέντρο πού εἶναι ᾽Εκεῖνος. ῾᾽Εγώ εἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τά κλήματα᾽. Ὁ κάθε πιστός συνιστᾶ, μετά τό ἅγιο βάπτισμά Του, μέ τό ὁποῖο ἐνδύθηκε τόν Χριστό, μιά προέκταση ᾽Εκείνου, μιά ἄλλη παρουσία Του μέσα στόν κόσμο. Ποιά εἶναι ἡ ἀγωνία λοιπόν τοῦ πιστοῦ, γιά νά μή μένει ἐκτός νυμφῶνος; Νά διακρατεῖ τό ἔνδυμα πού ἐνδύθηκε στό βάπτισμα, τόν ἴδιο τόν Χριστό, καθαρό καί ἀρρύπωτο. ῾Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε᾽. Αὐτός εἶναι καί ὁ σκοπός ὅλης τῆς χριστιανικῆς ζωῆς: ῾Νά κρατήσουμε τήν καθαρότητα τοῦ ἁγίου βαπτίσματος᾽ (ἀββᾶς Μάρκος ὁ ἀσκητής), δηλ. ῾νά κρατήσουμε τό ἅγιον Πνεῦμα στή ζωή μας, μέ τό ὁποῖο γίναμε χριστιανοί᾽(ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ). Ἡ πραγματικότητα ὅμως τῆς ζωῆς ἔρχεται πολύ συχνά καί ἀναιρεῖ αὐτήν τήν ἐπιθυμία. Ἡ ἀγωνία μή καί ρυπωθεῖ τό ἔνδυμα, μή δηλ. καί χάσουμε τόν Χριστό, γίνεται πράξη. Κι αὐτό ἐκφράζει καί ὁ ὑμνωδός στό γνωστό ἐξαποστειλάριο τῶν ἡμερῶν: ῾Τόν νυμφῶνα σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον, καί ἔνδυμα οὐκ ἔχω, ἵνα εἰσέλθω εἰς αὐτόν᾽!Δυστυχῶς, ἡ καθημερινότητα μᾶς ὁδηγεῖ συχνά σέ λήθη, σέ λησμονιά τῶν ὑποσχέσεών μας κατά τό βάπτισμα, καί ῾ξεσκίζουμε᾽ κυριολεκτικά τό ἔνδυμα πού ἐλάβαμε, μέ τίς πολυποίκιλες ἁμαρτίες μας. Πότε ἡ φιληδονία μας, πότε ἡ φιλαργυρία μας, πότε ἡ φιλοδοξία μας, τά κεντρικά αὐτά πάθη πού πηγάζουν ἀπό τή ρίζα ὅλων τῶν κακῶν, τή φιλαυτία, μᾶς κάνουν νά χάνουμε αὐτό πού θά᾽πρεπε νά εἶναι ἡ προτεραιότητα τῆς ζωῆς μας. ῾Ζητεῖτε πρῶτον τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ᾽ (ὁ Κύριος). ῾Ἡγοῦμαι πάντα σκύβαλα εἶναι, ἵνα Χριστόν κερδήσω᾽ (ἀπ. Παῦλος).
2. Τί εἶναι ἐκεῖνο πού θά μποροῦσε νά μᾶς βοηθήσει νά μή ξεφεύγουμε ἀπό τήν προτεραιότητά μας αὐτή; Οἱ ἅγιοί μας βεβαίως, στηριγμένοι στά εὐαγγελικά λόγια, μᾶς ὑπενθυμίζουν: νά μήν ἐκπίπτουμε ἀπό τήν ἀγάπη μας πρός τόν Κύριο. Νά ὑποκαίουμε πάντοτε τήν καρδιά μας πρός Αὐτόν πού εἶναι ὁ Δημιουργός μας, ὁ συντηρητής μας, ὁ κριτής μας, κυρίως ὅμως ὁ νυμφίος ἀκριβῶς τῆς ζωῆς μας. ᾽Εκεῖνος μᾶς τό ζητᾶ διαρκῶς: ῾Μείνατε ἐν τῇ ἀγάπῃ τῇ ἐμῇ᾽! ῾᾽Εάν τις ἀγαπᾷ με, τόν λόγον μου τηρήσει᾽. Ἡ ἀγάπη μας λοιπόν πρός τόν Κύριο εἶναι ἐκεῖνο πού φυσιολογικά θά ἔπρεπε νά μᾶς κρατᾶ σ᾽ αὐτήν τή χαρισματική κατάσταση. Ὅμως, ἐπειδή δέν συμβαίνει συχνά αὐτό, οἱ ἅγιοί μας μᾶς ὑπενθυμίζουν ὅτι μποροῦμε νά βρισκόμαστε σ᾽αὐτήν τήν ἐγρήγορση πού ζητᾶ ὁ Κύριος, καί μέ χαμηλότερα μέσα καί μέ λιγότερο χαρισματικούς λογισμούς, πάντοτε ὅμως μέ τήν ἐπίγνωση ὅτι δέν βρισκόμαστε στήν κανονική κατάσταση: δηλ. μέ τήν αἴσθηση τοῦ θανάτου καί μέ τό φόβο τῆς κολάσεως. Εἶναι αὐτό ἀκριβῶς πού μᾶς ὑπενθυμίζει καί ὁ ὑμνογράφος τοῦ κοντακίου: ῾τήν ὥραν, ψυχή, τοῦ τέλους ἐννοήσασα καί τήν ἐκκοπήν τῆς συκῆς δειλιάσασα᾽. Εἶναι τό ἴδιο πού μᾶς καλεῖ καί ὁ ἅγιος ᾽Ανδρέας Κρήτης στό Μεγάλο Κανόνα: ῾Ψυχή μου, ψυχή μου, ἀνάστα, τί καθεύδεις; Τό τέλος ἐγγίζει καί μέλλεις θορυβεῖσθαι᾽! Οἱ ἅγιοι Πατέρες μᾶς θυμίζουν γενικότερα ὅτι μέ τρεῖς τρόπους μπορεῖ ἕνας πιστός νά διακρατεῖται στό θέλημα τοῦ Θεοῦ: μέ τό φόβο (ἡ κατάσταση τοῦ δούλου), μέ τήν προσμονή τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ (ἡ κατάσταση τοῦ μισθωτοῦ) καί μέ τήν ἀγάπη (ἡ κατάσταση τοῦ υἱοῦ). Ἡ τελευταία, ὅπως εἴπαμε, εἶναι ἡ φυσιολογική, ἀλλά καί τούς ἄλλους δέν τούς ἀπορρίπτει ὁ ἀγαθός Πατέρας μας.
3. Σέ ὅποια κατάσταση λοιπόν καί ἄν βρισκόμαστε, τό ζητούμενο εἶναι νά εἴμαστε σέ ἐγρήγορση γιά νά μή χάνουμε τή ζωντανή σχέση μας μέ τόν Χριστό, τό νυμφίο τῆς ψυχῆς μας. Κι αὐτό πού καλούμαστε συγκεκριμένα νά κάνουμε εἶναι νά ἐργαζόμαστε τό τάλαντο πού μᾶς δόθηκε, δηλ. νά ἐνεργοποιοῦμε τά χαρίσματα πού λάβαμε κατά τό ἅγιο βάπτισμα καί τό χρίσμα μας. Ἡ ἐνεργοποίηση αὐτή – πορεία στήν πραγματικότητα πάνω στίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ - φέρνει μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ τούς καρπούς πού πρέπει νά ἔχουμε ὡς κλήματα στό ἀμπέλι τοῦ Χριστοῦ. Κι αὐτοί οἱ καρποί δέν εἶναι ἄλλοι ἀπό αὐτούς πού μᾶς ἀναφέρει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Γαλάτας ἐπιστολή:῾Ὁ δέ καρπός τοῦ πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, ἀγαθωσύνη, χρηστότης, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια᾽. Ὅπου ἐπισημαίνουμε τήν παρουσία αὐτῶν τῶν καρπῶν, σημαίνει ὅτι ψηλαφοῦμε τήν παρουσία τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἄρα τή ζωντανή σχέση μας μέ τόν ᾽Ιησοῦ Χριστό. Ὅπου ἀπουσιάζουν, σημαίνει ὅτι ἐκεῖ δέν ὑπάρχει παρουσία Χριστοῦ, ἔστω κι ἄν ὑπάρχει ἐπίκληση τοῦ ὀνόματός Του. Βρισκόμαστε ἐκτός νυμφῶνος! ῾Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι Κύριε, Κύριε, εἰσελεύσεται εἰς τήν βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν, ἀλλ᾽ ὁ ποιῶν τό θέλημα τοῦ πέμψαντός με Πατρός᾽ !
Αὐτή ἡ ἐργασία εἶναι ἡ προτεραιότητα τῆς ζωῆς ἑνός χριστιανοῦ καί γι᾽ αὐτό ἀπαιτεῖται φιλοπονία. Ἡ ἐπίγνωση τῆς δωρεᾶς πού μᾶς δόθηκε, - νά εἴμαστε πιά μέλη Χριστοῦ, νά φανερώνουμε τόν Χριστό -, κατά φυσικό τρόπο κάνει ἕναν ἐν ἐπιγνώσει Χριστιανό νά ῾ἐργάζεται᾽ ὄχι ράθυμα καί χαλαρά, ἀλλά μέ φιλοπονία. Ὅσο συνειδητοποιεῖ ἕνας πιστός τήν πραγματικότητα αὐτή, τόσο καί θά ἐπεκτείνεται πρός τόν Χριστό, πού σημαίνει θά ἀνοίγεται πρός τό συνάνθρωπό του ἐν ἀγάπη, καί ἄρα ἀπό ἐδῶ θά βιώνει τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ!syndpeiraia.blogspot.com