Αποσπάσματα ομιλίας Μητροπολίτη Λεμεσού Αθανασίου
..
Αυτές τις ημέρες είχα μια μεγάλη ευλογία σε προσωπικό επίπεδο στη
Μητρόπολή μας. Μέσω κάποιων γεγονότων και συγκυριών εντός εισαγωγικών,
ήρθαν στα χέρια μας κάποια άμφια του Αγίου Νεκταρίου, ένα επιτραχήλιο,
ένα επιγονάτιο και δύο επιμανίκια, τα οποία φορούσε ο Άγιος Νεκτάριος
στη Θεία Λειτουργία. Και μέσα από έναν αγώνα, μέσα από μια περιπέτεια
έφτασαν στα χέρια μας.
Αυτά τα άμφια του Αγίου Νεκταρίου ο οποίος εκοιμήθηκε το ’20 μοσχοβολούν, ευωδιάζουν μετά από τόσα χρόνια.
..
Ήταν ένας Άγιος που όλη η ζωή του ήταν μία μεγάλη κρίση. Δεν είχε ένα
γεγονός κρίσης, όλη του η ζωή ήταν κρίση. Από τότε που ακολούθησε το
Χριστό, και κυρίως από τότε που έγινε Επίσκοπος, επέρασε πάρα πολύ
μεγάλες δοκιμασίες, απερίγραπτες δοκιμασίες. Είχε πάνω του παντού όπου
πήγαινε τη ρετσινιά του ανήθικου. .. Και μην κοιτάτε σήμερα .. πρώτα απ’
όλα θέλει επαναπροσδιορισμό και η λέξη ακόμα, ποιος είναι ο ανήθικος
και τι είναι ανήθικο. .. Σήμερα δεν τολμάς να πεις κάποιον ότι είναι
ανήθηκος, σου λέει, για ποιον λόγο είναι κακό το ένα, για ποιον λόγο
είναι κακό το άλλο ..
Τότε
που ήταν ο Άγιος Νεκτάριος, αρχάς του αιώνος, τότε ήταν τα ήθη των
ανθρώπων σε μεγάλο βαθμό εκλεπτυσμένα και προσεγμένα, και το να πεις ότι
αυτός ο άνθρωπος είχε παράνομες σχέσεις με γυναίκες αυτό ήταν μεγάλη
ρετσινιά, πολύ περισσότερο δε για έναν Μητροπολίτη και γι’ αυτόν τον
λόγο εσυνέβη και στον Άγιο Νεκτάριο μερικές φορές στην Εύβοια, στην
Χαλκίδα, να πάει στην Εκκλησία να κηρύξει και ο κόσμος να τον
γιουχαρίσει και να τον κατεβάσουν κάτω από τον δεσποτικό θρόνο και να
μην τον αφήσουν να μιλήσει. Τον γιουχάρισαν δύο φορές στη Χαλκίδα.
Εγνώρισα
προσωπικά, γιαγιούλα πλέον .. στο σπίτι των γονιών της εφιλοξενείτο ο
Άγιος Νεκτάριος στη Χαλκίδα. Την γνώρισα όταν ήμουν φοιτητής συνδεόταν
με τον γέροντά μου και μικρή κορούλα αυτή θυμόταν τον Άγιο Νεκτάριο που
φιλοξενείτο στο σπίτι των γονιών της. Είπε μια φορά ότι ήταν τόσο
στενοχωρημένος που για να πάει στο δωμάτιό του πάνω, που ήταν νέος ακόμα
.. κρατούσε τον τοίχο και πήγαινε τρικλίζοντας σχεδόν ..
Λέει
κανείς ότι ο Άγιος Νεκτάριος θα μπορούσε με την κοσμική λογική να
χειριστεί τα πράγματα διαφορετικά και να δικαιωθεί ίσως ενώπιον των
ανθρώπων και μάλιστα με την μόρφωση που είχε και με την ευρύτητα του
πνεύματος που είχε θα μπορούσε να είχε γίνει και Πατριάρχης Αλεξάνδρειας
αλλά δε θα ήταν ίσως ο Άγιος Νεκτάριος. Αντιμετώπισε τη δική του
προσωπική κρίση με πνεύμα ευαγγελικό μιμούμενος τον Χριστό και αποφάσισε
στη ζωή του ότι εγώ θα ακολουθήσω αυτόν τον δρόμο, τη μίμηση του
Χριστού.
Και
ο Χριστός θα μπορούσε να τα είχε κάνει όλα στάχτη. Θα μπορούσε να
εξαφανίσει και τον Ιούδα και τον Πιλάτο και τον Καϊάφα και τους
σταυρωτές και τους Ρωμαίους και όλα. Δεν έκανε τίποτε απ’ όλα αυτά. Τους
άφησε να κάνουν αυτό που ήθελαν, και ο ίδιος βέβαια δεν πέρασε το
Σταυρό και το Πάθος έτσι απαθώς, με την έννοια ότι δεν ήταν γι’ αυτόν
κάτι ιδιαίτερα σημαντικό. Ο ίδιος Χριστός θέλοντας, άφησε τον εαυτό του
και γεύθηκε το ποτήριον της δοκιμασίας και της θλίψεως σε τέτοιο σημείο
που κανείς άνθρωπος ποτέ δεν πρόκειται να θλιβεί περισσότερο από τον
Χριστό. Δεν θα υπάρξει άνθρωπος ποτέ σε όλη την ιστορία των ανθρώπων ο
οποίος θα λυπηθεί περισσότερο απ’ ό,τι λυπήθηκε ο Χριστός και η Παναγία
μας κατά χάριν. Και για ποιον λόγο; Όχι βέβαια διότι δεν έχουμε ο
καθένας τα προβλήματά μας και τις θλίψεις μας αλλά γιατί ο Χριστός ήταν
αναμάρτητος και είχε καρδία τόσο αγαθή και τόσο καλή και τόσο
εκλεπτυσμένη που εβίωνε τη δυσκολία των ανθρώπων με πάρα πολύ μεγαλύτερο
από εμάς [κι] έντονο τρόπο. Γι’ αυτό και περιγράφεται στο Ευαγγέλιο όλη
αυτή η πραγματικότητα του πάθους του Χριστού ο οποίος με μεγάλη αγωνία
επροσηύχετο εις τον Θεόν υπέρ όλου του κόσμου για να μην κάνουν οι
άνθρωποι αυτό που έκαναν τελικά και μάλιστα ίδρωσε αίμα.
..
Σίγουρα όλοι μας αν δεν έχουμε περάσει θα περάσουμε μέσα από τον Άδη
της απόγνωσης, της θλίψεως, κι αν δεν το περάσουμε όταν ζούμε θα το
περάσουμε την ώρα της εξόδου μας. Όμως το θέμα δεν είναι ότι θα το
περάσουμε, θα το περάσουμε γιατί έτσι είναι τα πράγματα τα ανθρώπινα. Το
θέμα είναι πως αντιμετωπίζουμε αυτά τα πράγματα. Πως αντιμετώπισαν οι
Άγιοι τις κρίσεις τις προσωπικές τους και της εποχής τους.
Διαβάζαμε
προχθές για έναν επίσκοπο μου διαφεύγει τώρα το όνομά του στην Αφρική, ο
οποίος σε μια ώρα που περιήλθε ο λαός σε μεγάλη δυσκολία και
αιχμαλώτισαν πολλούς ανθρώπους της επαρχίας του, επήγε ο Επίσκοπος αυτός
και πούλησε τον εαυτό του ως δούλο για να ελευθερώσει τον πατέρα μιας
οικογένειας. Και επήγε σ’ αυτόν τον ειδωλολάτρη και του είπε, με
παίρνεις εμένα για δούλο και να ελευθερώσεις τον άλλον; όπως ήταν τα
δεδομένα της εποχής. Τον είδε έτσι νέο, νεαρός ήταν τότε και δυνατός,
τον πήρε τον Επίσκοπο και ελευθέρωσε τον άλλον, μη γνωρίζοντας βέβαια
ότι αυτός είναι Επίσκοπος και έμεινε εκεί και ξεφτιλιζόταν,
ταπεινωνόταν, εμαστιγόνετο από τον κύριό του. Έκανε δουλειές
εξευτελιστικές μέχρι που πέρασαν χρόνια πολλά και κατάφερε μέσα από τη
διδασκαλία του Ευαγγελίου να εκχριστιανίσει τον κύριό του και μετά να
του αποκαλύψει ότι αυτός ήταν Επίσκοπος και αφέθηκε βέβαια ελεύθερος και
ο κύριος έγινε και αυτός Χριστιανός.
Η
προσωπική κρίση του κάθε ανθρώπου είναι διαφορετική. Ο Άγιος Νεκτάριος
έζησε σε μια εποχή που ήταν πάλι φτώχεια στην Ελλάδα αλλά ο ίδιος είχε
τη δική του περιπέτεια. Την αξιολόγησε, την αξιοποίησε, δεν έφαγε το
χρόνο του ασχολούμενος με γιατί και γιατί και ποιος και τι έγινε και πως
έγινε και ποιος το είπε και ποιος το έκανε. Αυτά όλα τα πράγματα είναι
ανθρώπινα αλλά δεν είναι του ανθρώπου αυτού ο οποίος ξέρει μέσα από αυτά
να εξάγει πνευματική ωφέλεια. Ο άνθρωπος που θέλει να ωφεληθεί
πνευματικά δεν θα καθίσει να φάει το χρόνο του και τις δυνάμεις του
ψάχνοντας αίτιους και αιτιατά. Θα κοιτάξει πως θα αξιοποιήσει πνευματικά
την περιπέτεια που έχει. ..
Θυμάστε
όταν επήγαν εκεί στον Άγιο Νεκτάριο ο εισαγγελέας με την αστυνομία και
τον εκπρόσωπο του Αρχιεπισκόπου και εγώ γνώρισα όταν ήμουν φοιτητής τον
Διάκο του Μητροπολίτου Ύδρας Προκοπίου ο οποίος ήταν παρών όταν πήγαν
και τραβούσαν το νερό από το πηγάδι να βρουν τα μωρά που έκανε ο Άγιος
Νεκτάριος με τις καλόγριες. Σκεφθείτε. .. Και άρχισαν να του απαγγέλουν
τις κατηγορίες – και γεροντάκι αυτός, λίγο πριν πεθάνει- .. και έψαχναν
και ανέκριναν και ρωτούσαν πράγματα πολύ προσβλητικά και δεν έλεγε
τίποτε. Και αγανάκτησαν οι ίδιες οι μοναχές και πήγαν και του λένε, μα
Σεβασμιότατε δεν απαντάτε;
Και έδειξε τον ουρανό. Δεν είπε λέξη... θα μιλήσει ο Θεός .. δεν είπε τίποτε.
Και
πράγματι ο Θεός μίλησε. Βέβαια πότε μίλησε ο Θεός; Όχι εκείνη την ώρα.
Όταν πέθανε. Όταν πέθανε μίλησε ο Θεός. Όταν ζούσε ελάχιστοι τον
κατάλαβαν .. ακόμη ίσως και οι μοναχές που ήταν μαζί του να τον
θεωρούσαν ως έναν ενάρετο, ως έναν καλόν γέροντα, ως έναν πνευματικό
άνθρωπο αλλά όχι ως έναν τόσο μεγάλον άγιο. Ο Θεός τον εδόξασε και του
έδωσε τόση χάρη και τόση ευλογία γιατί ακριβώς ο Άγιος Νεκτάριος δεν
ξεγελάστηκε από τα παρόντα πράγματα.
Βλέπει
κανείς και σήμερα, .. έχουμε μια δυσκολία, μια κρίση κοινωνική,
οικονομική, εθνική, πολιτική. Κρίσεις φοβερές. Εντάξει ζούμε σ’ αυτόν
τον κόσμο, σίγουρα οφείλουμε να έχουμε μια σωστή στάση όσο μπορούμε και
όπως το καταλαβαίνουμε απέναντι στα διάφορα γεγονότα. Για να έχω σωστή
στάση πρέπει να έχω προσωπική άποψη, να έχω κρίση, όχι κατάκριση που
είναι αμαρτία αλλά κρίση των πραγμάτων, των γεγονότων, των ιδεών, της
αξιοπιστίας των προσώπων. Αλλά όλα αυτά τα πράγματα να μην μας ξεγελούν
και να μας βγάζουν από τον σκοπό μας. Πρέπει να καταλάβουμε ότι όλα αυτά
τα πράγματα είναι παρερχόμενα και το ζητούμενο είναι ότι όλοι μας
πορευόμαστε εις την πόλιν του Θεού την μέλλουσα, ότι ούκ ἔχομεν ὧδε
μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν. Επιζητούμε τη Βασιλεία
του Θεού. Τον Χριστόν επιζητούμε, Αυτός μας ενδιαφέρει. Οι κρίσεις θα
παρέλθουν. Πως τα αντιμετωπίζω; Με το να αναθεματίζω και να καταριέμαι
τους αίτιους και τα γεγονότα δεν βγαίνει και τίποτα. Να κοιτάξω πως
αυτήν την κρίση θα την αξιοποιήσω πνευματικά. Πως θα σταθώ σωστά εγώ
απέναντι σ’ αυτήν την κρίση ..
Οι
Άγιοι άνθρωποι του Θεού ήσαν συνετοί άνθρωποι, κι όπως λέγει η Αγία
Γραφή, τοῦ σοφοῦ οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ἐν κεφαλῇ αὐτοῦ. Του σοφού ανθρώπου
τα μάτια του είναι στο κεφάλι του .. και βλέπει και αξιολογεί τα
γεγονότα της ζωής του και δεν απατάται, δεν εξαπατάται από τον παρόντα
αιώνα τον απατεώνα όπως λέμε και στους Χαιρετισμούς. Και βλέπει τα
γεγονότα, τοποθετείται σωστά απέναντί τους, αξιοποιεί τα γεγονότα για
την πνευματική του τελειότητα και παύει να χάνει τον χρόνο του με
μάταιες ενασχολήσεις και χτυπά κέντρο όπως λέμε. Ο Άγιος Νεκτάριος και
όλοι οι Άγιοι έτσι έκαναν, χτυπούσαν κέντρο. Δεν έκατσε να χάσει τον
χρόνο του με το να δικαιώσει τον εαυτό του. Παρέδωκε τον εαυτό του στα
χέρια του Θεού και μιμήθηκε τον Χριστό κατά πάντα.
Τί
έκανε ο Χριστός; Άφωνος ενώπιον των κριτών, ενώπιον των δικαστών,
οδηγήθηκε εις σφαγήν. Διαβάστε και ακούστε όλα αυτά τα ωραία τροπάρια
της Μεγάλης Εβδομάδος. Τί φοβερά νοήματα έχει! Και τώρα τα Χριστούγεννα,
βλέπουμε τον Θεό .. να μην έχει τόπο να γεννηθεί. Γιατί; Δεν μπορούσε ο
Χριστός να τακτοποιήσει τον εαυτό του να βρεθεί τόπος; Τυχαία δεν
βρέθηκε τόπος νομίζετε; .. Όχι βέβαια, δεν υπήρξαν τυχαία γεγονότα στη
ζωή του Χριστού. Ο ίδιος δεν θέλησε να βρει τόπο για να μας δείξει
τρόπον ζωής. Για να μας κόψει αυτές τις απατήσεις μας. ..
Οι
Άγιοι λοιπόν έβλεπαν και ήθελαν και επέλεξαν συνειδητά να ακολουθήσουν
τον Χριστόν και τον ακολούθησαν άχρι θανάτου, έγιναν πιστοί άχρι
θανάτου. Άχρι θανάτου δεν σημαίνει μέχρι που να πεθάνεις αλλά να
υπομένεις πεινασμόν που μπορεί να είναι και από τον θάνατο χειρότερος
ακόμα και εσύ να μείνεις εκεί πιστός. ..
Η
Εκκλησία αποδεικνύει τον εαυτόν Της δια των Αγίων Της. Πόσην χάριν είχε
αυτός ο άνθρωπος να ευωδιάζουν τα ρούχα του! Επέθανεν από το ’20.
Έχουμε τα ρούχα του και μοσχοβολούν, ευωδιάζουν. Τόσο πολύ ευωδίαζαν που
τα ‘βγαλα έξω από το δωμάτιό μου, δεν μπορούσα να κοιμηθώ. .. Εγώ έχω
μια δυσκολία με τις μυρωδιές και δεν μπορούσα και τα ‘χα κλειστά μέσα
στην τσάντα. Αυτό είναι η ευλογία του Θεού, αυτή είναι η απόδειξη. .. Οι
Άγιοι του Θεού είναι αυτοί που απέδειξαν ότι πράγματι η μεθοδολογία της
θεραπείας της Εκκλησίας έχει συγκεκριμένα απτά αποτελέσματα. .. Πιάσε
ένα ρούχο οποιουδήποτε, ένα άμφιο δικό μου, μπορεί να μυρίζει λίγο
λιβάνι, σε μια δυο μέρες, τρεις μέρες έχει φύγει. Σχεδόν 100 χρόνων
ρούχα και μοσχοβολούν, ευωδιάζουν. Και δεν ευωδιάζουν σε όλους, και όχι
πάντα. Ευωδιάζουν όταν θέλουν, όπως θέλουν και σε όποιους θέλουν ..
Απομαγνητοφώνηση Φαίη/Αβέρωφ
